Μεγάλο χωριό, ανήκει στην Επαρχία Κυδωνίας του Νομού Χανίων και απέχει 16 χλμ. δυτικά από τα Χανιά.
Το Μάλεμε ήταν έδρα Κοινότητας αλλά από το 1999 ανήκει στον Δήμο Πλατανιά. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 κατοικείται από 708 άτομα που είναι υπερήφανα για το χωριό τους.
Λειτουργούν Δημοτικό Σχολείο και Νηπιαγωγείο. Υπάρχουν Ιατρείο και Αστυνομικός Σταθμός.
Στην παραλία του Μάλεμε καταστήματα πολλών ειδών, εξοχικά κέντρα και ενοικιαζόμενα δωμάτια προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.
Έξω από το χωριό, στην τοποθεσία “Καυκάλες” βρέθηκε το 1966 αρχαίος θολωτός τάφος, που παρ’ όλο που είχε συληθεί, περιείχε όστρακα και κυλινδρικούς σφραγιδόλιθους.
Το Μάλεμε αναφέρεται σε όλες τις απογραφές των Ενετών πότε ως Μάλεμα και πότε ως Μάλεμε. Στη δε απογραφή του 1881 αναφέρεται ως Μάλεμες. Ανήκε στον Δήμο Πύργου Ψηλονέρου και είχε 164 κατοίκους. Το χωριό με την περιοχή του είναι μια γωνιά της Μεγαλονήσου που όταν βρεθεί κανείς, ίσως πει “Αλήθεια, μεγάλο πράγμα να είναι κανείς Κρητικός”. Και βέβαια, κάθε Κρητικός αισθάνεται υπερήφανος για την καταγωγή του. Εδώ ήταν το αεροδρόμιο που έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο κατά την θρυλική μάχη της Κρήτης, το 1941, όπου ο γενναίος άοπλος Κρητικός λαός επολέμησε σκληρά εναντίον Γερμανών. Εδώ έπεσε μεγάλος αριθμός Γερμανών αλεξιπτωτιστών και το αεροδρόμιο με την περιοχή του κατελήφθη μετά από λυσσώδεις μάχες.
Στο Μάλεμε, σε μια πανοραμική τοποθεσία, βρίσκεται το Γερμανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο Μπροστά στην είσοδο στέκει ένας πελώριος σταυρός και μέσα στον περιορισμένο χώρο του νεκροταφείου υπάρχουν οι τάφοι με τα ονόματα των Γερμανών στρατιωτών και αξιωματικών που έπεσαν στο Νησί των Γενναίων. Εδώ είναι θαμμένοι 4.465 Γερμανοί στρατιώτες που αποτελούσαν την αφρόκρεμα του Χιτλερικού στρατού. Αυτά έχει ο πόλεμος. Πολλοί από τους επισκέπτες του νεκροταφείου γράφουν στο βιβλίο επισκεπτών: Γιατί να γίνονται πόλεμοι; Και τελειώνοντας φεύγουν με την ευχή: Ποτέ πια πόλεμος!
Την ίδια ευχή κάνουμε κι εμείς φεύγοντας από το Γερμανικό Νεκροταφείο του Μάλεμε.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
– Ν. Σταυράκη, Στατιστική του πληθ. Της Κρήτης
– Σ. Σπανάκη, ΚΡΗΤΗ (τ. Β’)
