Μερικές πρακτικές οδηγίες ώστε να επιλέξουμε τις σωστές μάσκες και προσωπίδες για να προστατευθούμε αποτελεσματικά από τον κορωνοϊό
Η υποχρεωτική χρήση μάσκας (ή και ασπίδας προσώπου) έχει επιβληθεί για δύο λόγους. Πρώτον, για να μην μεταδώσουμε τον κορωνοϊό (ή κι άλλα μικρόβια). Και δεύτερον, για να μην προσβληθούμε από τον ιό. Ανάλογα με την περίπτωση θα πρέπει να επιλέξουμε το κατάλληλο μέσο ατομικής προστασίας. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση εκτός από την χρήση μάσκας θα πρέπει να ακολουθούμε και τα άλλα δύο βασικά μέτρα προστασίας. Πλύσιμο χεριών με σαπούνι και νερό (ή απολύμανση με απολυμαντικό), καθώς και τήρηση αποστάσεων.
Μετάδοση του ιού. Μπορεί να έχουμε κάποια από τα συμπτώματα που συνδέονται με τον κορωνοϊό. Τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, ξηρό βήχα και κόπωση. Σε μερικούς εμφανίζεται πονόλαιμος, πόνοι στις αρθρώσεις και στους μύες, πονοκέφαλος καθώς και δυσκολία στην αναπνοή. Σπανιότερα καταρροή και διάρροια.
Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα είναι ήπια και περίπου το 80% των ασθενών αναρρώνουν χωρίς ανάγκη ειδικής θεραπείας. Αλλά ακόμη και όσοι δεν έχουν καθόλου συμπτώματα, οι «ασυμπτωματικοί», μπορούν να μεταδώσουν τον ιό με τα σταγονίδια που εκπέμπουν όταν μιλούν, βήχουν ή φταρνίζονται.
Φυσικά, με την εμφάνιση των συμπτωμάτων, θα πρέπει να υποβληθούμε σε εξετάσεις. Αν αποδειχτεί ότι είμαστε φορείς του ιού θα πρέπει να ακολουθήσουμε τις οδηγίες των γιατρών και να αυτοπεριοριστούμε για τις ημέρες που προβλέπεται. Αλλά μέχρι να γίνει αυτό, και αν έχουμε την παραμικρή υποψία ότι μπορεί να έχουμε μολυνθεί, θα πρέπει να κυκλοφορούμε με μάσκα. Αλλά τι είδους μάσκα;
Το Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϋ της Αυστραλίας μελέτησε με ειδικό φωτισμό και κάμερα υψηλής ταχύτητας τη διασπορά των σταγονιδίων από άτομα που μιλούν, βήχουν ή φταρνίζονται και 1) δε φορούν μάσκα, 2) φορούν υφασμάτινη μάσκα απλής ή 3) διπλής διάστρωσης και 4) φορούν χειρουργική μάσκα. Σε κάθε περίπτωση, η χειρουργική μάσκα (μιας χρήσεως) είναι η καλύτερη επιλογή ενώ χρήσιμη μπορεί να είναι και η υφασμάτινη μάσκα διπλής διάστρωσης (ενδεχομένως με επιπλέον φίλτρο).
Προστασία από τον ιό. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο σε επιστημονική επιθεώρηση για νοσοκομειακές λοιμώξεις, συνέκρινε την αποτελεσματικότητα που είχαν διάφορες μάσκες όσον αφορά στην προστασία από τον κορωνοϊό σε διάφορα περιβάλλοντα και επί διαφορετικούς χρόνους έκθεσης. Μελετήθηκαν όλες οι περιπτώσεις έκθεσης (από μερικά δευτερόλεπτα μέχρι 20’ λεπτά και σε ατμόσφαιρες με συγκεντρώσεις από 0,1% έως 10% μολυσμένα σταγονίδια).
Από την εν λόγω μελέτη προέκυψε ότι οι καλύτερες μάσκες ήταν οι αναπνευστήρες FFP2/FFP3 (μάσκες Ν99/Ν95). Πρόκειται για μάσκες που προορίζονται αποκλειστικά σε βιομηχανικά περιβάλλοντα με υψηλές συγκεντρώσεις σκόνης ή σε νοσοκομεία όπου νοσηλεύονται ασθενείς με COVID-19. Εκεί εξασφαλίζουν μείωση του κινδύνου προσβολής από τον ιό κατά 95% έως 99%. Αμέσως μετά στην κατάταξη έρχονται οι χειρουργικές μάσκες μιας χρήσεως και … οι σακούλες για ηλεκτρικές σκούπες!
Άλλες μελέτες δείχνουν ότι οι υφασμάτινες μάσκες τριπλής διάστρωσης από πυκνοϋφασμένο βαμβάκι ή μετάξι, είναι συγκρίσιμης αποτελεσματικότητας με τις χειρουργικές μάσκες μιας χρήσεως, ιδίως σε μη βεβαρυμένα ιατρικά περιβάλλοντα. Ακόμη καλύτερα αν η μια στρώση είναι από σακούλα για ηλεκτρική σκούπα … To πλεονέκτημα της υφασμάτινης μάσκας είναι ότι μπορεί να κατασκευαστεί και στο σπίτι, πλένεται (σε πάνω από 60 βαθμούς C) και επαναχρησιμοποιείται.
Προσωπίδες. Οι προσωπίδες ή ασπίδες προσώπου είναι προστατευτικά καλύμματα ολόκληρου του προσώπου από διαφανές υλικό και στηρίζονται συνήθως στο κεφάλι. Μια μικρότερη παραλλαγή στηρίζεται στο πιγούνι και καλύπτει μόνο το στόμα.
Οι προσωπίδες ολόκληρου του προσώπου προορίζονται για χρήση από ιατρικό νοσηλευτικό προσωπικό που έρχεται σε στενή επαφή με άτομα τα οποία ενδεχομένως να είναι φορείς της ασθένειας. Πρέπει να χρησιμοποιούνται πάντα σε συνδυασμό με αναπνευστήρα ή χειρουργική μάσκα μιας χρήσεως και η αποστολή τους είναι να προφυλάξουν το πρόσωπο (ιδίως τα μάτια) γιατρών και νοσηλευτών από τα σταγονίδια των ασθενών.
Οι μικρότερες προσωπίδες για το στόμα που στηρίζονται στο πηγούνι προορίζονταν αρχικά για μάγειρες και άλλο προσωπικό κουζίνας για να τηρήσουν τους κανόνες υγιεινής όταν μαγειρεύουν και δεν επιθυμούν να μεταφέρουν τα δικά τους σταγονίδια από ομιλία ή βήχα στα φαγητά που παρασκευάζουν. Είναι τελείως ακατάλληλες για προστασία σε δημόσιους κλειστούς ή ανοικτούς χώρους από τον κορωνοϊό ή και άλλους παθογόνους παράγοντες …
Άλλες πληροφορίες. Ιδιαίτερη σημασία έχει ο σωστός τρόπος με τον οποίο τοποθετούμε, αφαιρούμε και φορούμε τη μάσκα. Σχετικές οδηγίες έχει εκδώσει το Υπουργείο Υγείας. Τέλος, από την υποχρεωτική χρήση μάσκας εξαιρούνται τα άτομα τα οποία αποδεδειγμένα (δηλαδή, με ιατρικό πιστοποιητικό) έχουν συναφή ιατρικά προβλήματα (π.χ. αναπνευστικά), καθώς και τα παιδιά ηλικίας κάτω των τριών (3) ετών.
