«Όταν δουλεύεις µε παιδιά δεν είναι το ζητούµενο αν θα γίνει µία παράσταση ή όχι. Αλλά πώς µέσα από το θέατρο µπορούν τα παιδιά να µάθουν ξανά να είναι ελεύθερα, να παίζουν, να είναι παιδιά». Ηθοποιός, σκηνοθέτις και θεατροπαιδαγωγός η Χανιώτισσα Μαρίνα Πανηγυράκη µοιράζει δηµιουργικά τον χρόνο της ανάµεσα σε µαθήµατα για παιδιά, την υποκριτική, το γράψιµο και τη σκηνοθεσία. ∆ιαφορετικές λειτουργίες που υπηρετεί όµως πάντα µε την ίδια αγάπη και συνέπεια. Άλλοτε µέσα από την οµάδα της, την “ΠεραΧωρα” κι άλλοτε συνεργαζόµενη.
Αφορµή για τη συναντήσουµε στάθηκε η µουσικοθεατρική παράσταση “Μια φορά κι ένα… νερό” που παρουσιάζει σε σχολεία αλλά και στο ευρύ κοινό, στο στούντιο “ΠεραΧωρα”, όλες τις Κυριακές του Νοεµβρίου. Μία παράσταση που συνδυάζει µουσική και θέατρο, θρύλους του παρελθόντος µε ανάγκες του σήµερα, παροιµίες µε αλληγορικές ιστορίες…
Τι είναι παράσταση “Μια φορά κι ένα… νερό”; Πώς προέκυψε;
∆εν ήταν µια προγραµµατισµένη παράσταση. Απλώς πέρυσι ως οµάδα “ΠεραΧώρα” επισκεφθήκαµε µέρη µε λίµνες, όπως η λίµνη της Αγιάς και του Κουρνά, και προβληµατιστήκαµε γύρω από το θέµα του νερού. Παράλληλα, έτυχε να κάνω πολλές συζητήσεις µε ανθρώπους για το ζήτηµα της λειψυδρίας. Έτσι αποφασίσαµε να κάνουµε κάτι σχετικό. Μετά από αυτό έψαξα µήπως κάνουµε κάποια διασκευή σε κάποιο έτοιµο κείµενο αλλά δεν βρήκα πολλά κείµενα µε αναφορές σε αυτό που θέλαµε. Τότε σκέφτηκα να κάνουµε ένα παιχνίδι µε παροιµίες για το νερό που υπάρχουν. Κάπως έτσι προέκυψε το κείµενο όπου µέσα από κάθε παροιµία προκύπτει και µία αλληγορική ιστορία για το νερό: άλλη ιστορία αφορά τη λίµνη, άλλη τη θάλασσα, άλλη τη σπατάλη του νερού, άλλες µιλάνε για θρύλους όπως αυτόν για τη λίµνη του Κουρνά κ.λπ. Παράλληλα, ο Σπύρος Βαϊγκούσης που παίζει στο έργο, αλλά είναι και µουσικός, διασκεύασε κάποια τραγούδια κι έγραψε και κάποια δικά του που πλαισιώνουν την παράσταση, ενώ µαζί µε τον Σπύρο παίζει η Ρίτα Μαρτσάκη.
Συνήθως οι καλλιτέχνες που ζουν στα αστικά κέντρα δεν καταπιάνονται µε θέµατα που αφορούν τη φύση και την ενδοχώρα…
Γι’ αυτό ονοµαζόµαστε και “ΠεραΧωρα”! Μας αρέσουν τα ταξίδια και προσωπικά µου αρέσει να συνεργάζοµαι µε ανθρώπους που τους αρέσει να ταξιδεύουν. Εποµένως, είµαστε “ανοιχτοί” σε ερεθίσµατα κι από περιοχές έξω από την πόλη. Από εκεί και πέρα, το θέµα του νερού αφορά και τους ανθρώπους που ζουν στην πόλη.
Η τέχνη και το θέατρο είναι πιο πρόσφοροι τρόποι για να µιλήσουµε στα παιδιά για σοβαρά θέµατα, όπως για παράδειγµα το ζήτηµα του νερού που µάς “καίει”;
Σίγουρα βοηθάει στην ευαισθητοποίηση των παιδιών. Όταν λες µια ιστορία ή κάτι που γίνεται τραγούδι και µπορεί να το τραγουδήσει το παιδί, χωρίς να προβληµατιστεί ιδιαίτερα, τότε περνάει καλύτερα ένα µήνυµα. Όταν κάτι γίνεται µέσα από το παιχνίδι και τη διασκέδαση τότε εντυπώνεται και πιο εύκολα στο µυαλό των παιδιών. Γενικότερα, η τέχνη πιστεύω ότι καλλιεργεί την ενσυναίσθηση και βάζει τα παιδιά, αλλά και τους µεγαλύτερους, σε µια διαδικασία να σκεφτούν το φυσικό περιβάλλον ή τους άλλους. Μας κάνει δηλαδή όλους µας να σκεφτούµε κάποια πράγµατα που µπορεί να τα θεωρούµε δεδοµένα αλλά δεν είναι. Από εκεί και πέρα, είναι σηµαντικός ο ρόλος των δασκάλων σε ό,τι αφορά τα παιδιά. Το θέατρο µπορεί να δώσει το ερέθισµα, αλλά είναι στο χέρι του δασκάλου να το πάει παραπέρα.
