Μαθήματα ατομικής σοφίας με βάση 85 αποφθέγματα του Αϊνστάιν

«Όταν ένας άνδρας καθίσει παρέα με ένα χαριτωμένο κορίτσι για μια ώρα, θα του φανεί ότι έχει περάσει ένα λεπτό. Όμως, ασ’ τον να καθίσει πάνω σε μια καυτή λαμαρίνα για ένα λεπτό και θα του φανεί παραπάνω από μια ώρα. Αυτή είναι η σχετικότητα.»… Και αυτή είναι μία από τις ογδόντα πέντε σκέψεις της μεγαλοφυΐας του Άλμπερτ Αϊνστάιν που συγκέντρωσε ο Άλαν Πέρσυ μεταφέροντας τις σε έμπρακτες καταστάσεις της καθημερινής ζωής.
Ο δημοσιογράφος – συγγραφέας αντίστοιχων ευπώλητων εκδόσεων στην Ισπανία με ρητά από τον Νίτσε, τον Όσκαρ Ουάιλντ, τον Έρμαν Έσσε και τον Φραντς Κάφκα, σε 251 σελίδες παρουσιάζει την ανάλυση των ξεχωριστών αποφθεγμάτων του ανθρώπου που διατύπωσε την πιο γνωστή εξίσωση στα χρονικά της φυσικής και είναι Ε=mc2. «Η ενέργεια ισούται με τη μάζα επί την ταχύτητα του φωτός στο τετράγωνο». Πρόκειται βέβαια για εξίσωση που οδήγησε στην ατομική βόμβα, κάνοντας τον εβραιογερμανό επιστήμονα, που κατέφυγε στην Αμερική, να έχει τύψεις λέγοντας «αν το ήξερα αυτό, θα γινόμουν ωρολογοποιός». Αλλά το φοβερό αυτό γεγονός τον οδήγησε παράλληλα στην στράτευση υπέρ του πυρηνικού αφοπλισμού.
Όσον αφορά τη σχετικότητα, ο συγγραφέας επικαλούμενος τα λόγια του Άλμπερτ Αϊνστάιν εξηγεί: Υπάρχει ο χρόνος που δείχνει το ρολόι και ο ψυχολογικός χρόνος. Αυτός ο τελευταίος είναι υποκειμενικός και εξαρτάται από κάθε άτομο, μάλλον θα ήταν η αντίληψή μας για τον φυσικό χρόνο, και δεν είναι μετρήσιμος. Αυτοί που άρχισαν να μετράνε τον χρόνο ήταν οι Αιγύπτιοι και οι Βαβυλώνιοι, οι οποίοι παρατηρούσαν το στερέωμα για να καθορίσουν μήνες και εποχές. Παρ’ όλο που σήμερα διαθέτουμε μικροσυσκευές εκπληκτικά ακριβείς για να μετράμε ώρες, λεπτά και δευτερόλεπτα, ο χρόνος δεν είναι ίδιος για όλους, μια και ο εγκέφαλός μας είναι ο αληθινός υπεύθυνος για να τον ρυθμίζει».
Και ο συγγραφέας συμβουλεύει: Ο φυσικός χρόνος είναι ίδιος για όλους, αλλά το πώς τον βιώνουμε εξαρτάται εξ’ ολοκλήρου από εμάς. Για να επιμηκύνεις τις μέρες, τις ώρες και τα λεπτά, μην κάνεις τα πράγματα πάντα με τον ίδιο τρόπο, άλλαξε τις συνήθειές σου και άνοιξε την πόρτα στο καινούριο και στην έκπληξη.
«Αυτό που έχει σημασία είναι να μη σταματάμε να κάνουμε ερωτήσεις», ήταν ένα από τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα του κορυφαίου φυσικού. «Αν είχα μία ώρα για να λύσω ένα πρόβλημα -εξηγούσε- και η ζωή μου εξαρτιόταν από τη λύση, θα ξόδευα τα πρώτα πενήντα πέντε λεπτά για να ορίσω την κατάλληλη ερώτηση. Γιατί, με το που ήξερα τη σωστή ερώτηση, θα μπορούσα να λύσω το πρόβλημα σε λιγότερο από πέντε λεπτά».
Ιδού μια σταχυολόγηση των επιγραμμάτων:
– Το πρόβλημα του ανθρώπου δε βρίσκεται στην ατομική βόμβα, αλλά στην καρδιά του.
– Αν δε συγκρουστούμε με τη λογική, δε θα φτάσουμε ποτέ πουθενά.
– Η τύχη δεν υφίσταται, ο Θεός δεν παίζει ζάρια.
– Στις στιγμές κρίσης, μόνο η φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση.
– Δεν έχεις κατανοήσει στ’ αλήθεια κάτι αν δεν μπορείς να το εξηγήσεις στη γιαγιά σου.
– Όποιος αναγορεύεται σε κριτή της αλήθειας και της γνώσης αποθαρρύνεται από τα τρανταχτά γέλια των θεών.
– Δεν ευθύνεται ο νόμος της βαρύτητας που ο κόσμος πέφτει στα δίχτυα του έρωτα.
– Αργά ή γρήγορα η πείρα δολοφονεί τη θεωρία.
– Είναι τρέλα να κάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά ελπίζοντας ότι θα έχεις διαφορετικά αποτελέσματα.
– Ο Θεός επιλέγει πάντα τον απλούστερο δρόμο.
– Ο φόβος για τον θάνατο είναι ο πιο αδικαιολόγητος από τους φόβους, αφού δεν υπάρχει κίνδυνος να πάθεις κάποιο ατύχημα όταν είσαι πεθαμένος.
– Αν θέλεις να γίνεις μεγάλος επιστήμονας, αφιέρωνε ένα τέταρτο της ώρας κάθε ημέρα για να σκέφτεσαι το εντελώς αντίθετο από αυτό που σκέφτονται οι φίλοι σου.
Το βιβλίο ολοκληρώνεται με ένα επίμετρο όπου παρατίθενται τα βιογραφικά στοιχεία του «ασχημόπαπου που έγινε κύκνος». Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, που γεννήθηκε στη γερμανική πόλη Ουλμ, στις 14 Μαρτίου του 1879, μεγάλωσε στο Μόναχο, όπου ο πατέρας του έστησε μια επιχείρηση αγωγών. Άρχισε να μιλάει μετά τα τρία του χρόνια, δέχθηκε τις παρατηρήσεις του καθηγητή του, στο γυμνάσιο, ότι δεν θα έκανε τίποτα στη ζωή του και εκνεύριζε τους διδάσκοντες καθώς ρωτούσε για όλα, αμφισβητώντας τους νόμους του κόσμου. Πέθανε 16 Απριλίου 1955 στο νοσοκομείο Πρίνστον από εσωτερική αιμορραγία λόγω ρήξης ανευρύσματος. Στο κομοδίνο του δωματίου βρέθηκε ένα σχεδίασμα λόγου του για την ανεξαρτησία του Ισραήλ σημειώνοντας: «Σήμερα σας μιλάω όχι ως αμερικανός, όχι ως εβραίος, αλλά ως άνθρωπος…».