Με αφορμή το θέμα ημερήσιας διάταξης στο Δημοτικό Συμβούλιο Χανίων της Τετάρτης 1-4-15 -τη μεταφορά της υπολοίπου υπηρεσίας της Κ.Ε.Π.ΠΕ.ΔΗ.Χ. – Κ.Α.Μ. του Δήμου Χανίων προσωρινά (μέχρι να ολοκληρωθούν οι εργασίες στο παλιό τελωνείο) στο Μεγάλο Αρσενάλι- τέθηκε θέμα ιδιοκτησίας του μεγάλου αυτού έργου κτηριακής υποδομής της πόλης μας.
• Ειπώθηκε δηλαδή, ότι, εάν το Κέντρο Αρχιτεκτονικής (Κ.Α.Μ.) δεν στεγάζεται στο Μεγάλο Αρσενάλι του Δήμου Χανίων, τότε το Μεγάλο Αρσενάλι θα το πάρει πίσω το Υπουργείο Πολιτισμού.
• Απ’ ό,τι παρακολουθήσαμε, ούτε η αρμόδια πρόεδρος της Κ.Ε.Π.ΠΕ.ΔΗ.Χ. – Κ.Α.Μ. (που όφειλε 6 μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της να έχει ξεσκονίσει όλα τα σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς του Μεγάλου Αρσεναλιού, αλλά και του καθεστώτος βάσει του οποίου στεγάζεται και διαχειρίζεται το Μεγάλο Αρσενάλι) γνώριζε τι ακριβώς συμβαίνει ούτε και κάποιος άλλος από τη Δημοτική Αρχή.
• Ο δήμαρχος Χανίων μόνο είπε ότι δεν νομίζει ότι συμβαίνει αυτό, αλλά θα το εξετάσει.
Και βέβαια είναι δικό μας!
• Στο αρχείο της υπογράφουσας υπάρχουν τόσο η 10ετής πρώτη προγραμματική σύμβαση με το ΥΠ.ΠΟ. όσο και οι επόμενες (2007 με ΥΠ.ΠΟ. και μετά με Περιφέρεια Κρήτης) και πολλά άλλα κείμενα έντυπου Τύπου σχετικών με όλα τα θέματα που αφορούν και στο Μεγάλο Αρσενάλι και βέβαια στο Κ.Α.Μ. του Δήμου Χανίων.
• Και για να το ξεκαθαρίσουμε από την αρχή! Το Μεγάλο Αρσενάλι ανήκει στον Δήμο Χανίων. Απλώς παραχωρήθηκε για να στεγαστούν οι δράσεις της ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ του Κ.Α.Μ. του Δήμου Χανίων.
• Και αυτό αναφέρεται ρητά στο άρθρο 5 της πρώτης προγραμματικής σύμβασης (Π.Σ.) με την οποία το Κ.Α.Μ. του Δήμου Χανίων εντάχθηκε στο Εθνικό Πολιτιστικό Δίκτυο Πόλεων (ΕΠΔΠ) και μετά στον θεσμό που το διαδέχθηκε, την “Επικράτεια Πολιτισμού”. Πρόκειται για έναν από τους χώρους που ο Δήμος Χανίων είχε υποχρέωση να παραχωρεί για τις ανάγκες των δραστηριοτήτων του Κέντρου.
• Ρητή είναι και η αναφορά στην 4ετούς διάρκειας Π.Σ. του ΥΠ.ΠΟ. με τον Δήμο Χανίων της 30ης Μαρτίου 2007. Οπου γράφεται: ότι το Κ.Α.Μ. του Δήμου Χανίων είναι φορέας «ο οποίος στεγάζεται και διαχειρίζεται το κτήριο του Μεγάλου Αρσεναλιού στο Παλαιό Ενετικό Λιμάνι στα Χανιά, μετά από παραχώρηση του Δήμου Χανίων, στον οποίον ανήκει».
• Ανάλογη αναφορά για στέγαση και διαχείριση του Μεγάλου Αρσεναλιού από το Κ.Α.Μ. υπάρχει και στο προοίμιο της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Κρήτης, του Δήμου Χανίων και του Κ.Α.Μ. το 2008.
Ιστορία του Μεγάλου Αρσεναλιού
• Είναι, λοιπόν, δεδομένο και γράφεται ρητά στις διαδοχικές προγραμματικές συμβάσεις ότι το Μεγάλο Αρσενάλι ανήκει στον Δήμο Χανίων.
• Και καλό είναι να θυμηθούμε και την ιστορία του, όπως αναφερόταν στην οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας για την κατασκευή του. Η οποία, για όσους δεν θυμούνται, έγινε από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Χανίων σε μελέτη του Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Εντάχθηκε δε και χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από το Β’ ΚΠΣ και ειδικότερα το τομεακό πρόγραμμα του ΥΠ.ΠΟ. «Πολιτισμός – Τουρισμός».
• Γι’ αυτό άλλωστε, ο στόχος των δράσεων της Δημοτικής Επιχείρησης Κ.Α.Μ. Δήμου Χανίων δεν ήταν μονόμπατα η αρχιτεκτονική, αλλά και η σύνδεσή του με άλλες τοπικές πολιτιστικές εκδηλώσεις και τα άλλα μέλη του ΕΠΔΠ και με σύνδεση του πολιτισμού με τον τουρισμό (κάτι που δεν έγινε). Με σκοπό ίδιο μ’ αυτόν και των άλλων 22 πόλεων της Ελλάδας που είχαν ενταχθεί στο ΕΠΔΔ και την Επικράτεια Πολιτισμού.
