Τέσσερις δεκαετίες τώρα δίνει τον δικό της αγώνα για την προάσπιση της ειρήνης, της αγάπης και της αλληλεγγύης µεταξύ των ανθρώπων. Όλα αυτά µέσω της τέχνης µε την ευρύτερη έννοια, µε το εργαστήρι που έχτισε µε τόσο κόπο και νοιάξιµο στην Αρχαία Απτέρα να αποτελεί τη βάση για κάτι ανώτερο που προσφέρεται απλόχερα στους επισκέπτες.
Ο λόγος για την εικαστικό, ποιήτρια και µουσικό Μαρία Ορφανουδάκη (Μ.Ο.), η οποία µε αφορµή το γεγονός ότι το εργαστήρι της είναι και πάλι επισκέψιµο κάθε Τετάρτη και Κυριακή, 19:00-22:00, µιλά στα “Χανιώτικα νέα” για τον συνεχή της αγώνα για τις ιδέες και αξίες που πρεσβεύει, για την τέχνη στη ζωή της, µα και για την Κρήτη που δεν µετάνιωσε – παρά τις όποιες δυσκολίες – που την έκανε τόπο της.
– Τι θα µπορέσει να δει και να βιώσει ο επισκέπτης στο εργαστήρι σας;
Νοµίζω ότι θα µπορέσει να ζήσει εδώ ό,τι έχει σχέση µε την ανθρωπιά. Το εργαστήρι θα µπορούσε να ιδωθεί ως ο ναός της τέχνης, εδώ βρίσκεται η µουσική µου, τα έργα µου µε µία άλλη πια µορφή. 40 χρόνια τώρα ο χώρος είναι σε όλους γνωστός, δεν χρειάζονται πιστεύω “συστάσεις”· Είναι ένας χώρος πνεύµατος κι ο καθένας είναι καλοδεχούµενος να έρθει να τον επισκεφτεί κι αφουγκραστεί.
– Πόσο σηµαντικό είναι σε περιόδους σαν αυτή να υπάρχει µια τέχνη που έχει στον πυρήνα της την ειρήνη και τον ίδιο τον άνθρωπο;
Για µένα από τα γεννοφάσκια µου σχεδόν, από τότε που µπόρεσα να συνειδητοποιήσω τον κόσµο, αυτό ήταν η τέχνη κι αυτό έκανα µε ατοµικές εκθέσεις, φωτογραφίες από αποκόµµατα εφηµερίδων κ.λπ., κάτι που προσδιόρισε απόλυτα τη ζωή µου. Καταπιάστηκα δηλαδή από νεαρή ηλικία µε ό,τι είχε να κάνει µε την αδικία, τη σκληρότητα του πολέµου, παλεύοντας εναντίον τους µέσω της τέχνης µου. Άρα, όχι µόνο τώρα αλλά πάντα γίνεται αυτό. Τόσο πολύ πίστευα σε ανώτερες αξίες, όπως αυτή της ειρήνης. Τα τελευταία χρόνια που ζωγράφιζα είχα “µαλακώσει” και πριν 23 χρόνια έκαψα όλα µου τα έργα. Οπότε για να φτάσει κανείς σε αυτό το σηµείο δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όλη αυτή τη διαδικασία την απαθανάτισα µε τον φακό και στις αντιπολεµικές µου εργασίες τα αξιοποίησα. Η τέχνη θα µπορούσε να κάνει πολλά πράγµατα υπέρ των ανθρώπων, αλλά δυστυχώς δεν την αφήνουν, σκοντάφτει πάνω σε ανυπέρβλητα συχνά εµπόδια· µην ξεχνάµε πως ότι εξυψώνει πνευµατικά τους ανθρώπους, θεωρείται µεγάλη απειλή για κάποιους.
– Μια συνεχής σας αγωνία είναι ο κόσµος να γίνεται καλύτερος στο µέλλον. Πόσο κοντά βλέπετε είµαστε κάθε φορά;
∆υστυχώς ξεµακραίνουµε από αυτό. Αυτό είναι και το µεγαλύτερο βασανιστήριο για εµένα µιας κι από παιδί µε αυτήν την ουτοπία ζούσα: ότι ο άνθρωπος µπορούσε να µεταβάλει την ύλη σε πνεύµα. Αυτή η ιδεατή ανθρωπότητα πήρε πολύ λανθασµένη πορεία κι όσο περνάνε τα χρόνια αποµακρυνόµαστε από έννοιες κι αξίες ουσιώδεις. Ακόµα και τα Μέσα “διαφηµίζουν” οληµερίς τη βία. Αυτό που θα µπορούσε να γίνει, λοιπόν, είναι όλες οι κυβερνήσεις κι όλος ο κόσµος να “κλείσει την πόρτα” στη βία, στα όπλα και τις εχθροπραξίες. Πάντα πίστευα πολύ βαθιά στις ανώτερες δυνάµεις, καθώς σε δύσκολες στιγµές ήταν και είναι πάντα µαζί µου. Αυτές λοιπόν έκαναν πάντα αισθητή την παρουσία τους και πιστεύω απόλυτα στην ύπαρξη των θαυµάτων, τα έχω ζήσει εξάλλου δυο φορές.
