Tο σχέδιο σε λάδι “Μελέαγρος και Αταλάντη” του Ρούμπενς θα πουληθεί σε μια δημοπρασία του οίκου Christie’s τον Δεκέμβριο του 2005 για το αστρονομικό ποσό των 3.144.000 λιρών Αγγλίας. Το σκίτσο εμπνέεται από το μυθολογικό επεισόδιο του κυνηγιού του Καλυδωνίου Κάπρου. Ο Μελέαγρος είχε υπάρξει γιος της Αλθαίας και του Οινέα, βασιλιά της Αιτωλίας. Οι Μοίρες είχαν προεξοφλήσει, ότι το νήμα της ζωής του Μελεάγρου θα κοβόταν, όταν ένα κομμάτι ξύλου από το οποίο εξαρτόταν η ύπαρξη του ήρωα θα καιγόταν στην πυρά. Η μητέρα του, γνωρίζοντας την προφητεία θα επιδιώξει να προστατεύσει το γιο της από το θανάσιμο κίνδυνο. Όταν ο Οινέας θα αμελήσει να θυσιάσει στη θεά Δήμητρα, η θεά του κυνηγιού θα αποστείλει εκδικούμενη έναν κάπρο που θα επιφέρει ανεπανόρθωτες καταστροφές στην Αιτωλική ύπαιθρο. Στο επακόλουθο κυνήγι του Καλυδωνίου κάπρου (που στην αρχαία αγγειογραφία απεικονίζεται με τον πλέον έξοχο και περιγραφικό τρόπο στο διάσημο αμφορέα Francois που φυλάσσεται στο αρχαιολογικό μουσείο της Φλωρεντίας) έμελλε να λάβουν μέρος οι πλέον διάσημοι ήρωες της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας. Ενδεικτικά αναφέρω τους Διοσκούρους, το Θησέα, τον Αδμητο, τον Ιάσωνα, τον Πηλέα. Ξεχωριστή θέση ανάμεσά τους κατείχε και μια γυναίκα, η νεαρή αρκαδική παρθένος Αταλάντη, η οποία, όχι μονάχα συμμετείχε στη θήρα του Καλυδωνίου κάπρου, αλλά έμελλε να επιφέρει μ’ ένα βέλος της το τελειωτικό χτύπημα στο άγριο ζώο, λαμβάνοντας για την ανδρεία της από τον επικεφαλής της επιχείρησης Μελέαγρο το κεφάλι και το τομάρι του ζώου ως νικηφόρα τρόπαια. Στη διένεξη που έμελλε να ακολουθήσει ανάμεσα στο Μελέαγρο και τους αδερφούς της μητέρας του, που εναντιώθηκαν σθεναρά στην ιπποτική αυτή κίνηση, ο ήρωας θα σκοτώσει τους θείους του. Με την πράξη αυτή ο Μελέαγρος θα προκαλέσει την μήνιν της μητέρας του Αλθαίας, η οποία με τη σειρά της τυφλωμένη από οργή θα εκδικηθεί το γιο της, ρίχνοντας το φυλαχτό στη φωτιά και εκπληρώνοντας καθ’ αυτόν τον τρόπο την προφητεία, θανατώνοντάς τον.
Τόσο το επεισόδιο της θήρας του Καλυδωνίου κάπρου, όσο και αυτό του θανάτου του Μελεάγρου απαντώνται με μεγάλη συχνότητα στην ανάγλυφη διακόσμηση αρχαιορωμαϊκών σαρκοφάγων (μας σώζονται πάνω από 200 παραδείγματα που αποδίδουν το θέμα με την ίδια πάντα, παγιωμένη εικονογραφία και τα οποία χρονολογούνται από τα μέσα της βασιλείας της δυναστείας των Αντωνίνων γύρω στα μέσα του 2ου αιώνα μ.Χ. και φθάνουν έως και τις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ.).
Η γνώση και μελέτη από την πλευρά του Ρούμπενς τέτοιων αρχαίων προτύπων θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, όχι μονάχα αν λάβει κανείς υπόψιν του τις σε πάμπολλες περιπτώσεις διαπιστωμένες αρχαιογνωστικές ανησυχίες του Φλαμανδού ζωγράφου. Αντίθετα, το συμπέρασμα αυτό προκύπτει αβίαστα μέσα από την αντιπαράθεση της μορφής του Μελεάγρου στο σκίτσο του με τον αντίστοιχο τρόπο απόδοσης της μορφής του ήρωα -στη χαρακτηριστική του στάση σε διασκελισμό με προτεταμένο το δόρυ- σε αρχαίες σαρκοφάγους, μία εκ των οποίων παραθέτουμε χάριν συγκρίσεως ενδεικτικά εδώ (βλ. Εικ. 2).