• Δηλαδή, τη διαφοροποίηση της αντίληψης περί πολιτιστικών δραστηριοτήτων καθώς θεωρούνταν πλέον ότι στόχευαν όχι μόνο σε πνευματική, αλλά και οικονομική λειτουργία. Και αναγνωριζόταν η συμβολή του πολιτισμού στη βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής και στην αύξηση της απασχόλησης σε τομείς που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με αυτόν (ΒΗΜΑ 22-10-2000).
• Σήμερα κανείς θεσμός απ’ αυτούς δεν υφίσταται. Και -δυστυχώς- ο δικός μας θεσμός δεν ευτύχησε, ούτε στα πρώτα – πρώτα… ντουζένια του να βρεθεί σ’ ένα ενεργό δίκτυο. Γι’ αυτό και τότε και τώρα ακόμα, αν ψάξει κάποιος τη σχετική ιστοσελίδα του ΥΠ.ΠΟ. τους εποπτευόμενους θεσμούς (έχει παραμείνει η ιστοσελίδα έστω με ανενεργούς θεσμούς ως… ιστορικό ντοκουμέντο!) θα δει ότι κάτω από τον τίτλο «Αρχιτεκτονική» δεν υπάρχει ούτε η αναφορά στο Κ.Α.Μ. του Δήμου Χανίων, ούτε σε άλλο δίκτυο. Ενώ για όλους τους άλλους -τότε- θεσμούς, υπάρχουν ακόμα -έστω- τα ονόματα.
• Πολύ συνοπτικά, λοιπόν, το Μεγάλο Αρσενάλι ήταν το τελευταίο από τα 15 συνεχόμενα αρσενάλια. Αργότερα το 1872 χρησιμοποιήθηκε ως χριστιανικό σχολείο, ως στέγη θεατρικών παραστάσεων στη μεγάλη αίθουσά του και χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων από το 1892, δημοτικό νοσοκομείο από το 1923 και δημαρχείο από το 1928 εως το 1941, που βομβαρδίστηκε.
Αριστίνδην το Πολυτεχνείο
• Και ναι. Υπήρξαν κάποιες… “διεκδικήσεις” των χρήσεών του και μόνο.
• Γρήγορα η υπόθεση ξεκαθάρισε βάσει παλαιότερης απόφασης συγκλήτου (7-12-1997). Και από τότε το Πολυτεχνείο Κρήτης (ο πρύτανης ή ο αναπληρωτής του συγκεκριμένα) συμμετείχε αριστίνδην στο Δ.Σ. του Κ.Α.Μ.
• Κάτι που δεν έγινε, στο τωρινό Δ.Σ. κι αυτό ασφαλώς δεν είναι προς τιμή μας!!
Να ακούγονται τα Χανιά
• Και κάτι ακόμα! Από τότε που ξεκίνησαν οι πρώτες εκδηλώσεις στο Κ.Α.Μ. είχαμε αναφέρει σε πολλά διαχρονικά σχόλια, ότι το Κ.Α.Μ. είναι του Δήμου Χανίων. Και όπως και οι άλλες πόλεις που είχαν ενταχθεί στο ΕΠΔΠ δίπλα στον θεσμό που λειτουργούσαν έγραφαν και την πόλη. Π.χ. Φωτογραφικό κέντρο Σκοπέλου, Κέντρο Εικαστικής δημιουργίας Ρεθύμνου κ.λπ., έτσι οφείλαμε να κάνουμε κι εμείς.
• Εμείς, μάλλον… μεγαλοπιανόμαστε και αφήναμε να αιωρείται στις σχετικές αφίσες και τη λοιπή παρουσία μας ότι είμαστε Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου, σκέτο. Του «Δήμου Χανίων»… δεν το γράφαμε. Ισως επειδή δεν το κρίναμε αρκετά… ελιτίστικο!
• Και με την ευκαιρία. Ας προσγειωθούμε και να ακριβολογούμε προλαμβάνοντας αντί να προσπαθούμε να θεραπεύουμε καταστάσεις που προκύπτουν όπως η αμφισβήτηση της κυριότητας του Μεγάλου Αρσεναλιού.
• Η Κ.Ε.Π.ΠΕ.ΔΗ.Χ. – Κ.Α.Μ. είναι και τώρα μία Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου Χανίων. Καλό είναι να γράφουμε και να λέμε (η Κ.Ε.Π.ΠΕ.ΔΗ.Χ. – Κ.Α.Μ. πρώτη και όλοι εμείς οι άλλοι μετά) ότι η τάδε εκδήλωση συνδιοργανώνεται από το Κ.Α.Μ. του Δήμου ΧΑΝΙΩΝ (γεωγραφικός προσδιορισμός να ξέρουμε ότι αυτό το Κ.Α.Μ. είναι στα Χανιά).
• Ή, επίσης, ότι η εκδήλωση του τάδε φορέα θα πραγματοποιηθεί στο Μεγάλο Αρσενάλι του Δήμου Χανίων.
• Αν, φυσικά, μας περιποιεί τιμή ο γεωγραφικός μας προσδιορισμός.
