■ Αναζητήσεις εταίρων
• Χρηµατοδότηση ανά τρόπο διαχείρισης
Με την ευκαιρία ολοκλήρωσης του Ο∆ΗΓΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (Ο∆ΗΓΟΣ) που θα τεθεί στη δηµοσιότητα στις 13 Μαρτίου 2024, σύµφωνα µε τις προβλέψεις µας, θα αναφερθούµε στο σηµερινό µας σηµείωµά µας στην αναζήτηση εταίρων, για την υλοποίηση ενός επενδυτικού σχεδίου αλλά και στην οργάνωση των κεφαλαίων του Ο∆ΗΓΟΥ, αλλά θα αναλύσουµε διεξοδικά και τους τρόπους διαχείρισης των χρηµατοδοτήσεων. Έτσι οι ενδιαφερόµενοι θα έχουν µια πρώτη γνώση των δυνατοτήτων του Ο∆ΗΓΟΥ.
Όσον αφορά τις Αναζητήσεις εταίρων, σηµειώνουµε ότι κάθε αιτών είναι ελεύθερος να βρει εταίρους, ενώ τονίζουµε και την ύπαρξη διαφόρων υπηρεσιών αναζήτησης εταίρων που µπορούν είτε να βοηθήσουν να βρει κάποιος οργανισµούς που επιθυµούν να συµµετάσχουν στο έργο που προτείνει είτε να δηµοσιεύσουν την προσφορά συνεργασίας.
Η πύλη «Funding & Tenders Opportunities» (∆υνατότητες χρηµατοδότησης και υποβολής προσφορών) καλύπτει προγράµµατα που υλοποιούνται υπό άµεση διαχείριση, για διευκόλυνση κατανόησης για έργα εκτός ΕΣΠΑ. Το εργαλείο αναζήτησης εταίρων βοηθά να βρει ο ενδιαφερόµενος εταίρους για το σχέδιό του ανάµεσα στους πολλούς συµµετέχοντες σε προηγούµενα έργα της ΕΕ. Εκεί µπορεί να επιλέξει έναν οργανισµό µε βάση το προφίλ του ή την προηγούµενη συµµετοχή του.
Μπορεί επίσης να βρει εταίρους κατόπιν συµµετοχής του σε διαδικασία σύναψης σύµβασης ως κοινοπραξία. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε τις δύο αυτές επιλογές διατίθενται στην ενότητα «How to participate» (Πώς να συµµετάσχετε).
Ανάλογα µε το πρόγραµµα χρηµατοδότησης, τα εθνικά σηµεία επαφής µπορούν επίσης να προσφέρουν υπηρεσίες αναζήτησης εταίρων, παρέχοντας λεπτοµερή προφίλ εταίρων αλλά και ενεργές αναζητήσεις εταίρων.
Όσον αφορά τη Χρηµατοδότηση ανά τρόπο διαχείρισης τονίζουµε ότι η Επιτροπή διαχειρίζεται τη χρηµατοδότηση της ΕΕ, από κοινού µε τα κράτη µέλη ή µέσω εταίρων υλοποίησης. Ο τρόπος διαχείρισης καθορίζει τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων και τον τρόπο αξιολόγησής τους.
Ο τρόπος διαχείρισης έχει ιδιαίτερη σηµασία, δεδοµένου ότι εµπλέκονται αρχές, είτε ευρωπαϊκού χαρακτήρα µε τρόπο επιµερισµένο, είτε µε άµεσο τρόπο, στην περίπτωση οργάνων και αρχών κοινοτικού ενδιαφέροντος. Το ενδιαφέρον στην περίπτωση αυτή είναι ότι εκτός της επιµερισµένης διαχείρισης προγραµµάτων (αυτό που αποκαλούµε στην περίπτωση της Ελλάδας, ΕΣΠΑ), υπάρχει ένα σηµαντικό ποσοστό χορηγήσεων που ανέρχεται σε περίπου 30% του ετήσιου προϋπολογισµού.
Συγκεκριµένα: ∆ιακρίνουµε τρεις τύποι διαχείρισης για όλα τα προγράµµατα που χρηµατοδοτούνται από τον προϋπολογισµό της ΕΕ, τα οποία εµπίπτουν σε έναν από τους τρεις τρόπους υλοποίησης ανάλογα µε τη φύση της σχετικής χρηµατοδότησης:
1. άµεση διαχείριση: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαχειρίζεται απευθείας τη χρηµατοδότηση της ΕΕ (20% του ετήσιου προϋπολογισµού),
2. επιµερισµένη διαχείριση: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι εθνικές αρχές διαχειρίζονται από κοινού τη χρηµατοδότηση (70% του ετήσιου προϋπολογισµού),
3. έµµεση διαχείριση: οι οργανισµοί-εταίροι ή άλλες αρχές εντός ή εκτός της ΕΕ διαχειρίζονται τη χρηµατοδότηση (10% του ετήσιου προϋπολογισµού).
