Κύριε διευθυντά,
έγραφα σε δύο άρθρα μου στην εφημερίδα “Χανιώτικα νέα” στις 28 Απριλίου 2023 και στις 16 Μαΐου 2023 τα παρακάτω:
«Τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν έχουν πείσει μέχρι σήμερα τον λαό μας ότι μπορεί να σχηματιστεί μια κυβέρνηση συνεργασίας. Υπάρχει μια “βαβυλωνία” θέσεων και διακηρύξεων που δεν βοηθούν αυτόν τον στόχο. Οι θέσεις των κομμάτων πρέπει να προσαρμοστούν στην πολιτική φιλοσοφία που δημιουργεί το τίμιο σύστημα της απλής αναλογικής. Η συναίνεση πρέπει να πάρει τη θέση της σφοδρής αντιπαλότητας ανάμεσα στα κόμματα της αντιπολίτευσης».
Σχετικά με τον αποκλεισμό του κόμματος Κασιδιάρη έγραφα:
«Σήμερα αφιερώθηκε υπέρ το δέον προσοχή στο κόμμα Κασιδιάρη. Το αποτέλεσμα είναι να τον καταστήσει παράγοντα που κατέχει κεντρική θέση στην πολιτική σκηνή. Η πορεία της άκρας Δεξιάς στην Ελλάδα θα ήταν διαφορετική, εάν η έκφραση της δεν προφερόταν από τη Χρυσή Αυγή. Διαφορετικά στην Ελλάδα θα είχαμε το κύμα της ακροδεξιάς πολιτικής έκφρασης που κυριαρχεί στην Ευρώπη».
Και συνέχιζα με τις παρακάτω τοποθετήσεις:
«Στη Δημοκρατία όλες οι ιδεολογίες δεν νικιούνται με νομοθετικά μέτρα και μάλιστα όταν αυτά θέλουν να εξυπηρετήσουν το κομματικό σύστημα. Οι ιδεολογίες αντιμετωπίζονται πάλι με ιδεολογίες. Μια ιδεολογία, όταν διώκεται με απαγορευτικά μέτρα, δυναμώνει. Χρησιμοποιήθηκε μια μέθοδος που ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι δυναμώνει τους αποκλεισμένους. Σχεδόν “ηρωοποιούνται” στην κοινή γνώμη. Όλες οι ιδεολογίες, είτε είναι καλές είτε είναι κακές, αντιμετωπίζονται με καλύτερες ιδεολογίες. Έχει θεμελιωθεί ιστορικά ότι καμία ιδεολογία δεν “εξαφάνισε” ο αυταρχισμός της εξουσίας».
Αναφέρθηκα σ’ αυτά τα άρθρα, όσον αφορά την περιλάλητη κυβέρνηση προοδευτικής συνεργασίας και τον αποκλεισμό του κόμματος Κασιδιάρη, γιατί προεκλογικά θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν οι θέσεις αυτές σαν εικασίες. Μετά το αποτέλεσμα όμως των εκλογικών αναμετρήσεων διαπιστώνεται ότι αποτελούν θέσεις που εντάσσονται στην πολιτική πραγματικότητα. Μετεκλογικά θα απασχοληθεί πάλι το πολιτικό σύστημα μ’ αυτά τα δυο σημαντικά πολιτικά θέματα, δηλαδή της εναλλακτικής προοδευτικής κυβέρνησης και την αντιμετώπιση των ακροδεξιών κινημάτων και ιδιαίτερα αυτά που έχουν τη στήριξη Κασιδιάρη, όπως π.χ. οι “Σπαρτιάτες”.
Η ΑΚΡΟΔΕΞΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Οι εκλογές έδειξαν ότι το εκλογικό σώμα μετατοπίστηκαν προς τη Δεξιά. Ιδιαίτερα τα κόμματα που βρίσκονται δεξιότερα της Ν.Δ. συγκέντρωσαν ποσοστό που είναι περίπου 15%. Εάν υπήρχε ένας ενιαίος ακροδεξιάς πολιτικός φορέας, τότε η χώρα μας θα ακολουθούσε αυτά που συμβαίνουν σ’ άλλες χώρες της Ευρώπης και μάλιστα με δημοκρατική πορεία (Γαλλία, Ιταλία, Σουηδία…)
Στην Ιταλία κυβερνά το ακροδεξιό κόμμα που θαυμάζει τον φασίστα Μουσολίνι και στη Γαλλία το κόμμα της ακροδεξιάς Λεπέν είναι αντιπολίτευση. Το εκλογικό σώμα του πανίσχυρου Γαλλικού Κομμουνιστικού κόμματος πήγε προς της ακροδεξιά της Λεπέν και από 25% συρρικνώθηκε στο 3%!
Υπάρχει, λοιπόν, ένα κύμα της ανόδου της ακροδεξιάς στην Ευρώπη σήμερα, και αυτό οφείλεται κυρίως στην αποτυχία της οικονομικής πολιτικής της Ε.Ε. Μια πολιτική που έχει αφήσει απ’ έξω την κοινωνία! Και είναι γεγονός ότι η συσσώρευση των κοινωνικών ανισοτήτων και ιδιαίτερα η φτωχοποίηση των λαών, στρέφουν τις κοινωνίες προς τα ακροδεξιά κινήματα.
Φαίνεται λοιπόν ότι και στη χώρα μας δημιουργείται ένα ισχυρό ακροδεξιό πολιτικό ρεύμα που την υποβόσκουσα ακροδεξιά διαθεσιμότητα του εκλογικού σώματος μπορεί να μετατρέψει σε ακροδεξιά ψήφο. Μπορεί όλους τους απογοητευμένους και δυσαρεστημένους να τους μετατρέψει σε ψηφοφόρους της ακροδεξιάς. Εδώ, μέσα σε 20 μέρες οι “Σπαρτιάτες” του Κασιδιάρη έλαβαν στα δημοκρατικά Χανιά 4.000 ψήφους και στο “πράσινο” Ηράκλειο έχουν εκλέξει βουλευτή! Έχουν έναν βουλευτή στην Κρήτη όσο και το ΚΚΕ που λειτουργεί για έναν αιώνα.
Όσοι, λοιπόν, πιστεύουν ότι με νομοθετικά και αυταρχικά μέτρα θα αντιμετωπίσουν τέτοια ακροδεξιά κινήματα, φαίνεται ότι δεν έχουν μελετήσει καλά την πολιτική ιστορία. Έχει αποδειχθεί ιστορικά ότι οι ιδεολογίες αντιμετωπίζονται πάλι με καλύτερες ιδεολογίες.
Τα νομοθετικά και αστυνομικά μέτρα δυναμώνουν τις ιδεολογίες που θέλουν να απαγορεύσουν. Όσοι υποστήριξαν αυτές τις δημοκρατικές θέσεις χαρακτηρίστηκαν σχεδόν σαν “προπαγανδιστές” της ακροδεξιάς. Και να τα αποτελέσματα.
Το κόμμα του φυλακισμένου Κασιδιάρη πήρε περίπου 5% μέσα σε 20 μέρες, όσο και το παραεκκλησιαστικό κόμμα της “Νίκης”. 500.000 Έλληνες ψηφοφόροι στήριξαν αυτά τα δύο ακροδεξιά μορφώματα. Δεν επηρεάστηκαν από τον πανίσχυρο επικοινωνιακό μηχανισμό της κυβέρνησης! Σήμερα οι κοινωνίες έχουν ξεπεράσει τα όρια της ιδεολογικής και πολιτικής συμπεριφοράς, που θέλουν να επιβάλουν οι κατεστημένες πολιτικές δυνάμεις.
