Οταν πιστέψαμε ότι αυτήν την Ανοιξη όλα παγώσαν, μαζί με τις ζωές μας, στην απομόνωση και τον φόβο, η αναγέννηση της φύσης, μαζί και κάθε δημιουργία, μας θυμίζουν ότι η ζωή συνεχίζεται παρά τις αντιξοότητες. Σήμερα οι “διαδρομές” συνομιλούν με την Χανιώτισσα συγγραφέα και ηθοποιό Μαρινέλλα Βλαχάκη για τη νέα της ποιητική συλλογή “ως κάτω στο βυθό” που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις “Πυξίδα”.
Η τελευταία σου ποιητική “ως κάτω στο βυθό” κυκλοφορεί σε μία πολύ δύσκολη χρονική συγκυρία. Η απομόνωση ευνοεί τη δημιουργία; Πως αντιμετωπίζεις αυτήν την κρίση;
Ναι, πραγματικά πολύ δύσκολη συγκυρία για να κυκλοφορήσει ένα βιβλίο και να συναντήσει τους αναγνώστες του. Αφού κάθε μετακίνηση και κάθε φυσική παρουσία ατόμου ή αντικειμένου θεωρείται επικίνδυνη.
Όσο για το «μένουμε σπίτι» προσωπικά δεν με τρομάζει, αφού για να γράψω ή και να μελετήσω έναν ρόλο, απαιτείται μοναξιά και συγκέντρωση κι έχω συνηθίσει. Έπειτα είναι ίσως ωφέλιμο να μένουμε κάποτε και μόνοι να αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας, να απαντούμε σε ερωτήματα και να λαχταρούμε αληθινά τις συναντήσεις με τους ανθρώπους μας.
ΜΟΝΗ ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ
Στη σιωπή φυτρώνει ο λόγος.
Ωστόσο, είναι εντελώς διαφορετικά όταν επιλέγεις ο ίδιος να μείνεις σπίτι, από το να σου επιβάλλεται επειδή μπορεί να αποτελείς κίνδυνο για τους συνανθρώπους σου ή να κινδυνεύεις από αυτούς. Είναι αλήθεια τραγικό! Θετικό ίσως είναι, που θα έχουμε το χρόνο να αναστοχαστούμε ιδέες, πράξεις κι αισθήματα κι ίσως ακόμα να καταλάβουμε το Γολγοθά που βιώνουν χιλιάδες άνθρωποι ανεξάρτητα από την πανδημία. Είμαστε όλοι ευάλωτοι κι έχουμε ανάγκη το καλά του διπλανού μας ανεξάρτητα από φυλή, μόρφωση και οικονομική επιφάνεια, για να είμαστε κι εμείς καλά.
ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ
Σφοδρή ανεμοθύελλα, ώρα μεσονυχτιού,
ανοίγει διάπλατα
τα ετοιμόρροπα παραθυρόφυλλα.
Οσμή καμμένης σάρκας
μου κόβει την ανάσα.
Κλάμα βραχνό και κουρασμένο
μου τρυπάει τα τύμπανα.
Πατάω επίμονα τον διακόπτη.
Το ρεύμα κομμένο από καιρό.
Μια αστραπή νικά το έρεβος.
Στην κάμαρή μου σωρός
βρέφη και νήπια
τραυλίζουν λέξεις σ’ άγνωστη γλώσσα.
Τι θέλουν από μένα τούτα τα πλάσματα;
εγώ μόνο ποιήματα…
Ψάχνω ασθμαίνοντας
μολύβι και χαρτί
και λέξεις ευρύχωρες.
Τα παιδιά στριμώχνονται στο κρεβάτι μου
Ποιο ποίημα; τι ποίημα;
Σκίζουν τα ρούχα μου
κι αναζητούν
τα γερασμένα στήθη μου.
Μα τι κάνετε; εγώ δεν…
Τα παιδιά ρουφούν με πείσμα τις θηλές μου
και σταματά σιγά-σιγά το κλάμα τους.
