Ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε ότι αφορά την ανακούφιση του πόνου που προκαλεί η αρθρίτιδα, δίνουν οι εφαρμογές των βλαστοκυττάρων που γίνονται σε πειραματικό επίπεδο.
Μάλιστα, δεν αποκλείεται στην επόμενη πενταετία να αντιμετωπίζεται ο πόνος με ενέσεις επεξεργασμένων βλαστοκυττάρων στις αρθρώσεις. Σε ότι αφορά τη δημιουργία χόνδρου από βλαστοκύτταρα, με στόχο τη θεραπεία της αρθρίτιδας, εκείνο που έχει επιτευχθεί είναι η δημιουργία χόνδρου που είναι κατώτερης ποιότητας από αυτόν που έχει ο άνθρωπος.
Στις νεώτερες εξελίξεις, αναφορικά με τη χρήση των βλαστοκυττάρων, για την αντιμετώπιση της αρθρίτιδας, αναφέρθηκε ο αναπληρωτής καθηγητής Ορθοπαιδικής στο ΑΠΘ και υπεύθυνος της οργανωτικής ομάδας, στο Κέντρο Ορθοπαιδικής και Αναγεννητικής Έρευνας (C.O.RE), Ελευθέριος Τσιρίδης, απαντώντας σε ερωτήσεις του ΑΠΕ – ΜΠΕ, στο περιθώριο του διεθνούς συνεδρίου, με τίτλο “Stem Cells in Surgery” το οποίο διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.
Το χαρακτηριστικό της αρθρίτιδας είναι η καταστροφή των αρθρώσεων, δηλαδή του χόνδρου ο οποίος δυστυχώς δεν αναπλάθεται. Σήμερα, οι επιστήμονες προσπαθούν να αναπλάσουν τον χόνδρο, αλλά και να ανακουφίσουν τον πόνο χρησιμοποιώντας τα βλαστοκύτταρα, δηλαδή κύτταρα τα οποία προέρχονται από τον μυελό των οστών, ή προέρχονται από εμβρυικά κύτταρα.
Ο κ. Τσιρίδης, αναφέρει ότι τα βλαστοκύτταρα έχουν χρησιμοποιηθεί για να περιορίσουν τον πόνο των ασθενών, ελαττώνοντας την φλεγμονή που έχει κάποιος ο οποίος πάσχει από πολύ προχωρημένη αρθρίτιδα, δηλαδή την αρθρίτιδα λόγω ρευματοειδούς νόσου, ή την αρθρίτιδα που έχει έχουν άτομα ηλικίας άνω των 70 που χρειάζονται αρθροπλαστική. “Παίρνουμε κύτταρα από τον μυελό των οστών, τα επεξεργαζόμαστε με ειδικό τρόπο, τα ενίουμε μέσα στην άρθρωση και αυτό δίνει μια μεγάλη ανακούφιση. Υπάρχουν μελέτες, έχουμε κάνει κι εμείς τέτοιες προσπάθειες, ώστε να ανακουφίζονται οι ασθενείς”, εξηγεί ο κ Τσιρίδης αναφέροντας ότι τα αποτελέσματα των μελετών θα δημοσιευτούν σύντομα.
Στην ερώτηση αν αυτό θα αποτελέσει φάρμακο, ή θεραπεία και αν αναμένεται κυκλοφορήσει, απαντά: “Υπάρχει ως φάρμακο στα πλαίσια πανεπιστημιακών ομάδων, όπου κάνουμε κλινικές δοκιμές με τους ασθενείς μας, που έρχονται στα Πανεπιστήμια. Αυτά τα περιστατικά τα παρατηρούμε και τα ελέγχουμε. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει και ίσως θα αργήσει να υπάρξει ως φάρμακο στην αγορά από μόνο του, διότι προϋποθέτει μια βιολογική επεξεργασία που πρέπει να γίνεται μέσω ενός συντονισμένου οργάνου, δηλαδή ενός ιδρύματος το οποίο ελέγχει τη διαδικασία, πχ την αποστείρωση, την πιστότητα του προϊόντος , ενός εργαστηρίου βιολογίας. Τέτοια εργαστήρια σε υψηλό επίπεδο υπάρχουν μόνο σε μεγάλες πανεπιστημιακές ομάδες, ή σε πολύ υψηλής εμβέλειας κέντρα. Αυτές οι δύο ομάδες μαζί μπορούν να προσφέρουν αυτό το προϊόν. Δεν είναι δηλαδή κάτι που μπορεί κάποια στιγμή να το προμηθευτεί κανείς από το ράφι ενός φαρμακείου”.
