Μεγάλη Σαρακοστή

» «Της μετανοίας άνοιξόν μοι πύλας Ζωοδότα…»
Λειτουργικός χρόνος επτά εβδομάδων γεμάτος από αθλήματα πνευματικά που αγγίζουν τα όρια της υπέρβασης των ανθρώπινων δυνάμεων και σχεδόν εφάπτονται με την κατά κόσμον παραφροσύνη.
Όντως φαίνεται παραφροσύνη όταν οικειοθελώς αναγκάζεσαι «να πίνεις τα δάκρυά σου για νερό» και «να αφήνεις να φρυγανιάζονται τα κόκκαλά σου σαν τα ξερόκλαδα» και το να ζεις όπως τα πετεινά του ουρανού στους αγρούς «ως στρουθείον εν οικοπέδω».
Αυτά ως αποτέλεσμα ή καλύτερα ζωογόνοι καρποί της νηστείας είκοσι δύο ημερών ξηροφαγίας και 25 ημερών μόνον με λαδερά φαγητά και δύο μόλις ημερών ψαροφαγίας.
Πλέον τούτων.
Καθημερινής προσευχής στο ναό και στο σπίτι, πληθωρικές ιερές ακολουθίες, μεσονυκτικού όρθρου, αποδείπνου, αλλά και εκτός από τις κατά Σάββατο και Κυριακή θείες λειτουργίες του Ιερού Χρυσοστόμου και του Μ. Βασιλείου και δύο ή τρεις προηγιασμένες θείες λειτουργίες κάθε Τετάρτη και Παρασκευή καθώς και την Πέμπτη της εβδομάδος του Μ. Κανόνος. Εκτός τούτων, η ακολουθία του Μ. Κανόνος, των Χαιρετισμών, της Παναγίας και του Ακάθιστου Ύμνου, οι καθημερινοί κανόνες της Παναγίας σε όλους τους ήχους (θεοτοκάριο).
Αυτά προϋποθέτουν εκτός από τη θέλησή μας και την προσωπική μας αφοσίωση και πίστη και προσφορά χρόνου ημερήσιου και νυκτερινού που δεν μπορεί σε καμιά περίσταση να είναι σε βάρος των εργασιακών μας ευθυνών, αλλά μόνον και αποκλειστικά σε βάρος του ύπνου μας.
Κατά τούτο ο αγώνας μας ολοκληρώνεται όχι μόνον νηστευτικά και προσευχητικά, αλλά και με αγρυπνίες ημερήσιες λιγότερο και νυκτερινές περισσότερο.
Ο πνευματικός μας αυτός αγώνας στην τριπλή διάστασή του της νηστείας, της προσευχής και της αγρυπνίας κορυφώνεται την τελευταία εβδομάδα της Μ. Σαρακοστής, τη γνωστή εβδομάδα των Παθών του Χριστού, τη Μεγάλη Εβδομάδα.
Η πληθωρικότητα των ιερών ακολουθιών αυτή την εβδομάδα υπερβαίνει όλα τα όρια της ανθρώπινης αντοχής και η επιτυχία της έχει να κάνει όχι μόνον με μας που μπαίνουμε σε τούτο τον αγώνα, αλλά και με τον Θεό που ενισχύει και στηρίζει όλους μας σε τούτη τη σκληρή φάση, που δίδεται η τελευταία μάχη κατά του κακού, του πονηρού και του θανάτου.
Όπου δε φτάνουμε εμείς, φτάνει ο Θεός. Η χάρη του Θεού «τα ασθενή θεραπεύει και τα ελλίποντα αναπληροί».
Οι πιστοί που συμμετέχουν σε τούτο τον αγώνα, σε τούτην την ασκητική προπόνηση της απόκτησης πνευματικής ζωής σημαίνει: α) ότι έχουν τον ιερό πόθο – επιθυμία της θείας ζωής και β) έχει ανάψει μέσα τους ο θείος έρωτας, θεϊκή αγάπη που και δυναμώνει τη θέληση του αγωνιστή όπως ο ύμνος επιβεβαιώνει «θείο έρωτα πτερουμένοις».
Τα αποτελέσματα τούτου του αγώνος είναι ορατά και κατά κανόνα αποτελούν χειροπιαστή πραγματικότητα, όχι μόνον για τον ίδιο που συμμετέχει και αγωνίζεται, αλλά και για όλους εμάς τους άλλους που ζούμε γύρω τους λιγότερο ή καθόλου αγωνιστικά.
α) Η προσευχή με την πρακτική της, ορθοστασία, μετάνοιες, κινήσεις μελών του σώματος δυναμώνει το ίδιο το σώμα και λίγο πολύ στην προσευχητική άσκηση πραγματώνεται η αρχή των κλασικών προγόνων μας «νους υγιής εν σώματι υγιεί».
Και κάτι άλλο, με την προσευχή αποτοξινώνεται η ανθρώπινη ύπαρξή μας από κάθε πονηρό πνεύμα καθόσον «τούτο το γένος ουκ εκπορεύεται ειμί εν προσευχή και νηστεία».
β) Η αγρυπνία επίσης, η εγρήγορση, η κατάσταση ετοιμότητας που οφείλει να βρίσκεται ο αγωνιστής είναι στοιχεία βιολογικής και ηθικής ενίσχυσης και ενδυνάμωσης, αλλά και αποτελεσματικά σε κάθε επιθετικό αιφνιδιασμό του κακού.
