Ο αναπτυσσόμενος εγκέφαλος των παιδιών αναζητά προκλήσεις -την τροφή του- για να δημιουργήσει μύριες συνδέσεις για κάθε ώρα παιχνιδιού. Νήπια και μικρότερα παιδιά ωφελούνται όταν τους επιτρέπουμε να δημιουργούν τους δικούς τους κανόνες και σενάρια στο παιχνίδι τους. Τα οφέλη από τη συμμετοχή μεγαλύτερων παιδιών σε παιχνίδια εξωτερικού χώρου είναι απτά όταν σε αυτά υπάρχει δομή, εκπαίδευση σε δεξιότητες, λύση προβλήματος, δημιουργία κι ομαδικό έργο. Με μια φράση να υπάρχει “οργανωμένη επιστημονικά στόχευση”. Oλα τα παιδιά διασκεδάζουν, ικανοποιούνται και μαθαίνουν από τη δημιουργία και τη συναναστροφή τους σε περιβάλλοντα ασφαλή που προσφέρουν πολλές ευκαιρίες παιχνιδιού. Ας δούμε αυτά τα οφέλη αναλυτικά. Το γλωσσικό όφελος Μια άγνωστη, μέχρι τώρα, ωφέλεια είναι η ανάπτυξη της γλωσσικής δεξιότητας των παιδιών που συμμετέχουν σε παιχνίδια και των δύο κατηγοριών που προανέφερα.
Τα παιδιά χρησιμοποιούν μια άλλη γλώσσα διαφορετική, πιο πλούσια και περιγραφική όταν είναι μόνα τους κι απευθύνονται σε παιδιά της ομάδας τους. Αυτό το κάνουν από ένστικτο επειδή νοιώθουν ότι οφείλουν να δώσουν όλες τις πληροφορίες στους συμπαίκτες τους για να γίνουν κατανοητά. Εχω παρατηρήσει, στα παιχνίδια που οργανώνω στην περιοχή μας, ότι παιδιά που δεν παίζουν συχνά σε ομάδες δεν έχουν αυτή την ευαισθησία, δηλαδή να διευκολύνουν γλωσσικά τους συμπαίκτες τους. Μιλάνε σαν ενήλικοι με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τριβές και παρεξηγήσεις τις οποίες οφείλουμε να λύνομε στην αρχή. Ελεύθερο παιχνίδι Κάθε παιχνίδι που δεν έχει κανόνες είναι σαν φάτνη μιας κούκλας που γεννά διαλόγους φανταστικούς ή αληθινούς, προβλήματα της καθημερινότητας και από μηχανής θεού λύσεις. Αυτό το δημιουργικό σκηνικό, ιδιαίτερα σε εξωτερικούς χώρους, προκαλεί τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο των μικρών παιδιών. Στο ελεύθερο παιχνίδι καταφεύγουν τα μικρά παιδιά όταν δεν τους δίνουμε τουβλάκια ή ένα χαρτί και μπογιές. Αν περάσετε ένα απόγευμα μέσα από το Πάρκο Ειρήνης και Φιλίας θα δείτε πολλές τέτοιες σκηνές. Νήπια και μικρά παιδιά παίρνουν την πρωτοβουλία και δημιουργούν σενάρια ή ψευτό-παλεύουν στο γρασίδι όπως ακριβώς κάνουν μικρά ζώα. Αυτά τα αυτοσχέδια παιχνίδια στο ύπαιθρο δεν έχουν στόχο, ούτε εξυπηρετούν μια συγκεκριμένη λειτουργία.
Επειδή η δημιουργία τους κι η εξέλιξη τους είναι τυχαία τα παιδιά παίζοντας χάνονται και στο χρόνο. Βρίσκονται εύκολα σε κατάσταση άχρονης ροής, μια ευκαιρία που έχουμε ελάχιστοι ενήλικες. Πολλοί ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό το είδος του παιχνιδιού είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη των μικρών παιδιών. Η ευθύνη των γονέων είναι να τα προφυλάσσουν από κάθε κίνδυνο π.χ. τσίμπημα μέδουσας ή σφήκας τώρα το καλοκαίρι. Τέλος, αν δούμε μικρά παιδιά απρόθυμα να παίξουν, ίσως είναι εξαιτίας του υποσιτισμού ή του άγχους τους. Το άγχος των μωρών Παρατηρητικές μητέρες θα έχουν προσέξει ότι ορισμένα βρέφη είναι περισσότερο φιλικά σε ξένους και φαίνεται να διασκεδάζουν με απλά “παιχνιδάκια”. Σε αντίθεση, άλλα βρέφη δυσανασχετούν και αγχώνονται με την παραμικρή αλλαγή στο περιβάλλον τους και δεν ανταποκρίνονται στις προσκλήσεις για “παιχνίδι” από αγνώστους. Ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα αίτια αυτών των συμπεριφορών είναι ένας συνδυασμός γονιδίων και ανατροφής. Η συμβουλή που δίνουν οι ερευνητές για όσα βρέφη αγχώνονται με το παραμικρό είναι να τους δίνουμε μεγαλύτερες δόσεις ευαισθησίας στις ανάγκες τους και περισσότερη αδιαπραγμάτευτη αγάπη. Έτσι θα τα βοηθήσουμε να το ξεπεράσουν μέχρι την ηλικία των 12 μηνών. Συμπέρασμα Το παιχνίδι δομημένο ή ελεύθερο είναι δικαίωμα του κάθε παιδιού, άλλωστε προβλέπεται και στον Χάρτη των Δικαιωμάτων του Παιδιού.
Σήμερα, η πραγματικότητα -ας μην το φορτώσουμε κι αυτό στην κρίση- δεν είναι αυτή που θα ικανοποιούσε κάθε παιδί στα Χανιά. Είναι καθήκον της οικογένειας και των οργανισμών του Δήμου μας να διευκολύνουν το παιχνίδι σε χώρους ασφαλείς για τα Χανιωτάκια. Στοιχίζει ελάχιστα!