– Ο δικός σας αγώνας απέδωσε καρπούς;
Έχω κάνει µεγάλο αγώνα για να ευαισθητοποιώ τους ανθρώπους: εναντίον της βίας, των πολέµων, της αδικίας κοκ. Η αλήθεια όµως είναι ότι έχω δεχτεί “πόλεµο” για τα πιστεύω µου και βλέπω ότι έχει κυριαρχήσει η ύλη και το χρήµα. Εγώ προσπάθησα µε τόσο κόπο και πάθος να διατηρήσω τη µισή µου ζωή, το εργαστήρι µου. Ιδιαίτερα για την ύπαρξη του εργαστηρίου “Ειρήνης”, που µε τόσους αγώνες, προσπάθειες, θυσίες και µόχθο, από τα δεκάξι µου χρόνια, κατόρθωσα να δηµιουργήσω. Μιλάω για µια προσπάθεια που ουδέποτε είδα σαν προσωπική µου υπόθεση αλλά χτίστηκε για να υπηρετηθεί µε το έργο αυτό ευρύτερα ο τόπος µας και τώρα και στο µέλλον µε την προαγωγή της ειρήνης, της αγάπης και της συναδέλφωσης των ανθρώπων και λαών, εκπληρώνοντας ταυτόχρονα ένα όνειρο που µε συνόδευε από τα παιδικά µου χρόνια. Επίσης, αποτελεί µια έκφραση της βαθιάς αφοσίωσής µου στην πατρίδα µου την Κρήτη.
– ∆εν σας λείπει η παρηγοριά που βρίσκατε στη ζωγραφική;
Υπάρχουν πρακτικά ζητήµατα µε τα οποία παλεύω. Μπορώ να πω πως υπάρχει µια µορφή εκτόνωσης µε τη γραφή αλλά και την τεχνική που χρησιµοποιώ για να ξαναζωντανέψουν τα έργα µου, τα οποία φυσικά δεν τα έχω αφήσει παντελώς. Υπάρχουν εδώ στον χώρο όσα είχα δουλέψει παλιά, αλλά τα επεξεργάζοµαι µε έναν άλλον τρόπο, ψηφιακό. Ήθελα να έχω πολλά περισσότερα έργα εδώ, αλλά δυστυχώς δεν κατέστη εφικτό.
– Μετανιώσατε ποτέ που πριν από 4 δεκαετίες τα εγκαταλείψατε όλα κι ήρθατε να εγκατασταθείτε στα Χανιά, αγωνιζόµενη για τις δικές σας αξίες;
Αυτό το πάθος µου για την Κρήτη, ενώ δεν είχα βιώµατα σε µικρότερη ηλικία, µε έφερε εδώ. Ο Θεοτοκόπουλος, ο Καζαντζάκης αλλά κι ο παππούς µου µε οδήγησαν µε τον τρόπο τους εδώ. Μάλιστα, ερχόµενη εδώ έφερα µαζί µου ένα κασετοφωνάκι δηµοσιογραφικό και µια φωτογραφική µηχανή. Γύριζα λοιπόν στα καφενεία και κουβέντιαζα µε τους ανθρώπους, καταγράφοντας αυτά που µου λένε. Κάπως έτσι δηµιουργήθηκε ένα αναξιοποίητο έως τώρα σηµαντικό αρχείο προφορικής ιστορίας από 1000+ συνεντεύξεις βαθιά ανθρώπινες και γνήσιες. ∆εν µε αφήνω λοιπόν στιγµή να µετανιώσω που ήρθα σε αυτόν τον τόπο, παρόλο που νιώθω σαν πρόσφυγας, αποµονωµένη και ολοµόναχη συχνά… Μια ζωή το µόνο που αποζητούσα ήταν να προσφέρω αγάπη κι αυτό προσπάθησα να κάνω εδώ µε το εργαστήρι Ειρήνης, το οποίο είναι ανοιχτό στην ανθρωπότητα, κάθε Τετάρτη και Κυριακή 7-10 το απόγευµα. Επίσης, θα ήθελα να επισηµάνω ότι τα έργα µου – αυθεντικά κι επεξεργασµένα – διατίθενται πλέον προς πώληση σε κάθε ενδιαφερόµενο, καθώς και συλλεκτικά αντικείµενα.