Ερωτηθείς αν μπορεί ένας ασθενής να πάει σε κάποιο κέντρο και να κάνει μια τέτοια θεραπεία ο κ. Τσιρίδης είπε: “Αυτό είναι πάρα πολύ κοντά στην ανθρώπινη πραγματικότητα και στην ιατρική πραγματικότητα. Συμβαίνει ήδη σε πολλά σημεία του πλανήτη και επίκειται να υπάρξει μεγαλύτερη χρήση αυτού του προϊόντος. Εμείς, εδώ, κάνουμε ορισμένες πειραματικές εγχύσεις σε ασθενείς οι οποίοι συνγκατατίθενται. Είναι ανέκδοτες αυτές οι προσεγγίσεις που κάνουμε. Τους παρακολουθούμε σε προσωπικό επίπεδο στις κλινικές μας,καταγράφουμε αυτά τα περιστατικά στο κέντρο CO.RE, όπου έχουμε το ΑRT (Αrthroplasty Registry Thessaloniki), που είναι σημείο αναφοράς.Εκεί καταγράφουμε όλα τα περιστατικά και τα αποτελέσματα αυτών των προσεγγίσεων. Δεν είναι μεγάλος ο αριθμός των ασθενών, μιλάμε για 5-7 ανθρώπους οι οποίοι δεν είναι υποχρεωτικά μεγάλης ηλικίας. Είναι άνθρωποι άνω των 50 ετών. Σκεφτόμαστε να το επεκτείνουμε με τη συνεργασία όλων των επιστημόνων που μετέχουν στο συνέδριο Stem Cells in Surgery”.
Παράλληλα, τονίζει, ότι αυτές οι εφαρμογές θα αποτελούν επίσημα θεραπευτική προσέγγιση της ιατρικής σε μία πενταετία. “Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πάνω σε αυτό. Τα πλεονεκτήματα για τον ασθενή θα είναι ότι θα παραμένει περισσότερα χρονικά διαστήματα χωρίς πόνο, ή με λιγότερο πόνο με αποτέλεσμα να χρειάζεται ίσως λίγο αργότερα αυτοαντικατάσταση της άρθρωσης, που είναι και η δική μας δουλειά. Εμένα, η εργασία μου είναι η αντικατάσταση των αρθρώσεων, αλλά παρόλα αυτά αγωνιζόμαστε στη βασική έρευνα να μην τις αντικαταστήσουμε. Είναι και πιο ανθρώπινο και πιο βιολογικά προσεγγίσιμο. Αλλά, να ξέρετε, ότι τα βλαστοκύτταρα έχουν και ορισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες, δεν είναι μια πανάκεια, δεν είναι εξαγνισμένος στόχος τον οποίον τον προσεγγίζουμε και απλά καθυστερούμε να τον προσεγγίσουμε, αλλά υπάρχουν και προβλήματα. Μπορεί να υπάρχει ανεξέλεγκτος πολλαπλασιασμός ενδεχομένως διαφοροποίησή τους ανεξέλεγκτη. Με πολύ απλά λόγια το βλαστοκύτταρο είναι ένα κύτταρο το οποίο έχει πάρα πολύ μεγάλες δυνατότητες και έχει και πολλούς τελικούς στόχους στους οποίους μπορεί να εξελιγχθεί . Η διαδικασία από το αρχικό κύτταρο μέχρι το τελικό στόχο είναι πολύ πυκνή και αυτήν προσπαθούμε να αποκρυπτογραφήσουμε. Αλλά, αυτό είναι και το μυστικό της φύσης και εκεί υπάρχουν και ηθικά ζητήματα αν πρέπει και σε πιο βαθμό να αποκρυπτογραφήσουμε αυτά τα πράγματα. Διότι μιλούμε για τον άνθρωπο του επόμενου αιώνα ο οποίος θα είναι συνδυασμός τεχνολογίας και βιολογίας και ο οποίος μπορεί να ζει πάρα πολύ μεγάλα διαστήματα, να δημιουργηθούν κοινωνικά θέματα, κοινωνικές αδικίες, άλλη ταξική διαστρωμάτωση, με βάση την βιολογική και την πραγματική ηλικία των ανθρώπων. Υπάρχουν και φιλοσοφικά ζητήματα γύρω από τα βλαστοκύτταρα ,δεν είναι τόσο απλή έννοια και δεν είναι τόσο εξαγνισμένη υποχρεωτικώς, όπως και η πυρηνική ενέργεια” υπογραμμίζει ο κ Τσιρίδης .
Σε ότι αφορά τα αποτελέσματα των ερευνών, για τη δημιουργία χόνδρου λέει: “Η επιστήμη προσπαθεί δημιουργήσει με βλαστοκύτταρα το χόνδρο ο οποίος λείπει στην αρθρίτιδα. Εμείς κάνουμε μια έρευνα προς αυτή την κατεύθυνση και έχουμε αναπτύξει βλαστοκύτταρα τα οποία γίνονται χονδροκύτταρα. Αυτό το έχουμε δείξει σε μελέτες σε κυτταρικό επίπεδο, σε μελέτες στο ζωικό επίπεδο και υπάρχουν και κάποιες παγκόσμιες πειραματικές μελέτες στους ανθρώπους που έχουν κάποια ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Σε επίπεδο ζωικών πειραμάτων έχουμε δημιουργήσει χόνδρο. Στο επίπεδο του ανθρώπου έχουμε δημιουργήσει χόνδρο ο οποίος είναι κατώτερης ποιότητας από τον χόνδρο με τον οποίο γεννάται ο άνθρωπος, αλλά ικανός να γεμίσει τα κενά, δηλαδή να απαλλάξει τον άνθρωπο από τον πόνο. Δηλαδή, είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό Αυτό έχει γίνει εκτός Ελλάδας. Έχουμε συνεργασία με το Ιmperial College London. Εκεί κάνουμε τη βασική μας σημαντική έρευνα και εδώ έχουμε κάποιες προσεγγίσεις, αλλά εκεί είναι οι μεγάλες μας δημοσιεύσεις”, επισημαίνει ο κ Τσιρίδης.
