Όταν πριν απο τρία χρόνια η Μέρη Λιόντη είχε δώσει σε κυκλοφορία την ποιητική συλλογή με τον τίτλο «θέρος το χειμαζόμενον», μου είχε κάμει ιδιαίτερη εντύπωση ο πυκνός και στέρεος λόγος, η διαφορετική μα αξιοπρόσεκτη φωνή, η αγωνία και η απαισιοδοξία που έφερνε ο «κόσμος» της και ταυτόχρονα ένα αδιόρατο φως που συντηρούσε την ελπίδα. Μ’ αυτά τα στοιχεία η Λιόντη έκαμε βέβαιη την είσοδό της στο δύσκολο χώρο της ποίησης.
Τώρα με τις δώδεκα μικρές ιστορίες και τα ισάριθμα ποιητικά προγεφυρώματα που τους έδωσε τον τίτλο « Β η μ α τ ι σ μ ο ί »,χωρίς να εγκαταλείπει την ποίηση μπαίνει επάξια και στο χώρο της πεζογραφίας.
Οι μικρές ιστορίες- τα διηγήματα δηλαδή- που ήταν πάντα ένα δύσκολο λογοτεχνι- κό είδος, συχνά ήταν κι ένας καθρέπτης της πραγματικότητας. Σήμερα όμως που στην εποχή μας χιλιάδες δεσμά και χιλιάδες θάνατοι μας έχουν στερήσει όλα τα αυτονόητα ο πνευματικός δημιουργός,ποιητής ή πεζογράφος, εφ’ όσον είναι αληθινός, δεν οφεί- λει μόνο να τους αποτυπώνει στο έργο του.
Δεν μπορεί να παραμένει αδιάφορος, αμέτοχος, απλός παρατηρητής των διαδρα-ματιζομένων γύρω του.Ως ενεργός πολίτης, πρέπει να στοχεύει στο να κατανικήσει, στο μέτρο των δυνατοτήτων του,τα όποια υλικά αδιέξοδα ορθώνονται μπροστά του για να φέρει « ολίγο φως και μακρινό σε μέγα σκότος κι έρμο», κατά το λόγο του Σολωμού.
Αυτό νομίζω ότι προσπαθεί να μας δώσει και η Μέρη Λιόντη.Όλες οι μικρές ιστο-ρίες που είναι και ενδιαφέρουσες και καλογραμμένες,ενώ έχουν ένα σταθερό υπόβα- θρο, στην κατάληξή τους σαν να κλυδωνίζονται.
Οι βηματισμοί των ηρώων της πραγματοποιούνται σε ποικίλους χώρους όπου βιώ- νουν έντονα την ανελευθερία τους και ο αναγνώστης παρακολουθώντας τους μέσα από την πυκνή γραφή της συγγραφέως, υποψιάζεται ότι ο κλυδωνισμός που ηθελη- μένα ή όχι τους περιβάλλει, σε μια δεύτερη ανάγνωση κάπως γαληνεύει και παρουσι- άζεται ένα αμυδρό, μα καλοδεχούμενο φως.
Αυτή την ταραχή, μα και τον αγώνα για λίγο φως, έρχονται, τις περισσότερες φο-ρές, να επισημάνουν και τα επίσης καλογραμμένα ποιητικά προγεφυρώματα που παρεμβαλλονται ανάμεσα στις μικρές ιστορίες.
«Φωτογραφίζω συχνά κι ας μην κατέχω την τέχνη
ίσως γιατί είναι ένας τρόπος να φροντίζω εμμονές
να συντηρώ απορίες και να μαθαίνω δρόμους».
Η συγγραφέας ζει τον κόσμο που κινείται, που μεταμορφώνεται, που αλλάζει. Μιλεί με το στόμα της γυναίκας, που εκφράζει την καταπίεση,την πίκρα, τις ενοχές ή τα αδιέξοδά της.
Προβληματίζεται με τον έρωτα, πιο πολύ με τη ζωή που φεύγει, αποστρέφεται το αδιέξοδο κενό, που βρίσκεται μέσα αλλά και γύρω της, βιώνει με τον τρόπο της την ομορφιά.
« Καμιά φορά είναι η ομορφιά που σου κόβει την ανάσα…νομίζεις πως θα χαθείς μέσα της και, όσο κι αν το εύχεσαι, την τρέμεις…σχεδόν δεν την αντέχεις, και τότε γίνεται τ’ αρμυρό νερό δρόμος, για να περάσεις».
Οι βηματισμοί των ηρώων με την πρώτη ματιά δείχνουν ότι παραπαίουν, ενώ αυτό δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα. Έχουν μια δική τους σταθερότητα.
Μού φαίνεται πως κινούνται πάνω σ’ ένα τεντωμένο νήμα, στην κόψη του ξυρα- φιού, ώρες ώρες δίνουν την εντύπωση ότι ο δρόμος που ακολουθούν είναι εντελώς αδιέξοδος,οδηγεί στο κάπου,στο άγνωστο, στο πουθενά.Παρά ταύτα καθένας τους θα μπορούσε να πεί με το στόμα της Λιόντη:
«Κουβαλώ μνήμες άλλων. Και καμιά φορά βαραίνω. Και πάλι ρίχνω δικό μου φορτίο στη θάλασσα για να τις σώσω».
Και όμως «Ταξιδεύοντας» μπορεί να συναντήσεις όχι μόνο εκείνην που θα σου μιλή- σει «Σαν γυναίκα προς γυναίκα», αλλά και τον «Γαβριήλ Ευγένιο Ματράτσι» που θα σου ιστορήσει «Για το πέρασμα», θα νιώσεις την «Επαφή» και την «Ισορροπία», θα ζήσεις «Μια ιστορία καθημερινότητας» που μπορεί να είναι «Μια τυχαία ιστορία», αναπάντεχα θα γευτείς «Κεφτεδάκια με αυγολέμονο»,θα απολαύσεις «Το φιλί» αν όχι «Στο καφέ», οπωσδήποτε σε «Μια συνάντηση» και θα καταλάβεις ότι πρέπει να βη- ματίσεις ως την άκρη,ως το χείλος των ορίων σου και πέρα από σένα για να σωθείς, να ελευθερωθείς…
Ο έρωτας μιλεί σωστά όταν μιλούν τα σώματα.
Τις άλλες ώρες τις κι αυτές σπουδαίες
Παιχνίδι κάνει μόνο η αγάπη.
Αν λείπει αυτή στεγνώνοντας η αύρα
Θα γίνουν ξένα τα κορμιά
Έρημες χώρες βάσανος
Κοίτη ποταμού που στέγνωσε
Ορίζοντας σβησμένος.»
Συμπερασματικά οι «Β η μ α τ ι σ μ ο ί » της Μέρης Λιόντη, είναι, όπως επισημαί- νεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, «ένα οδοιπορικό στο μονοπάτι που ακολουθεί κάθε φορά και ένας άλλος άνθρωπος στον έρωτα, στη μοναξιά, στην επιθυμία, στη μνήμη, στη ζωή…».
Αξίζει να τους ακολουθήσομε σ’ αυτή την ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα περιδιάβαση…
