Μαντινάδες – Ρίμες – Ριζίτικα – Ποιήματα (ΦΩΤΟ ΒΙΒΛΙΟΥ)
Ευχαριστή Κουκουμπεδάκη
«Όλα του κόσμου φθείρονται, μα η αθρωπιά ’πομαίνει
Γι’ αυτό και μπεγιεντίζουνται οι καλαναθρεμένοι»
Μια ταλαντούχος και καλαναθρεμένη Κρητικιά, που στις φλέβες της τρέχει καθάριο μινωικό-κρητικό αίμα, η Χαριστή Κουκουμπεδάκη, από τη Γαλιά της Μεσσαράς Ηρακλείου, μου έστειλε το βιβλίο, πόνημά της, με τίτλο Μαντιναδοξομπλιάσματα, στο οποίο κυριαρχεί η ΝΤΟΠΙΟΛΑΛΙΑ της Κρήτης. Λέξεις επηρεασμένες από τους διάφορους λαούς που κατοίκησαν στο νησί. Με τη συγγραφέα είχαμε γνωριστεί σε πολιτιστική εκδήλωση του Δήμου Αποκορώνου.
Η ποιήτρια είναι μια περήφανη θυγατέρα της Κρήτης που εβύζαξε το γλυκό της γάλα κι ανεθράφηκε με τα ήθη, έθιμα και τις όμορφες παραδόσεις της ΚΡΗΤΗΣ και ήρθε στη ζωή της, ο αγαπημένος της σύζυγος, Φρεδιανής Αποκορωνιώτικης καταγωγής, Κωνσταντίνος Κουκουμπεδάκης. Στην πορεία της ζωής της, «στης σκέψης της τον αργαλειό μαντιναδοξομπλιάζει, με τη σαΐτα τσ’ αθρωπιάς, στίχους ψυχής, ταιριάζει».
Γνωρίζει ότι: «Ξόμπλια τση Κρήτης και ψυχή μια μαντινάδα θέλει ν’ αναδακριώνει οντε γροικά κι ένα μικιό κοπέλι».
Όπως επίσης γνωρίζει ότι: «Η μαντινάδα η καλή, κι ομροφοξομπλιασμένη σαν έχει Κρήτης άρωμα, πλαντά την οικουμένη»
Διαβάζοντας τις μαντινάδες, τις ρίμες, τα ριζίτικα και τα ποιήματα της, αλλά και το πολύστιχο ποίημα με τίτλο: «Μια ηρωική οικογένεια στα χρόνια της κατοχής», αισθάνεσαι υπερήφανος που είσαι Κρητικός.
Οι Ρίμες, τα Ριζίτικα και τα ποιήματα της σε συναρπάζουν. Ομιλούν για την ζωή, τα ήθη, τα έθιμα ,τα πάθη, τις επιθυμίες και τα αισθήματα του Κρητικού, για την παλιά και την καινούργια ζωή, για την αγάπη και τον έρωτα. Ενδεικτικά αναφέρω μερικούς τίτλους: Η Κρήτη, Χωριό που ερήμωσε – Ορμήνευγέ μου η μάνα μου – Κλειστό σχολείο – Με το τραγούδι ο Κρητικός ξεχνά τα βάσανά του – Παλιά χρειαζούμενα στη λησμονιά του χρόνου – Λιγάνα ντα αισθήματα.
Αλήθεια, που’ ναι ο λόγος τση τιμής κι η λεβεντιά του άντρα, κι εκείνη η σεμνοφορεσιά κι ο τρόπος τση γυναίκας; Πού ν’ τα κοπέλια που ‘παιρναν απ’ ορμηνιές γονέω; Χαθήκαν τα αισθήματα, ποκάμανε κι οι τρόποι, άλλοι παππάδες κόπιασαν, βαστούν χαρθιά καινούργια. Άλλοι καιροί και εποχές, πολιτισμένα χρόνια, μα τση καρδιάς μας κρούσταλλα γενήκαν τα σαλόνια.
Κλεισμένος στο καβούκι ντου είναι ο κόσμος τούτος κι επόκαμε κι εμπίτισε τσι αθρωπιάς ο πλούτος.
Η συγγραφέας ολοκληρώνει το βιβλίο της, με ένα πολύστιχο ποίημα για μια ηρωική οικογένεια στα χρόνια της Κατοχής:
• Ούλοι οι αντάρτες ήτανε, τση λευτεριάς οι φίλοι
• Ω! τη μπαντερμη κατοχή, φωθιά, καπνός και λαύρα, που τσι μανάδες έντυσε στ’ αραχνιασμένα μαύρα
• Τα ματωμένα χώματα τση Κρήτης τ’ αγιασμένα, Ήρωες που δε δειλιάσανε, τα’ χουνε ποτισμένα
• Η λευτεριά δεν έρχεται δίχως θυσία κι αίμα, Ήρωες τση το βάνουνε στη γκεφαλή το στέμμα.
Το βιβλίο είναι γραμμένο στην Κρητική ντοπιολαλιά με απλές και σύνθετες λέξεις που εκφράζουν συνήθειες, αισθήματα και αξίες που χάνονται.
Η ιστορία και η ουσία της γλώσσας χρειάζεται να μένει ζωντανή, γλυκόλαλη και τραγουδιστή.
Η γλώσσα της αγάπης, η γλώσσα του Ερωτόκριτου, συνεχίζει και ευωδιάζει στους χαλεπούς καιρούς μας ολοζώντανη, ευφωνική και ρωμαλέα. Η παράδοση της μακραίωνη, η αρχοντιά και η λεβεντιά της κοσμοξακουσμένη.
Το βιβλίο αυτό δεν θα πρέπει να λείπει από τη βιβλιοθήκη κάθε φίλου της ΚΡΗΤΗΣ και της κρητικής ντοπιολαλιάς.
Το Πανεπιστήμιο Κρήτης αναγνωρίζοντας την αξία της Κρητικής ντοπιολαλιάς, την διδάσκει ήδη στους φοιτητές του. Θα πρότεινα στην συγγραφέα – δασκάλα της κρητικής ντοπιολαλιάς Χαριστή Κουκουμπεδάκη να το στείλει στην Πρυτανεία του Πανεπιστημίου για να γίνει εγχειρίδιο των φοιτητών, αν και δεν γνωρίζω τι πτυχία και περγαμηνές έχει από τα Ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια. Έχει όμως φοιτήσει και αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο της Ζωής, και με Άριστα. Έχει πάρει πολλά βραβεία Παγκρήτιων και Πανελλήνιων Διαγωνισμών και από την κοινωνία που την έχει γνωρίσει.
Την ευχαριστώ που μου έκανε την τιμή να μου το στείλει, εκτιμώντας την γνωριμία και τη φιλία μας και τη φρεδιανή καταγωγή του αείμνηστου συζύγου της, Κωνσταντίνου Κουκουμπεδάκη, που ήταν τση καρδιάς της το γλυκύτατο ταίρι.
Να έχει υγεία και δύναμη να συνεχίσει με τον ίδιο ζήλο τον όμορφο δρόμο της ΖΩΗΣ της.