Για να υπάρχει κανονικότητα σ’ ένα πολιτικό σύστημα και να μη σκιάζεται από γραφικότητες, πρέπει να στραφεί στη στήριξη ενός σύγχρονου κοινωνικού κράτους. Μια κοινωνία με ανεπίλυτα κοινωνικά προβλήματα εκτρέφει δυσαρεστημένους και απογοητευμένους. Αυτοί οι πολίτες αποτελούν την εκλογική βάση της ακροδεξιάς. Λέγεται ότι θα επιχειρηθεί η ακύρωση του κόμματος των “Σπαρτιατών”, γιατί στηρίχθηκε από τον Κασιδιάρη. Αυτό ισχυρίζονται ότι μπορεί να γίνει οι διάφοροι συνταγματολόγοι. Αυτοί που έφτιαξαν τρεις νόμους για να εκτοπίσουν το κόμμα Κασιδιάρη και τελικά ο Κασιδιάρης τους κοροϊδεύει από τη φυλακή και πανηγυρίζει σαν… δικαιωμένος!
Ας μην οδηγήσουν λοιπόν οι διάφοροι νομικοί στο ίδιο σφάλμα στη δημόσια ζωή. Κανένας νόμος δεν μπορεί να περιορίσει τη δύναμη της πολιτικής. Οι δυνάμεις της πολιτικής έχουν μέσα τους ένα ισχυρό στήριγμα που δεν υπακούει στους κανόνες του νόμου. Την πολιτική καθορίζουν τα κοινωνικά ρεύματα και όχι οι νομοθεσίες! Καμία ιδεολογική κίνηση δεν “εξαφάνισε” ο αυταρχισμός της εξουσίας. Η Δημοκρατία δεν κινδυνεύει από μια ορατή ακροδεξιά πολιτική δύναμη. Υπάρχουν ισχυρές δημοκρατικές ιδεολογίες για να την αντιμετωπίσουν. Η Δημοκρατία κινδυνεύει από μια ακροδεξιά δύναμη που “καμουφλαρισμένη” λειτουργεί μέσα στα ονομαζόμενα δημοκρατικά κόμματα. Για 20 χρόνια “καμουφλαρισμένη” λειτουργούσε η Χούντα μέσα στο υποτιθέμενο δημοκρατικό πολιτικό σύστημα και όταν κατάργησε τους δημοκρατικούς θεσμούς, το πολιτικό σύστημα “πιάστηκε” στον… ύπνο. Η Δημοκρατία κινδυνεύει λοιπόν από τις δυνάμεις που κρύβονται. Από εκείνες που δεν φανερώνονται. Δεν αντιμετωπίζονται λοιπόν με απαγορευτικά μέτρα οι ιδεολογίες, και μάλιστα όταν είναι ορατές!
Η ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Στις εκλογές η δύναμη της κεντροαριστεράς σε σύγκριση με τη δύναμη της συνολικής συντηρητικής παράταξης έχει ανατραπεί. Ο συσχετισμός 55% προς 45% είναι σήμερα υπέρ των δυνάμεων της συντηρητικής παράταξης. Αυτό σημαίνει ότι ο κατακερματισμός των δυνάμεων της κεντροαριστεράς και χωρίς την ύπαρξη της απλής αναλογικής, ενισχύει τις δυνάμεις της Δεξιάς.
Ο ανταγωνισμός και η αντιπαλότητα μεταξύ των κομμάτων της κεντροαριστεράς βοηθούν στη διατήρηση στην εξουσία τις πολιτικές συντηρητικές δυνάμεις. Όσο δίκαιη κι αν είναι η “μοιρασιά” σ’ ένα ποσοστό 40-45% της κεντροαριστεράς στα δύο κύρια κόμματα της, δεν επαρκεί για να σχηματιστεί μια ισχυρή προοδευτική εναλλακτική κυβερνητική λύση. Έχει αποδειχθεί ιστορικά ότι μόνο όταν υπήρχε ένας ισχυρός πολιτικός φορέας σ’ αυτό τον χώρο μπόρεσε και αποτέλεσε κυβερνητική λύση.
