Lucas Cranach, “Ο Ερωτας διαμαρτυρόμενος στην Αφροδίτη”, 1530, Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη.

Eνας από τους πλέον διάσημους ζωγράφους και χαράκτες της Γερμανικής Μεταρρύθμισης, ο Lucas Cranach θα υπάρξει ο ευνοούμενος ζωγράφος στην αυλή του Φρειδερίκου του Σοφού, Εκλέκτορα της Σαξωνίας. Ο τελευταίος είχε υπάρξει προστάτης του λουθηρανικού κινήματος, αλλά και του ίδιου του Λουθήρου, ο οποίος με τη σειρά του διατηρούσε στενή προσωπική φιλία και με το ζωγράφο μας, έχοντας μάλιστα βαπτίσει ένα από τα παιδιά του.
Ο Cranach θα παραμείνει στις υπηρεσίες των προτεσταντών Σαξονών ηγεμόνων έως το τέλος της ζωής του, αλλά επιδεικνύοντας άριστο επιχειρηματικό πνεύμα δε θα αρνηθεί να ανταποκριθεί κατά καιρούς και στις επιθυμίες παραγγελιοδοτών της καθολικής πίστης.
Αν και θα εκτελέσει ορισμένα πιο προσωπικά πορτραίτα για τους φίλους του Γερμανούς ουμανιστές, όπου κυρίαρχο είναι το νατουραλιστικό στοιχείο, ωστόσο η καλλιτεχνική τεχνοτροπία που έμελλε να υπάρξει το σήμα κατατεθέν τής μανιέρας του Cranach στα έργα του που προορίζονταν για τους κύκλους των ευγενών, χαρακτηριζόταν κυρίως από το διακοσμητικό-καλλιγραφικό στοιχείο. Εκτός από τα πολυάριθμα πορτραίτα και τις θρησκευτικές παραγγελίες, το άριστα οργανωμένο καλλιτεχνικό εργαστήριο της οικογένειας Cranach (οι γιοι του καλλιτέχνη Hans και Lucas Cranach ο νεότερος δραστηριοποιούνταν επίσης ενεργά στην οικογενειακή επιχείρηση που διεύθυνε ο πατέρας τους), θα εξειδικευθεί και στην απόδοση μυθολογικών σκηνών, οι οποίες με την εκλεπτυσμένη προσέγγιση του θέματος του γυναικείου γυμνού ανταποκρίνονταν στο αυλικό γούστο της εποχής. Η γοητεία που αυτά τα έργα ασκούσαν στους επίδοξους αγοραστές τους έγκειται πρωτίστως στον “σοφιστικέ” αισθησιασμό που εκπέμπουν. Ετσι εξηγείται π.χ. η αρχαιολογικά ασύμβατη με την στα μάτια μας ιδεατή εικόνα της αρχαίας θεάς επιλογή τής απεικόνισής της σε στυλ “αριστοκρατικό”, φέρουσα κοσμήματα, καπέλο εποχής και ποζάροντας λάγνα στο θεατή.
Στο ίδιο μήκος κύματος θα πρέπει να ερμηνευθεί και η παρουσία του ελαφιού που ξεπροβάλει στο αριστερό φόντο μέσα από τα πυκνά φυλλώματα του σκοτεινού δάσους, παραπέμποντας στο κυνήγι, αγαπημένη ασχολία των ευγενών της εποχής.
Ούτε όμως και η ηθικοπλαστική παράμετρος θα μπορούσε να απουσιάζει από τον πίνακά μας. Αυτή η προέκταση υπογραμμίζεται από την παρουσία του περιτριγυρισμένου από μέλισσες μικρού Έρωτα, ενώ το νόημα της παράστασης αποκρυπτογραφεί η λατινική μετάφραση ενός κειμένου του βουκολικού ποιητή Θεόκριτου, που ο καλλιτέχνης έχει εντυπώσει στον ουρανό στο άνω δεξιό άκρο του πίνακα. Στο κείμενο αυτό μνημονεύεται ότι ενώ ο Ερωτας επιχειρούσε να κλέψει μέλι από μια κυψέλη στην κουφάλα ενός δέντρου, θα δεχθεί το τσίμπημα μιας μέλισσας.
Στην αλληγορική προέκταση του επεισοδίου, έγκλημα και τιμωρία του Ερωτα παραλληλίζονται με τον πόνο που μπορεί να υποστεί εκείνος που παρασυρμένος από τα πάθη του αναζητά την ευκαιριακή, άμετρη και ασυλλόγιστη ικανοποίηση του αχαλίνωτου πόθου του.