Καλοί μου φίλοι, καλό Παρασκευοσαββατοκύριακο!
Ματιές στο αθάνατο ελληνικό 1821 με έμφαση σ’ αυτό της Κρήτης στον σημερινό Παιδότοπο. Να ’ναι καλά ο και καλός μου συνεργάτης για 8 χρόνια στο αγαπημένο μου 5ο Δημ. Σχ. Χανίων, του οποίου ήμουν διευθυντής, που κάνει εφέτος μάθημα σ’ ένα απ’ τα δύο τμήματα των Πεμπτακιών του 11ου Δημ. Σχ. της πόλης μας, που ανέλαβε αυτήν την ευθύνη. Από καρδιάς οι ευχαριστίες μου και σ’ αυτόν και βέβαια στη διευθύντρια του Σχολείου Μαρία Κληματσάκη. Να το γράψω και σήμερα. Δεν αποπαίδισε ο κλάδος των Ελλήνων Δασκάλων.
Να σε χαίρονται οι μαθητές σου, χάριν των οποίων υπάρχεις Γιώργο, και να τους χαίρεσαι! Συγχαρητήρια για την υπέροχη προσέγγιση με τα κείμενα και τις ζωγραφιές σας, καλά μου Πεμπτάκια!
Σας χαιρετώ με αγάπη όλους,
Βαγγέλης Κακατσάκης
Δάσκαλος
Η επανάσταση του Δασκαλογιάννη
Η υποταγμένη στους Τούρκους από το 1669 Κρήτη υπέφερε από τους βασανισμούς, την καταπίεση και τις προσπάθειες εξισλαμισμού των κατοίκων. Το 1770 ο Σφακιανός Ιωάννης Βλάχος (Δασκαλογιάννης )προετοίμασε τους Σφακιανούς για επανάσταση η οποία απέτυχε λόγω του μικρού αριθμού Σφακιανών πολεμιστών και της αντίδρασης των Τούρκων. Οι Τούρκοι κατέστρεψαν χωριά στα Σφακιά, φυλάκισαν τους πρωτεργάτες και έγδαραν ζωντανό τον Δασκαλογιάννη.
Ζωή Σαρτζετάκη
Ο Θούρειος του Ρήγα
Ο Ρήγας, Φεραίος, πιστεύοντας ότι είχε φτάσει η ώρα για τον γενικό ξεσηκωμό του έθνους, με συνεργάτες πολλούς πλούσιους εμπόρους προετοίμασε τη σύνταξη της Χάρτας της Ελλάδας και άλλων εντύπων επαναστατικού χαρακτήρα. Το πιο γνωστό ήταν ο Θούριος. “Ως πότε παλικάρια να ζούμεν στα στενά,\ Μονάχοι σα λιοντάρια, σταις ράχαις στα βουνά;\ Κάλλιο ‘ναι μίας ώρας ελεύθερη ζωή,\ “παρά σαράντα χρόνοι σκλαβιά και φυλακή.”
Αντώνης Κανδηράκης –
Σωτηρία Φουντουλάκη
Το Κρητικό 1821
Οι επαναστατικές κινητοποιήσεις άρχισαν στα Σφακιά στις αρχές του 1821.Στις 7 Απριλίου έγινε συνέλευση στα Γλυκά Νερά για να εξεταστεί η γενική κατάσταση της Κρήτης και η δυνατότητα να συμπράξουν πολλές επαρχίες σε μία ενδεχόμενη επανάσταση. Η συνέλευση επαναλήφθηκε στις 15 Απριλίου στην Παναγία τη Θυμιανή. Εκεί αποφασίστηκε η επανάσταση αλλά οι εχθροπραξίες άρχισαν αργότερα στις αρχές Ιουνίου. Επίσημη ημέρα έναρξης του Κρητικού αγώνα θεωρείται η 14η Ιουνίου 1821 κατά την οποία σημειώθηκε και η πρώτη νικηφόρα μάχη στο Λούλο Χανίων. Η πρώτη μεγάλη νίκη έγινε στα Καμπιά, κοντά στους Λάκους Χανίων, στις 5 Ιουλίου 1821.