Στη δεκαετία του ΄50 κυριαρχούσε η μονοκρατορία της ΕΡΕ της Δεξιάς, εκμεταλλευόμενη και τον κατακερματισμό των δυνάμεων του κεντρώου χώρου. Το 1960 λοιπόν, 7 ηγέτες που εκπροσωπούσαν αντίστοιχες πολιτικές ομάδες του κεντρώου χώρου συναντήθηκαν και δημιούργησαν την Ένωση Κέντρου (Γ. Παπανδρέου, Σ. Βενιζέλος, Η. Τσιριμώκος, Σ. Παπαπολίτης κ.λπ.). διαπίστωσαν τελικά ότι ο κατακερματισμός των κεντρώων δυνάμεων ενισχύει τη μονοκρατορία της Δεξιάς. Έτσι λοιπόν παραμερίστηκαν οι προσωπικές φιλοδοξίες, οι αντιπαλότητες, τα μεταξύ τους μίση και ίδρυσαν την Ε.Κ. με αρχηγό τον Γ. Παπανδρέου.
Μέσα σε τρία χρόνια το 1963 η ΕΡΕ έχασε τις εκλογές και τελικά η Ε.Κ. θριάμβευσε το 1964 με 53%! Η ενότητα έφερε άμεσα πολιτικό αποτέλεσμα. Στις εκλογές του 1974 η Ν.Δ. κέρδισε με 55% αξιοποιώντας όχι μόνο τις τότε πολιτικές συνθήκες, αλλά και την διάσπαση της κεντροαριστεράς στην Ε.Κ. και το ΠΑΣΟΚ. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Ε.Κ. πήρε 21% και η διαφορά του από τη Ν.Δ. ήταν 34 μονάδες! Δεν αποτελεί λοιπόν ρεκόρ η σημερινή διαφορά των 22 μονάδων μεταξύ των κομμάτων κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Στις εκλογές του 1977 η Ν.Δ. έλαβε 42% και το ΠΑΣΟΚ 25% και έγινε αξιωματική αντιπολίτευση. Πάλι η διαφορά μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων ήταν μεγάλη. Ήταν 17 μονάδες!
Σ’ αυτές τις εκλογές διαλύθηκε το κόμμα της Ε.Κ. παρόλο που πήρε 13%. Εδώ πανηγυρίζουν σήμερα κόμματα που πήραν 7% και 11% και η τότε Ε.Κ. διαλύθηκε γιατί έλαβε το… “μικρό” ποσοστό του 13%! Και όμως συνέβη! Αυτή η διάλυση της Ε.Κ. συνέβαλε στην ανοδική πορεία του ΠΑΣΟΚ. Έγινε κυρίαρχο στον χώρο της κεντροαριστεράς και μέσα σε μια τετραετία έφθασε στο 48% το 1981! Αν κρατιόταν η Ε.Κ. και δεν υπερίσχυε το ανθρώπινο συναίσθημα του Γ. Μαύρου έναντι της σκληρής πολιτικής, θα διατηρούταν το κόμμα της Ε.Κ. Καλά θα κάνει λοιπόν να κρατηθεί στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ο Αλ. Τσίπρας! Αυτό όμως το γεγονός δηλαδή της διάλυσης της Ε.Κ. δημιούργησε την εναλλακτική κυβερνητική λύση του ΠΑΣΟΚ. Αντί να συναγωνίζονται δυο κόμματα για το μοίρασμα του 45% της εκλογικής βάσης, αυτό το ποσοστό περιήλθε σε ένα κόμμα και έγινε κυβέρνηση.
Ο ανταγωνισμός πολλών κομμάτων στον χώρο της κεντροαριστεράς συνεισφέρει στη μονοκρατορία της Δεξιάς. Αναφέρθηκα σ’ αυτά τα ιστορικά γεγονότα για να δείξω ότι για τη θεμελίωση μιας κυβερνητικής προοπτικής από την κεντροαριστερά, απαιτείται σήμερα η συμπόρευση των δυνάμεων της (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ). Έτσι μόνο θα πειστεί το εκλογικό σώμα, όπως συνέβη το 1981 και το 1964. Όσο γρηγορότερα τόσο καλύτερα.
