Οταν οι εργαζόμενοι στα έργα επέκτασης του λονδρέζικου Μετρό έσκαβαν νέες σήραγγες, δεν μπορούσαν να φανταστούν πως θα “έπεφταν” πάνω σε ένα φρικιαστικό απομεινάρι του παρελθόντος.
Μεταξύ του 1347 και του 1351 η Ευρώπη μαστιζόταν από μια πανδημία που σκότωσε το 60% του πληθυσμού της. Ο “Μαύρος θάνατος”, η πανώλη, αποτέλεσε τη συνηθέστερη αιτία θανάτου κατά τον μεσαίωνα και ήταν υπαίτια για τον υποδιπλασιασμό του πληθυσμού της γηραιάς Ηπείρου.
Σήμερα, αιώνες αργότερα, οι εργαζόμενοι στο Μετρό του Λονδίνου, “σκόνταψαν” πάνω σε αυτό το σκοτεινό κομμάτι της ιστορίας, φέρνοντας, ωστόσο, στο φως νέα στοιχεία για την ασθένεια που αφάνισε περί τα 200 εκατομμύρια ανθρώπους μέσα σε ελάχιστα χρόνια.
Σύμφωνα με το bbc που μετέδωσε την είδηση, οι εργαζόμενοι, ξέθαψαν άθελά τους 25 σκελετούς. Στο σημείο κλήθηκαν αμέσως αρχαιολόγοι που επιβεβαίωσαν πως αυτό που “βγήκε” στο φως είναι ένας μαζικός τάφος θυμάτων πανώλης. Ακολούθησε εξέταση των δοντιών και του DNA των σορών στην οποία, ήταν εμφανής ο ιός της πανώλης, Yersinia pestis.
Ο επικεφαλής της ομάδας των αρχαιολόγων που έσπευσαν στο σημείο εμφανίστηκε εξαιρετικά αισιόδοξος και χαρούμενος όσον αφορά τα ευρήματα: «Αυτή η ανακάλυψη είναι ένα τεράστιο βήμα για να καταγράψουμε και να καταλάβουμε τη μεγαλύτερη πανδημία που “χτύπησε” ποτέ την Ευρώπη», εξηγεί και προσθέτει: «θα συνεχιστούν οι ανασκαφές προκειμένου να εντοπίσουμε -όπως προβλέπουμε- μεγαλύτερο ακόμα χώρο μαζικής ταφής».
«Το εύρημα θα μας επιτρέψει να λύσουμε ένα μυστήριο 660 ετών. Οι εξετάσεις που έχουμε ήδη κάνει δείχνουν πως από τους 25 σκελετούς, 13 ανήκουν σε άνδρες, τρεις σε γυναίκες και δυο σε παιδιά. Σε 7 σκελετούς δεν μπορεί να καθοριστεί το φύλο», αναφέρει ο αρχαιολόγος.
Οι σκελετοί αυτοί παρέχουν μια σπάνια ευκαιρία να μελετήσουμε και τον μεσαιωνικό πληθυσμό του Λονδίνου, λέει ο οστεολόγος Ντον Γουόκερ του Αρχαιολογικού Μουσείου του Λονδίνου που εξηγεί: «θα μπορέσουμε να θέσουμε ερωτήματα όπως “από πού ήρθαν αυτοί οι άνθρωποι και πώς ήταν οι ζωές τους. Είναι εντυπωσιακό πόσα μπορεί να μάθει κανείς από έναν άνθρωπο που πέθανε πριν από 600 χρόνια».
Σύμφωνα με τις γενετικές εξετάσεις των σκελετών καταδεικνύεται πως τα περισσότερα από τα θύματα -όσο ήταν εν ζωή- έπασχαν από υποσιτισμό και το 16% ήταν ραχητικοί. Υπάρχει επίσης ένα μεγάλο ποσοστό κακώσεων στην πλάτη, κάτι που δείχνει ότι μάλλον επρόκειτο για χειρώνακτες της εποχής που δούλευαν πολύ σκληρά. Ορισμένοι έφεραν θωρακικά τραύματα, ένδειξη ότι συμμετείχαν σε βίαιους καβγάδες. Σύμφωνα με τα στοιχεία το 40% των θυμάτων της μαύρης πανώλης προέρχονται από επαρχίες, έξω από το Λονδίνο, πιθανότατα κοντά στην Σκοτία, κάτι που δείχνει πως και στον 14ο αιώνα, η εσωτερική μετανάστευση ήταν στοιχείο της καθημερινότητας.
“Ο συνδυασμός της κακής διατροφής και της σκληρής δουλειάς έκανε τους ανθρώπους αυτούς πολύ ευάλωτους στην ασθένεια, και είναι πιθανότατα αυτός ο λόγος που ο Μαύρος Θάνατος “θέριζε” στη Μεσαιωνική Ευρώπη”, λέει ο Τζέι Κάρβερ, ερευνητής της ομάδας.
«Ο ιός δεν μπορεί να διαδόθηκε τόσο γρήγορα από τους αρουραίους. Αυτό πιθανότατα έγινε μέσω του αέρα. Ήταν στους πνεύμονες των υποσιτισμένων θυμάτων και εξαπλώθηκε με το βήχα και το φτέρνισμα», εξήγησε καθηγητής Τιμ Μπρουκς.
Να σημειώσουμε πως σήμερα, ο ιός της πανώλης αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά.
(Πηγή: BBC, Ass Press)
