“Μέρες στο Οριέντε” του Γιάννη Α. Φίλη

Ενα μυθιστόρημα εικόνων κι αφηγήσεων μνήμης
Παρακολουθώντας την αρθρογραφία των Χανιώτικων Νέων εν καιρώ κορωνοϊού ξεχώρισα τα άρθρα του πρώην πρύτανη του Πολυτεχνείου μας και θέλησα να γνωρίσω την υπόλοιπη συγγραφική του δουλειά με τα μικρά μυθιστορήματα ή νουβέλες και τις ποιητικές συλλογές. Δεν μετάνιωσα για αυτήν μου την απόφαση. Το “μέρες στο Οριέντε” ένα μυθιστόρημα διακοσίων σελίδων είναι καλοκαιρινή ανάγνωση και παρότι αυτοβιογραφικό -ξεκινά με την στάση του συγγραφέα, αφηγητή, στα γεγονότα που αφορούν την ελληνική πολιτική στην παιδεία και τις καταλήψεις στο Πολυτεχνείο Κρήτης τις δεκαετίες πριν την κρίση- μια αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο αλλά ταυτόχρονα ανώνυμη έως και σκληρή-κρατά το ενδιαφέρον του αναγνώστη λόγω εικόνων παρόμοιων με αυτών των ντοκιμαντέρ για την άγρια ζωή που βλέπουμε στα συνδρομητικά κανάλια. Και είναι ωραίες εικόνες όταν νιώθεις το κρύο των θαλάσσιων νερών ή την υγρασία και ζέστη του τροπικού δάσους απλά ακολουθώντας το υπαρξιακό ταξίδι και τον ερωτικό πόθο του συγγραφέα που από κουρασμένος τουρίστας βρίσκει αγώνα και σκοπό να βοηθήσει στη σωτηρία της Αμαζονίας. Αυτό είναι το μισό βιβλίο, το άλλο μισό -περίπου από την σελίδα εκατό- είναι που σε αποζημιώνει πραγματικά αφού οι μνήμες της ζωής του, όπως και οι μνήμες του πατέρα του από την δουλειά και τους πολέμους βρίσκουν τρόπο με μικρές ιστορίες, με αμέτρητους μικρούς τίτλους και προβάλλονται στην οθόνη ανάμεσα στην εικόνα του πράσινου του δάσους και της ροής του ποταμού. Η Ελλάδα του 1974 – η Ελλάδα της κατοχής – η Ελλάδα της οικογενειακής βιομηχανίας – η Μικρά Ασία – ο μετανάστης μηχανικός πατέρας, πολυμήχανος και τυχερός σε ειρήνη και πόλεμο. Σκέφτηκα κάποια στιγμή των ανιμισμό των ιθαγενών φυλών όσο μάθαινα για το «τώρα» του συγγραφέα μέσα στην πλοκή και μέσα από την μνήμη του πατέρα του. Αν είχα αρκετές γνώσεις ψυχολογίας θα σχολίαζα το πώς η πλοκή περιορίζεται στις σκέψεις, αφηγήσεις και την ιστορία του Ντοκ -ο συγγραφέας – της συντρόφου του Σελέστε και του αγωνιστή ιθαγενή Εκτορα, τρία πρόσωπα αρχέτυπα στην ανθρώπινη ιστορία και συμπεριφορά. Αν ήμουν οικολόγος δεν θα μιλούσα για το μεγάλο δάσος και το μεγάλο ποτάμι που χάνει τους ανθρώπους του και εκχερσώνεται αλλά για τον δικό μας τόπο -σήμερα- ένα τόπο δεύτερο παγκοσμίως σε βιοποικιλότητα όπου… κόψαμε σε οικόπεδα σημειωμένα με αριθμούς την θάλασσα και πληρωθήκαμε ήδη ακούγοντας σειρήνες πολέμου, ενώ ήδη κηδεμονευτήκαμε….