Μετά από έναν αιώνα εγκατάλειψης μοναστήρι στην Κρήτη αποκτά και πάλι ζωή

Το μοναστηριακό συγκρότημα της Παναγίας Γκουβερνιώτισσας στις Ποταμιές του δήμου Χερσονήσου, έπειτα από έναν αιώνα εγκατάλειψης και ερήμωσης, αποκτά και πάλι ζωή. Ανακαινισμένο και συντηρημένο είναι έτοιμο να ανοίξει τις πύλες του και να δώσει την ευκαιρία στους επισκέπτες του να θαυμάσουν από κοντά τις σπάνιες τοιχογραφίες του 14ου αιώνα που κοσμούν το εσωτερικό του ναού αλλά και την Έκθεση Εκκλησιαστικών Κειμηλίων που δημιουργήθηκε στα κτίρια της μονής και φιλοξενεί τα τέμπλα της Γκουβερνιώτισσας, σημαντικά κειμήλια, αντίγραφα των εικόνων της Γκουβερνιώτισσας, άμφια κ. ά.
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν το Σάββατο 23 Ιουλίου από τον περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη, ενώ τον αγιασμό θα τελέσει ο μητροπολίτης Πέτρας και Χερρονήσου Γεράσιμος. Με τη λειτουργία του χώρου παίρνει σάρκα και οστά το όραμα των εθελοντών που πριν από 6 χρόνια ίδρυσαν τον Οργανισμό Πολιτισμού και Ανάπτυξης «η Γκουβερνιώτισσα», με στόχο να διασωθεί ο ιερός και ιστορικός χώρος της μονής και να αποτελέσει σημείο αναφοράς και πολιτιστικό φάρο της ευρύτερης περιοχής.
Το έργο υλοποιήθηκε με χρηματοδοτήσεις που διασφαλίστηκαν με τη βοήθεια της Περιφέρειας Κρήτης και του δήμου Χερσονήσου. Η προσπάθεια ενισχύθηκε και από την ιδιωτική πρωτοβουλία, επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα Ξεχωριστή η συνδρομή των επιχειρηματιών Μίκη Βρανά και Παντελή Σαπουνάκη, που ανέλαβαν το κόστος ανακαίνισης των κτιρίων της μονής. Η επίβλεψη των έργων έγινε από την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Στο κτιριακό συγκρότημα δημιουργήθηκε Έκθεση Εκκλησιαστικών Κειμηλίων, μικρός συνεδριακός χώρος, ειδική αίθουσα για την φιλοξενία περιοδικών εκθέσεων, εργαστήρι αγιογραφίας, ενώ έχει προβλεφθεί χώρος για τη λειτουργία αναψυκτηρίου – κυλικείου που θα καλύπτει τις ανάγκες των επισκεπτών.
Ανατολικά του ναού βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες για τη δημιουργία βοτανικού κήπου. Εκτεταμένες είναι και οι παρεμβάσεις στον εξωτερικό περιβάλλοντα χώρο. Αναδείχθηκαν αρχιτεκτονικά στοιχεία, βελτιώθηκε η πρόσβαση με σεβασμό στο φυσικό κάλλος της περιοχής.
Η μονή της Παναγίας Γκουβερνιώτισσας βρίσκεται κοντά στο χωριό Ποταμιές, περίπου 5 χιλιόμετρα από τη Χερσόνησο και 33 χιλιόμετρα ανατολικά του Ηρακλείου. Είναι κτισμένη σε μικρό λόφο με ωραία θέα στη Λαγκάδα και το φράγμα Αποσελέμη που είναι το μεγαλύτερο υδρευτικό έργο στην Κρήτη. Ο ναός, σταυροειδής με τρούλο, είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και είναι από τους παλαιότερους στην Κρήτη. Είναι διακοσμημένος με σπουδαίες τοιχογραφίες με διάφορα θέματα, όπως τον Χριστό τον Παντοκράτορα στον τρούλο, τους Προφήτες, τη Σταύρωση, τη Θεοτόκο, που τον κατατάσσουν στους σημαντικότερους ναούς με τοιχογραφίες στην Κρήτη με καλλιτεχνικές επιρροές από την Κωνσταντινούπολη.
Οι τοιχογραφίες του ναού χαρακτηρίζονται ως εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, μερικές απ’ αυτές, μάλιστα, είναι ασυνήθιστες έως και σπάνιες. Οι εικόνες του μοναστηριού, εκτίθενται σήμερα στο Ιστορικό Μουσείο του Ηρακλείου. Σύμφωνα με την παράδοση, η μονή ιδρύθηκε από βυζαντινό άρχοντα μετά το 961, όταν ο Νικηφόρος Φωκάς απελευθέρωσε την Κρήτη από τους ‘Αραβες. Ωστόσο, ο τοιχογραφικός διάκοσμος φιλοτεχνήθηκε τον 14ο αιώνα και συγκεκριμένα την πρώτη πεντηκονταετία.