ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΕΝΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟ: Τα τοπωνύμια της Κρήτης

Την Τετάρτη 10 Αυγούστου 2022 οι σύνεδροι που συμμετείχαμε στο ιδιαίτερα ενδιαφέρον συνέδριο για «τα τοπωνύμια της Κρήτης», που πραγματοποιήθηκε στ’ Ανώγεια, βρεθήκαμε λίγο πριν από τον κάμπο της Νίδας του Ψηλορείτη, σε μια ωραία εκδήλωση αποκάλυψης πέτρας με χαραγμένο επάνω (της) ομότιτλο ποίημα του ποιητή Γιώργη Καράτζη, που αρχίζει με τους στίχους:
«Νίδα που είσαι ορθάνοιχτο στον κόσμο παραθύρι
και ξόμπλι μερακλίδικο στση πλάσης τ’ αργαστήρι,
στα χώματά σου αθίσανε χιλιάδες παραμύθια
που μέσα ντως θε να ΄χουνε πάντα ψυχή κι αλήθεια.
Μάνα του πιο τρανού θεού , σ’ ανατολή και δύση
που τον εκέρασες νερό που του Χριστού τη βρύση
και γλάκανε ξυπόλητος και χόρευγε και πήδα
ωσάν το βυζαστάρι αρνί απάνω στη νεβρίδα……
…Γεννήτρα τση παλικαριάς, τση λευτεριάς βυζάστρα
που με γλυκότη περισσή σε κανακίζουν τ’ άστρα…»
Η όλη εκδήλωση με τους εκφραστικότατους στίχους του ποιήματος, το καλωσόρισμα του Δημάρχου Σωκράτη Κεφαλογιάννη, στο συγκεκριμένο χώρο, τις ξεναγήσεις από την υπέύθυνη του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ανωγείων Ζαχαρένια Κεφαλογιάννη , τον επιστημονικό υπεύθυνο του Γεωπάρκου Ψηλορείτη Χαράλαμπο Φασουλά και τον επίτιμο έφορο αρχαιοτήτων Ιωάννη Βολανάκη, επισφράγισε τις εργασίες του υψηλής στάθμης τριήμερου συνεδρίου για «τα τοπωνύμια της Κρήτης» που οργανώθηκε από το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας και το Δήμο Ανωγείων, από 8-10 Αυγούστου 2022.
Το Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε ύστερα από τρεις αναβολές λόγω της πανδημίας, χάρη στην σταθερή βούληση του ακαταπόνητου προέδρου του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας Κώστα Μουτζούρη, στη δραστηριότητα, τη διορατικότητα και την επιμονή του οποίου οφείλεται η πραγματοποίηση δεκάδων συνεδρίων στην Κρήτη, άφησε εξαιρετικές εντυπώσεις.
Σ’ αυτό καταδείχτηκε για άλλη μια φορά η τεράστια σημασία της καταγραφής, δηλαδή της διάσωσης του τοπωνυμικού πλούτου του τόπου μας που χάνεται από τις αλλαγές που καθημερινά πραγματοποιούνται.
33 ερευνητές με ισάριθμες εισηγήσεις, σχετικές με το θέμα του συνεδρίου, παρουσίασαν τις εργασίες τους δίδοντας μας την ευκαιρία να οδοιπορήσομε νοερά σε πολλές περιοχές του νησιού μας και να γνωρίσομε πολλά από τα τοπωνύμια του που αποθησαυρίστηκαν.
Ταυτόχρονα στο συνέδριο έγινε αναφορά στο έργο και την προσφορά των Νικολάου Κοντοσόπουλου, Ευαγγελίας Πετρουγάκη, Ευτυχίου Τωμαδάκη και Κωνσταντίνου Μαστρογιαννάκη και απόδοση τιμής στο δάσκαλο, λαογράφο-καταγραφέα της ιστορίας και του τοπωνυμικού πλούτου των Ανωγείων και του Ψηλορείτη και πρώην Δημάρχου Ανωγείων, Γεώργιο Σμπώκο.
Το συνέδριο εκτός των άλλων, ήταν «σπονδή στους γλωσσολόγους, κρητολόγους και φιλολόγους ερευνητές οι οποίοι αγωνίστηκαν για την ανάδειξη του γλωσσικού και τοπωνυμικού πλούτου της ιστορίας, της αρχαιολογίας και της λαογραφίας του νησιού μας» κι ακόμη «ήταν και εύφημος μνεία στους επιστήμονες και ερευνητές οι οποίοι προσέφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν» σ’ αυτόν τον τομέα.»
Συνοψίζοντας και κάνοντας τον καθιερωμένο απολογισμό ο πρόεδρος του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας Κώστας Μουτζούρης, ανέφερε τις δυσκολίες που υπήρξαν και οι οποίες ξεπεράστηκαν, εξέφρασε τη χαρά του για το επίπεδο των ανακοινώσεων, ευχαρίστησε όλους όσους συνέβαλαν στην πραγματοποίηση του συνεδρίου, και πρότεινε στο Δήμαρχο να συνεργασθούν το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας, ο Δήμος Ανωγείων και ο πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής του Συνεδρίου, καθηγητής Γλωσσολογίας Χριστόφορος Χαραλαμπάκης και να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να πραγματοποιηθεί επιτέλους η σύνταξη του τοπωνυμικού λεξικού της Κρήτης. Ας ελπίσομε ότι έφτασε η ποθητή ώρα και ότι σύντομα θα αρχίσει η υλοποίηση της πρότασης…