Μια φορά κι έναν καιρό, περιστεράκια μου
ο κόσμος ήταν…»
Ασχολείσαι με τη λογοτεχνία, την ποίηση αλλά και το θέατρο, ως ηθοποιός. Στο θέατρο, το χειροκρότημα και η προσέλευση του κοινού είναι μια άμεση αναγνώριση και επιβράβευση της δουλειάς σου. Η σχέση του ποιητή με το κοινό πως αναπτύσσεται;
Κάθε τέχνη έχει το δικό της μυστικό δρόμο-τρόπο να φτάνει στο κοινό της. Με την ποίηση υπάρχει θαρρώ ένας κοινός κώδικας επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους που την αγαπούν, όπου με το ελάχιστο φτάνουν ν’ αγγίξουν το μέγιστο. Ίσως γιατί τα βαθιά, ουσιαστικά, τα ιερά των πραγμάτων, εκφράζονται καλύτερα μέσα από τον αποσταγματικό λόγο κι αισθάνομαι πολύ τυχερή που μπορώ κι εγώ να βλέπω τον κόσμο μέσα από αυτό το ιδιαίτερο παράθυρο.
ΚΑΤΑΓΩΓΙΚΑ
Άλλος ρίζα πατρίδας
άλλος ρίζα αίματος
αναζητά.
«Κι εγώ το έρημο
το σκοτεινό τρυγόνι»
ολοζωής σκάβω τη γης
με ματωμένα χέρια
ρίζες αισθήματος να βρω.
Στην εποχή του “Μένουμε σπίτι” πως μπορεί να ενημερωθεί ο κόσμος για μια νέα κυκλοφορία; Εάν δεν μπορέσουν να γίνουν σύντομα βιβλιοπαρουσιάσεις με ποιον τρόπο θα φτάσει το βιβλίο στους αναγνώστες του;
Αλήθεια πολύ δύσκολο! Το βιβλίο πρόλαβε κι έφτασε ευτυχώς στα Χανιά, στον εκδότη μου Ματθαίο Φραντζεσκάκη. Περιμένουμε λοιπόν να αρθούν τα μέτρα και τότε θα κάνουμε κανονικά ελπίζω παρουσίαση και θα συναντήσει τους αναγνώστες του.
ΤΑ ΕΝ ΟΙΚΩ ΜΗ ΕΝ ΔΗΜΩ
Απλώνω με προσοχή
πάνω στην ξύλινη επιφάνεια
το λευκό λινό τραπεζομάντιλο.
Τοποθετώ τη λάμπα
πάντα με καθαρό γυαλί
και δίπλα στο μελανοδοχείο
το στυπόχαρτο.
Αρχίζω να γράφω
καλλιγραφικά
ακολουθώντας τους κανόνες.
Μα όσο κι αν προσέξω
όσο κι αν προσπαθώ
πένα μου λοξοδρομεί
τρυπά και σχίζει το λινό
καθώς πατά στις χαρακιές
π’ άφηνε το μαχαίρι, τότες,
που έκοβε με φόρα το ψωμί
και μπήγονταν στο ξύλο.
Έτσι ξανά χωρίς να θέλω ιστορώ
τ’ ανομολόγητα
και τ’ απαγορευμένα.
Συγγνώμη, μαμά!
Ναι, ναι, ξέρω…
να γράψω εκατό φορές:
«τα εν οίκω μη εν δήμω»
«τα εν οίκω μη εν δήμω»
«τα εν οίκω μη εν δήμω»
Πως βλέπεις το μέλλον;
Πρώτα θέλω να ευχηθώ το μέλλον της ανθρωπότητας να στηθεί σε καλύτερες βάσεις μετά από τη δοκιμασία της πανδημίας, με επίκεντρο τον άνθρωπο, το περιβάλλον και την οικονομία όχι την οικονομία, την οικονομία και την οικονομία… Προσωπικά πάλι, εύχομαι να διατηρήσω με όποιες συνθήκες, αισιοδοξία και δημιουργική διάθεση. Γιατί πως αλλιώς…
ΕΤΣΙ
Με το αίσθημα πληρότητας
του αθλητή
που τα έδωσε όλα
και τερμάτισε
επιθυμώ να περάσω
στην αντίπερα όχθη.
Όποτε…