Δεν αγρυπνούμε τη νύκτα για να κοιμόμαστε την ημέρα, αλλά για να ασκούμαστε στην εγρήγορση και την ετοιμότητα καθόσον δεν γνωρίζουμε τη χρονική επίθεση του κακού, για τούτο «Γρηγορείτε και προσεύχεσθε ίνα μη εισέλθητε εις πειρασμόν».
γ) Νηστεία, άσκηση αυτοσυγκέντρωσης και αυτοκυριαρχίας, αυτάρκειας και ευχαριστίας.
Νηστεία δε σημαίνει άρνηση των αγαθών της παραγωγής και του πολιτισμού, αλλά την κυριαρχία και τη συνετή διαχείριση αυτών.
Νηστευτικά βρισκόμαστε μπροστά και πάνω από τα πράγματα του κόσμου, δε συρόμαστε και δε καταπλακωνόμαστε απ’ αυτά.
Νηστευτικά επίσης πηγαίνουν περίπατο η πλεονεξία καθώς και η ασύνετη συσσώρευση και θεοποίηση του πλούτου (βλέπετε την ηθική έκπτωση εκείνων που φυγαδεύουν τον πλούτο τους σε τράπεζες του εξωτερικού προς ασφάλεια και ρωτήστε τους που κρύβουν τον εαυτό τους ώστε να τρώνε και να ευφραίνονται μ’ αυτό τον κρυμμένο θησαυρό τους). Ο ευαγγελικός χαρακτηρισμός είναι βαρύς «Άφρων α δε ητοίμασας τίνι έσται».
Και μια διευκρίνιση ακόμα.
Χορταίνουμε με το φαγητό που ετοιμάζουμε χωρίς άγχος και προπάντων χωρίς ενοχές απόκτησής του, δηλαδή χορταίνουμε με το φαγητό που ετοιμάζουμε με χαρά και ευχαρίστηση έστω και αν είναι λιγότερο ή και ευτελούς αξίας.
«Νηστεύσας ο Κύριος ημέρα τεσσαράκοντα και νύκτας τεσσαράκοντα επείνασε αλλά δεν πέθανε».
Και όταν ο ίδιος ο διάβολος τον αναγνωρίζει ως Θεό και τον προτρέπει να κάνει τις πέτρες ψωμιά να φάει να χορτάσει ο ίδιος και οι συμπατριώτες του, η απάντησή του είναι διαχρονική και γενναία «Ουκ επ’ άρτω μόνον ζήσεται άνθρωπος, αλλ’ εν παντί ρήματι εκπορευομένου διά στόματος Θεού».
Ο Θεός στηρίζει και ζωογονεί, όχι οι τροφές. Οι τροφές μπορεί να έχουν βιταμίνες που είναι αναγκαίες για τη ζωή, αλλά δεν έχουν ζωή και μερικές φορές από την κακή χρήση τους υπονομεύουν τη ζωή.
Είναι προτροπή και ευθύνη μας, αλλά και δυνατότητά μας, να σύρουμε τούτο τον χορό της νηστείας, της αγρυπνίας και της προσευχής πάνω στη λυτρωτική πίστα της αγίας και μεγάλης Σαρακοστής στο μέτρο που κάθε μια και καθένας μπορεί, για να ζήσουμε όλοι μας τη χαρά της κοινής αμοιβής του Πάσχα, της Ανάστασης και αναστημένης ζωής γιατί η αμοιβή ακόμα και του τελευταίου στον αγώνα είναι η ίδια με την αμοιβή του πρώτου κατά τον Αγιο Χρυσόστομο ο οποίος και για τούτο προτρέπει «Εισέλθετε πάντες εις την χαράν του Κυρίου».
Όλοι έχουμε μερίδιο στη χαρά του Θεού και όλοι μας έχουμε ανάγκη ύστερα από τα τελευταία οδυνηρά έτη της κρίσης που ζούμε να χαρούμε αληθινά και να ζήσουμε μέσα από τις δυσκολίες και τα βάσανα της καθημερινότητας τη φτώχεια και την ασθένεια, τη θλίψη και τον θάνατο. Να ζήσουμε τη χαρά και την ανάσταση του Χριστού και την προσδοκία της προσωπικής μας ανάστασης και αιώνιας ζωής.
Το δικαιούμαστε, το ευχόμαστε, το λειτουργούμε, το πραγματώνουμε με τη συμμετοχή μας στο μυστήριο της Θείας ευχαριστίας.
Κοινωνούμε σώμα και αίμα Χριστού «αναστάντος εις ζωήν αιώνιον».
Ακόμα το δικαιούμαστε να ζήσουμε την πληρότητα της παρουσίας του Θεού στη ζωή μας ακόμα και μέσα στις ελλείψεις μας ακόμα και μέσα στην κρίση, ακόμα και στον θάνατο.
Ο Θεός είναι το πλήρωμα της ζωής και της σωτηρίας.
Ο Θεός έχει δρόμους ζωής και κοινωνίας.
Ο Θεός τα ‘χει όλα. Σ’ αυτόν ελπίζουμε. Απ’ αυτόν προσδοκούμε.
Σ’ αυτόν βασιζόμαστε «του Θεού συνεργούντος» και όλα είναι δικά μας, τα επίγεια και τα ουράνια.