Χαρίδημος Βακάκης
Ο Ελληνικός Διαφωτισμός
Ένας παράγοντας για την επιτυχία της Ελληνικής επανάστασης ήταν ο Ελληνικός Διαφωτισμός.Υιοθέτησε τα συνθήματα του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού για Ελευθερία, Ισότητα, Ανεξαρτησία! Ο Κοσμάς ο Αιτωλός,άνοιξε το δρόμο για τον διαφωτισμό ,διδάσκοντας τους σκλαβωμένους και προτρέποντάς τους να ανοίξουν σχολεία. Έλεγε ,πως “τα γράμματα είναι στολίδι του ανθρώπου”.Μία άλλη σημαντική προσωπικότητα του ελληνικού διαφωτισμού ήταν ο Αδαμάντιος Κοραής .Αφιέρωσε τη ζωή του στην διδασκαλία των σκλαβωμένων Ελλήνων. Τον μεγάλο αγώνα ,προετοίμασαν πολλές ακόμα σπουδαίες προσωπικότητες. Ο αυθεντικός πατριώτης στρατηγός Μακρυγιάννης, μέσα από την δράση του, καθώς και το έργο του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού, οδηγούν περισσότερο κοντά στην απελευθέρωση.Ο Ρήγας Βελεστινλής,μέσα από το έργο του “Τα Δίκαια του Ανθρώπου”, αναφέρει ότι πρέπει να είμαστε ίσοι και ελεύθεροι.
Λυδία Σφακιανάκη
Φιλικοί και άλλοι Κρητικοί αγωνιστές
To 1814 ο Νικόλαος Σκουφάς, ο Αθανάσιος Τσακάλωφ και ο Εμμανουήλ Ξάνθος ίδρυσαν τη Φιλική Εταιρεία η οποία μέσα σε λίγα χρόνια προεοίμασε τον αγώνα.Αποτελούνταν από διακεκριμένους άντρες όπως τον Πατριάρχη Γρηγόριο, τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, κ.α. Κρητικοί οπλαρχηγοί μυήθηκαν στην μυστική οργάνωση, όπως ο Εμμανουήλ Βερνάδος, ο Βαρνάβας και άλλοι. Κατήχησαν άλλους αγωνιστές και πρόσφεραν σημαντική βοήθεια σε χρήματα και άλλα επαναστατικά υλικά! […]
Μάνος Ριτζάκης, Γιώργος Σταυριανουδάκης, Σταύρος Καπαράκης
Τα “κρυφά σχολειά”
[…] Ο Σουλτάνος διέταξε να κλείσουν όλα τα ελληνικά σχολεία και απαγόρεψε να μαθαίνουν γράμματα, την ιστορία τους και τον πολιτισμό τους.Γι’αυτόν ακριβώς το λόγο παπάδες, καλόγεροι και ψαλτάδες χρησιμοποιήθηκαν ως πρώτοι δάσκαλοι στα «κρυφά σχολειά», δηλαδή στα μοναστήρια, στις εκκλησίες και στα σπίτια των παπάδων. Κι εκεί μέσα, κάτω από «το φοβισμένο φως του καντηλιού», τα Ελληνόπουλα μάθαιναν γράμματα και συνήθιζαν στην ιδέα ότι κάποτε θα έπρεπε να ελευθερωθούν από την σκλαβιά πολεμώντας τους Τούρκους.
Μαρίλια Πατσουράκη
Οι κλέφτες, οι γυναίκες και οι φιλέλληνες
[…] Οι Κλέφτες έμειναν σε ορεινά άγονα μέρη και ήταν έτοιμοι να αλλάξουν λημέρι όταν κινδύνευαν. Ήταν πάντοτε ένοπλοι και εξασκούνταν στη σκοποβολή, τα άλματα και το τρέξιμο, σε όλες τις καιρικές συνθήκες. Είχαν φοβερή αντοχή στην πείνα, τη δίψα και την αγρυπνία. Ωστόσο πάντα έβρισκαν τις δυνάμεις για να πολεμήσουν τον εχθρό.Δε θα έπρεπε να παραλείψουμε τις γυναίκες από τον αγώνα. Την Μπουμπουλίνα, τη Μαντώ Μαυρογένους και όλες εκείνες που μέχρι και σήμερα, δυστυχώς, μένουν άγνωστες! Πολλοί Φιλέλληνες, ιδιαίτερα ο Λόρδος Βύρωνας, αφιέρωσαν όλη τη ζωή τους στην Ελλάδα. Υπερασπίζονταν πάντα τα δικαιώματα των ανθρώπων!
Μαριλένα Μπουρδαντωνάκη
