Βότανα:
Μαργαρίτα
Βιότοπος – περιγραφή:
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι BELLIS perennis (Μπελίς η πολυετής) και ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων. Είναι η μαργαρίτα με τα πολλά πέταλα που καλλιεργείται σαν καλλωπιστικό, αλλά παράλληλα είναι και αξιόλογο θεραπευτικό φυτό. Την συναντούμε με τις κοινές ονομασίες Μαργαρίτα, Άστρο, Μπέλλα, Ασπρολούλουδο, Αρκοσχοιροτούδι, Ασπρουλάκι, Λιμονόχορτο. Είναι πολυετής πόα με ρόδακα βάσης, που το ύψος της δεν ξεπερνά τα 10 εκατοστά. Όλο το φυτό φέρει τρίχες θηλυκοειδείς. Φύλλα πλατιά σαν σπάτουλα, το μήκος των οποίων φτάνει τα 4 εκατοστά. Ανθοταξίες σε μονήρη κεφάλια 15 έως 30 χιλιοστών. Άνθη του δίσκου κίτρινα, γλωσσίδια λευκά, ρόδινα που φέρουν κόκκινες αποχρώσεις στην κάτω επιφάνεια. Στην Κρήτη εκτός του συγκεκριμένου βοτάνου συναντούμε τρία ακόμη είδη Bellis. Τα B. annua, B. longifolia και B. sylvestris.
Ιστορικά στοιχεία:
Το βότανο λόγω των στυπτικών του ιδιοτήτων έχει χρησιμοποιηθεί από την αρχαιότητα. Το φυτό το συσχέτιζαν με τις πολεμικές εχθροπραξίες. Οι Μαργαρίτες άνθιζαν στα χορταριασμένα πεδία των μαχών και χρησιμοποιούνταν για να σταματήσουν την αιμορραγία των τραυμάτων. Δεν είχαν άδικο βέβαια. Όντως το φυτό έχει αντισηπτική ιδιότητα που βοηθά τα τραύματα να επουλωθούν. Στην αρχαία Ρώμη οι χειρούργοι που συνόδευαν τις ρωμαϊκές λεγεώνες στη μάχη, διέταζαν τους σκλάβους τους να συλλέγουν σακιά με μαργαρίτες για να παίρνουν τον χυμό τους. Το χυμό τον μετέφεραν σε ασκούς για να το χρησιμοποιούν στη συνέχεια μουσκεύοντας τους επιδέσμους με τους οποίους επέδενα τα τραύματα από τα ξίφη και τις λόγχες. Στη λαϊκή ιατρική οι χωρικοί εφάρμοζαν μερικές φορές τα αλεσμένα νωπά φύλλα πάνω στις πληγές. Στη Γαλλία τρώνε τα νεαρά φύλλα του φυτού ως σαλάτα κατά την άνοιξη.
Συστατικά-χαρακτήρας:
Τα κεφάλια είναι πλούσια σε σαπωνίνη. Περιέχουν επίσης αιθέριο έλαιο, τανίνη, φλαβόνες, πικρό στοιχείο, γλίσχρασμα. Άνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή: Το κίτρινο κέντρο και τα λευκά πέταλα της μαργαρίτας ανθίζουν στο γρασίδι από τις αρχές της άνοιξης. Τα άνθη κλείνουν προς το βράδυ και η κάτω πλευρά των πετάλων είναι σχεδόν πάντα κόκκινη. Υπάρχει και ένα άλλο είδος μαργαρίτας, η Ετήσια, η οποία ανθίζει πολύ πρώιμα, τον Ιανουάριο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται τα κεφάλια των ανθέων τα οποία συλλέγουμε από Μάρτιο μέχρι Οκτώβριο. Τα καλλιεργημένα φυτά έχουν τις ίδιες θεραπευτικές ιδιότητες με τα αυτοφυή.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις:
Χάρη στις σαπουνώδεις, πτητικές, μαλακτικές, στυπτικές ουσίες και τα φλαβονοειδή που περιέχει, το βότανο δρα ως καταπραϋντικό, αποχρεμπτικό και μαλακτικό. Είναι ένα από τα χρήσιμα φυτά για τον βήχα και την καταρροή. Για όλες τις καταστάσεις που εκδηλώνονται με αυτή τη μορφή η Μαργαρίτα μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια. Είναι φάρμακο εναντίον των παθήσεων του δέρματος (δοθιήνες, πυοδερμία), των παθήσεων του ήπατος και του ίκτερου. Βοηθά σε αρθρίτιδα και ρευματισμούς. Είναι καλό αντισηπτικό για τα τραύματα και τις αμυχές και εξαιρετικό υγρό για την πλύση των γεννητικών οργάνων (λευκόρροια). Έχει διαλυτικές και απορρυπαντικές ιδιότητες. Το έγχυμα των λουλουδιών ή των φύλλων είναι καθαρτικό και διουρητικό και συνεπώς καλά για την αρθρίτιδα, την ποδάγρα, την ακμή και άλλα δερματικά προβλήματα. Λόγω της στυπτικότητάς της είναι χρήσιμη στη διάρροια. Το έγχυμα των φύλλων λαμβανόμενο εσωτερικά δρα ως αντιφλογιστικό εσωτερικών πληγών και φλογώσεων. Τέτοια εγχύματα διεγείρουν την λειτουργία της χοληδόχου κύστης και αυξάνουν την όρεξη. Στην ομοιοπαθητική χρησιμοποιείται το εκχύλισμα του βοτάνου.
Παρασκευή και δοσολογία:
Το έγχυμα παρασκευάζεται με δύο κουταλάκια του τσαγιού σε ένα φλιτζάνι νερό για 10 λεπτά. Πίνουμε 2-3 φορές την ημέρα. Από τον χυμό των νωπών ανθέων μπορούμε να πίνουμε ένα κουταλάκι του γλυκού 2-3 φορές την ημέρα. Και τα δύο παραπάνω παρασκευάσματα συνιστούνται για πόνους στο στήθος, κρυολογήματα και αιμορραγίες. Για την καταρροή του αναπνευστικού συστήματος συνδυάζεται καλά με Σολιντάγκο ή Βήχιο. Υπό μορφή βάμματος η δοσολογία είναι 2-4 ml τρεις φορές την ημέρα. Το νωπό φυτό σε κατάπλασμα χρησιμοποιείται στη θεραπεία πληγών. Προφυλάξεις: Δεν έχουν αναφερθεί παρενέργειες από την χρήση του βοτάνου.
Υ.Σ.
Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr.
Επίσης αν κάποιος φίλος αναγνώστης γνωρίζει οποιαδήποτε θεραπευτική ιδιότητα βοτάνου του τόπου μας που δεν είναι ευρέως γνωστή ή έχει κάποιο ερώτημα μπορεί να το απευθύνει στην ηλεκτρονική διεύθυνση skouvatsos11@gmail.com
