…ανεδείχθη αφυπνιστής της εθνικής συνείδησης και της λειτουργικής τέχνης της Ορθοδοξίας*».
Πολύ μου αρέσει αυτή η αποστροφή του Κυριάκου Κουτσομάλλη (*).
Κι είναι ο κύριος αυτός, επιμελητής της έκθεσης καθώς και γενικός δ/ντης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή.
Εκατό χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, άλλο ένα αφιέρωμα… Εικαστικό, γράφει η ανακοίνωση, αλλά πιστεύω, εκείνη η «παραπεμπτική ακρίβεια», στη χαρισματική οντότητα του δημιουργού, έχει να κάνει και:
Με το Φως που εξέπεμψε, αναμεσίς, καταμεσίς στους άξιους εκφραστές της γενιάς του ‘30…
Με την εμφατική, ειλικρινή και θερμή του προσήλωση στο όλον του θρησκευτικού ζητήματος, αγνός, αθώος, γονιμοποιώντας τους συμβολισμούς και τα ιδιωματικά εθιμικά «τεκμήρια» των Λαϊκών ανθρώπων!
Με την απίστευτη άνεσή του, να «μουσκεύει» καλά – καλά τον κονδυλοφόρο του, στους υδαρείς θησαυρούς, λόγων και αρωμάτων, της Ιωνίας, για να γράψει, να γράψει, να γράψει… περίφροντις, στοχαστικός!
Τον λόγο της βαθύτατης ελληνικότητας, με δάκρυ άλλοτε κι αίμα, αλλά και νοσταλγία στον Μουσικό φλοίσβο και τα «δισήμαντα μυστικά» κρυμμένα στο «ίσαλο μπλάβο» του Βοσπόρου…
…Ο Φώτης Κόντογλου είναι αγαπημένος μου… Πολύ. Έχω αξιωθεί ν’ απαγγείλω (σε αφιέρωμα με τον Φιλολογικό στο Καστέλι, Μ. Εβδομάδα, πριν από χρόνια) ύμνους, που έψαλαν τα… δέντρα, στην έμπνευση του.
Καλλικέλαδοι και μεγαλοπρεπείς “ιεροψάλτες”, στο Αναλόγιο του Θεού! Πάντα έχω κοντά μου την “Πονεμένη Ρωμιοσύνη” του, ασφαλώς “Το Αϊ βαλί η πατρίδα μου”, αλλά κι ένα μικρό έξοχο προσευχητάρι θα το ‘λεγα, σαν μικρό… “ιερατικό” με πολύ ωραία σύντομα και δροσερά κείμενα!
Σ’ όλα τούτα, ανατρέχω συχνά, κάτι να δω, κάτι να πάρω…
Τώρα, λοιπόν, που διάβασα γι’ αυτή την Έκθεση, και με έμφαση την επιρροή του στους νεότερους, αναφορά στον Τσαρούχη κι Εγγονόπουλο τους… “πρωτόκλητούς” του, ένιωσα ενθουσιασμό και, και “αναφλεγόμενο ενδιαφέρον”!
Την Έκθεση τιμά με την αιγίδα της η πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, και θα διαρκέσει μέχρι τα μέσα του Δεκέμβρη.
Μακάρι να μπορούσα να ήμουν εκεί, στην “Εικαστική Μετάληψη” ενός Λογοτέχνη και αγιογράφου, ενός γλυκύτατου και πανάξιου Μικρασιάτη…
«Από το 1922, εγκατασταθείς εις την Ελλάδα, ειργάσθην εντατικώς, εις ό,τι αφορά την συμβολήν της Ελληνικής παραδόσεως, εις την μόρφωσιν συγχρόνου Ελληνικής Τέχνης»…
Φ. Κόντογλου
