Λούμπεν μυθιστορηματάκι

Τώρα είμαι μητέρα και είμαι επίσης παντρεμένη γυναίκα, αλλά δεν πάει πολύς καιρός που ήμουν εγκληματίας. Ο αδερφός μου κι εγώ είχαμε μείνει ορφανοί. Το γεγονός αυτό κατά κάποιο τρόπο τα δικαιολογεί όλα. Δεν είχαμε κανέναν. Και όλα συνέβησαν στο άψε-σβήσε.
Η Μπιάνκα ξεκινάει να διηγηθεί, σε πρώτο πρόσωπο, την ιστορία της ίδιας και του αδερφού της, που έμειναν ορφανοί, μια ιστορία δύσκολης ενηλικίωσης στη Ρώμη. Και ξεκινάει σαν να απαντάει στην ερώτηση κάποιου, σαν ο αμέσως προηγούμενος ήχος να προέρχεται από το πάτημα του πλήκτρου rec σε ένα δημοσιογραφικό μαγνητοφωνάκι. “Τώρα είμαι μητέρα και είμαι επίσης παντρεμένη γυναίκα”, είμαι μία από όλους σας, εκείνη που η κοινωνία ανέμενε να είμαι, μια κανονική γυναίκα, παντρεμένη με παιδί.
Η αφήγηση της Λευκής (Μπιάνκα), χωρίς σε καμία περίπτωση να το αποσκοπεί, προκαλεί τη συγκίνηση, με έναν τρόπο μη προφανή, με μια διαφορετικού χαρακτήρα ειλικρίνεια, σαν να είναι η ιστορία της απλώς μια ιστορία όπως όλες οι άλλες. Η ποίηση εδώ απουσιάζει. Δεν αναφέρομαι στην ποιητικότητα του λόγου, αλλά στην απουσία της ποίησης και των ποιητών από τη συγκεκριμένη ιστορία. Υπάρχουν όμως αρκετά γνώριμα μπολιανικά μοτίβα· η άσκοπη περιδιάβαση στην πόλη, η εμμονή με την υποκουλτούρα, η γοητεία του εύκολου χρήματος, οι εφιάλτες, τα όνειρα για μια νέα ζωή. Θα είχε ενδιαφέρον να αντιπαραβάλει κανείς τη Μπιάνκα με την Αουξίλιο Λακουτούρ από το Φυλαχτό. Το ζεύγος των φίλων του αδερφού της αφηγήτριας, ο Μπολονέζος και ο Λίβιος, είναι οι πλέον μπολιανικοί, κομβικότατοι αν και δευτερεύοντες, χαρακτήρες του μυθιστορήματος, η ξαφνική εμφάνιση και εξαφάνιση των οποίων θέτει ένα ακόμα πριν και μετά στην ιστορία των δύο αδελφών, πέραν εκείνου της γονικής απώλειας.
Το Λούμπεν μυθιστορηματάκι είναι το τελευταίο έργο που εξέδωσε ο Μπολάνιο πριν από τον θάνατό του, και ενώ, με την υγεία του ολοένα να επιδεινώνεται, δούλευε ακατάπαυστα το 2666. Και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς μετά τον θάνατό του εκδόθηκαν, και συνεχίζουν να εκδίδονται, διάφορα, ολοκληρωμένα ή μη, έργα του, τα οποία, για διαφορετικούς πιθανότατα λόγους για το καθένα, ο ίδιος επέλεξε να μην εκδώσει. Σίγουρα δεν πρόκειται για μείζον έργο, συγκρινόμενο, αναπόφευκτα, με τα υπόλοιπα βιβλία του σπουδαίου Μπολάνιο. Δύσκολα ένας αναγνώστης, εκκινώντας από το συγκεκριμένο, θα αντιλαμβανόταν το μεγαλείο και τη σημασία του Χιλιανού συγγραφέα στον ρου της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει και πολλά. Με οποιαδήποτε άλλο όνομα να υπογράφει, χωρίς τη σύγκριση με τα αδέρφια του, η κρίση για το Λούμπεν μυθιστορηματάκι θα ήταν διαφορετική. Παρ’ όλα αυτά ο Μπολάνιο ακόμα και στην ανισότητα του έργου του υπερέχει.