Η παράσταση αυτή απευθύνεται και σε σχολεία. Πιστεύετε ότι η Τέχνη θα πρέπει να µπει περισσότερο στα σχολεία;
Σίγουρα χρειάζεται. ∆υστυχώς τα παιδιά δεν έχουν πια χρόνο για να παίξουν και το θέατρο έχει ναι µεν κανόνες αλλά έχει και οµαδικότητα, έχει και παιχνίδι µέσα. Είναι λυπηρό αλλά η Τέχνη είναι υποβαθµισµένη στο σχολείο κι αντί να προστίθενται µαθήµατα καλλιτεχνικών βλέπουµε να αφαιρούνται.
Τα παιδιά πράγµατι εκτός από το παιχνίδι στη γειτονιά ή το πάρκο που στερούνται στις µέρες µας, τα βλέπουµε να είναι καθηλωµένα µπροστά σε µία οθόνη. Το θέατρο που είναι µια τέχνη “χειροποίητη” τι έχει να τους προσφέρει;
Τα παιδιά λόγω των οθονών αλλά και των πιεστικών προγραµµάτων που έχουν τα βλέπεις να κινούνται και να δρουν µε µεγάλες ταχύτητες. Παρατηρώ ότι όταν έρχονται στα µαθήµατα που κάνουµε τούς παίρνει χρόνο για να βγουν από τις γρήγορες αυτές ταχύτητες και να βρεθούν σε µια ανθρώπινη κατάσταση. Σε µία κατάσταση δηλαδή που να µπορούν να παίξουν και να συντονιστούν µε άλλα παιδιά. Παρατηρώ, επίσης, ότι έρχονται µε το µυαλό τους κουρασµένο, σαν να έχουν σκοτούρες κι ότι χρειάζονται χρόνο για να βρουν ξανά το χαµόγελο και την όρεξή τους να παίξουν. Αυτή την “επαναφορά” προσφέρει το θέατρο: επειδή είναι η τέχνη του “εδώ και τώρα” σε βάζει στη διαδικασία να ξεµπλοκάρεις. Σε αυτό βοηθάει και το γεγονός ότι το θέατρο είναι ένα οµαδικό “άθληµα”. ∆εν είναι δηλαδή το ζητούµενο αν θα γίνει µία παράσταση ή όχι µε τα παιδιά. Αλλά πώς µέσα από το θέατρο µπορούν να µάθουν ξανά να είναι ελεύθερα, να παίζουν, να είναι παιδιά. Γι’ αυτό και προσωπικά παίρνω πολύ στα σοβαρά τον ρόλο του θεατροπαιδαγωγού.
Τα παιδιά κερδίζουν από το θέατρο για τους λόγους που αναφέρατε παραπάνω. Εσείς τι κερδίζετε από αυτή την επικοινωνία µε τα παιδιά;
Εγώ κερδίζω µόνιµα γιατί δεν το νιώθω σαν δουλειά! Για εµένα είναι µεγάλη χαρά να είµαι µε παιδιά και πιστεύω ότι όσοι δουλεύουµε µαζί τους είµαστε προνοµιούχοι. Γενικά, το θέατρο είναι ενέργεια κι όταν αισθάνεσαι εσύ καλά είναι και τα παιδιά καλά και αντίστροφα.
Η παράσταση
Η παράσταση για παιδιά “Μια φορά κι ένα… νερό” σε κείµενο και σκηνοθεσία Μαρίνας Πανηγυράκη θα παρουσιαστεί για τέσσερις Κυριακές, 3, 10, 17 και 24 Νοεµβρίου, στο Studio ΠεραΧώρα (Σµύρνης 22, πίσω από το ΚΤΕΛ) στις 11.00 το πρωί.
Πρόκειται για µια παραγωγή του Θεάτρου “ΠεραΧώρα” για παιδιά, που µε αφετηρία παροιµίες για το νερό (“Ο βρεγµένος δεν φοβάται τη βροχή”, “Ήπιε το αµίλητο νερό”, “Τα σιγανά ποτάµια να φοβάσαι”, “Πνίγεται σε µια κουταλιά νερό” κ.ά.) ζωντανεύουν επί σκηνής ιστορίες, ενώ η παράσταση πλαισιώνεται από µουσική – τραγούδια και εκπαιδευτικές διαδράσεις.
Ιστορίες φαντασίας αλλά και βασικές πληροφορίες για το νερό και τον κόσµο του, που διδάσκουν τη ζωτική σηµασία του πολύτιµου αυτού αγαθού για τον άνθρωπο.
Παίζουν οι ηθοποιοί – ερµηνευτές: Ρίτα Μαρτσάκη, Σπύρος Βαϊγκούσης.
Σκηνικά: ΠεραΧώρα, theater company.
Τηλέφωνο επικοινωνίας – κρατήσεων: 6974793091.
Γενική είσοδος: 8 ευρώ.
Η παράσταση ταξιδεύει καθηµερινά σε σχολεία και µε το αντίστοιχο εκπαιδευτικό πρόγραµµα (για παιδιά 8-12). Τηλέφωνο πληροφοριών: 6974793091.