Τονίζεται ότι ανεξαρτήτως της εµπλοκής εθνικών αρχών για τη διαχείριση ενός προγράµµατος τον τελικό λόγο πάντοτε τον έχει η εκτελεστική εξουσία των Βρυξελλών, δηλαδή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία διενεργεί αυστηρούς και αποτελεσµατικούς ελέγχους σχετικά µε τον τρόπο µε τον οποίο δαπανώνται τα κονδύλια της ΕΕ. Η διαδικασία θα διαφέρει ανάλογα µε τον τρόπο υλοποίησης του προγράµµατος.
Τονίζεται επιπρόσθετα, ότι τα έργα που χρηµατοδοτούνται από τον κοινοτικό προϋπολογισµό τυγχάνουν έντονου ανταγωνισµού µε τα έργα που θα υποβληθούν από άλλους αιτούντες για την ίδια πρόσκληση.
Στην άµεση διαχείριση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι άµεσα υπεύθυνη για όλα τα στάδια υλοποίησης ενός προγράµµατος:
✓ τη δηµοσίευση των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων
✓ την αξιολόγηση των προτάσεων που υποβάλλονται
✓ την υπογραφή των συµφωνιών επιχορήγησης
✓ τον έλεγχο υλοποίησης του έργου
✓ την αξιολόγηση των αποτελεσµάτων
✓ τη διενέργεια των πληρωµών
Τα καθήκοντα αυτά εκτελούνται από τις υπηρεσίες της Επιτροπής, στα κεντρικά της γραφεία, στις αντιπροσωπείες της ΕΕ ή µέσω εκτελεστικών οργανισµών της ΕΕ· δεν εµπλέκονται τρίτα µέρη. Τα προγράµµατα που υλοποιούνται υπό καθεστώς άµεσης διαχείρισης αντιπροσωπεύουν περίπου το 20 % του προϋπολογισµού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027.
Ιδιαίτερα κατατοπιστικό είναι το παράδειγµα που ακολουθεί και αφορά τον τοµέα των ΜΜΕ:
Σύµφωνα λοιπόν, µε την Επιτροπή, ένα από τα προγράµµατα που διαχειρίζεται απευθείας η Επιτροπή είναι το πρόγραµµα για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις (COSME). Το πρόγραµµα αυτό έχει ως βασικό στόχο τη στήριξη της δηµιουργίας και της επέκτασης ΜΜΕ. Εάν ένας αιτών είναι επιχειρηµατίας και αναζητεί οικονοµική στήριξη από την ΕΕ, τότε το τµήµα επικοινωνίας και διαχείρισης θα είναι το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο Καινοτοµίας και ο Εκτελεστικός Οργανισµός για τις ΜΜΕ, ο οποίος υλοποιεί το πρόγραµµα COSME.
Οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων υπό καθεστώς άµεσης διαχείρισης δηµοσιεύονται στη διαδικτυακή πύλη για τις χρηµατοδοτήσεις και τους διαγωνισµούς (SEDIA).
Μεγάλο µέρος των κονδυλίων από το NextGenerationEU, το προσωρινό µέσο ανάκαµψης, θα εκτελεστούν επίσης υπό καθεστώς άµεσης διαχείρισης, ιδίως ο µηχανισµός ανάκαµψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ).
Η διαδικασία υποβολής αίτησης πρέπει να πραγµατοποιείται µέσω της διαδικτυακής πύλης «Ευκαιρίες χρηµατοδότησης και υποβολής προσφορών» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής». Τόσο για τις επιχορηγήσεις όσο και για τις προσφορές, η τυπική διαδικασία υποβολής αίτησης περιλαµβάνει την εύρεση µιας πρόσκλησης για την οποία ο ενδιαφερόµενος είναι επιλέξιµος, την εύρεση εταίρου έργου, τη δηµιουργία λογαριασµού στη διαδικτυακή πύλη, την εγγραφή του οργανισµού του ενδιαφεροµένου και την υποβολή πρότασης..
Στο επόµενο σηµείωµά µας θα αναφερθούµε στα υπόλοιπα θέµατα της ενότητας ΜΑΘΕ ΚΑΙ ΕΠΕΝ∆ΥΣΕ, όπως η Επιµερισµένη διαχείριση, η Έµµεση διαχείριση και η ∆ιενέργεια υποβολής αιτήσεως κοινοτικής συνδροµής