Μα θα μου πείτε ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε μόνος του το 2015 και πήρε 36% και την κυβέρνηση, γιατί δεν μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο ξανά;
Ναι, τότε όμως το ΠΑΣΟΚ είχε πέσει στο 4,5%. Ήταν σχεδόν ανύπαρκτο στον χώρο της κεντροαριστεράς. Ο ΣΥΡΙΖΑ τότε αποτέλεσε σχεδόν τον μοναδικό προοδευτικό πόλο σ’ αυτόν τον πολιτικό χώρο. Μέτα τα εκλογικά αποτελέσματα έχουν προκύψει δύο μεσαία κόμματα, που ιδιαίτερα το ΠΑΣΟΚ πρέπει να ξαναθυμηθεί την αντιδεξιά φυσιογνωμία του που καθιέρωσε ο ιδρυτής του, ούτως ώστε να γίνει ευκολότερη η συμπόρευση των δυνάμεων της κεντροαριστεράς. Το ΠΑΣΟΚ άρχισε να συρρικνώνεται όταν συνεργάστηκε το 2012 με το κόμμα της Ν.Δ. στην κυβέρνηση. Τότε έχασε τον αντιδεξιό του χαρακτήρα. Θεωρήθηκε από τον λαό μας συνοδοιπόρος της Δεξιάς και άρχισαν οι διαρροές στελεχών και ψηφοφόρων του είτε προς τη Ν.Δ. είτε προς τον ΣΥΡΙΖΑ.
Το 15% των ψηφοφόρων της ακροδεξιάς αποτελείται κυρίως από πρώην ψηφοφόρους της Ν.Δ. Αυτό το ποσοστό καλύφθηκε από πρώην ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ. Το μισό υπουργικό συμβούλιο της σημερινής κυβέρνησης αποτελείται από πρώην στελέχη του Σημιτικού ΠΑΣΟΚ και δίνει την αίσθηση ότι η Ν.Δ. συγκυβερνά μ’ αυτό το ΠΑΣΟΚ. Οι περισσότεροι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ είναι πρώην ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ. Βέβαια αυτοί που πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίστηκαν “γενίτσαροι” και “βυτιοφόρο” της πολιτικής (Α. Κακλαμάνης), ενώ οι δήθεν “εκσυγχρονιστές” του Σημίτη που όδευαν προς τη Ν.Δ. αποτελούν την… ελίτ της πολιτικής!
Αυτή λοιπόν η αμφίπλευρη διαρροή οφείλεται στην αμφιλεγόμενη αντιδεξιά του έκφραση. Όσοι πήγαν στη Ν.Δ. θεώρησαν ότι δεν υπάρχει διακριτή διαφορά μεταξύ Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ και όσοι πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ ήθελαν να ενταχθούν σε μια πολιτική δύναμη με αντιδεξιό πολιτικό λόγο.
Οι διαχωρισμοί όμως μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς εξακολουθούν να υπάρχουν· πολιτικοί και ιδεολογικοί. Αυτό είναι εξάλλου και το γνώρισμα μιας υγιούς Δημοκρατίας. Η ύπαρξη τους και ο ανταγωνισμός τους συμβάλλει στην προαγωγή της Δημοκρατίας.
Παρόλα αυτά, σήμερα προέχει η συμπόρευση αυτών των δυνάμεων της κεντροαριστεράς, για να σταματήσει η μονοκρατορία του ενός κυβερνητικού πόλου. Όταν δεν υπάρχει δεύτερος ισχυρός κυβερνητικός πόλος, τότε το πολιτικό σύστημα εκτρέφει αλαζονικές συμπεριφορές και καθεστωτικές αντιλήψεις. Αποτελεί λοιπόν δημοκρατική αναγκαιότητα η δημιουργία ενός ενιαίου κυβερνητικού πόλου της κεντροαριστεράς. Οι πολιτικές θέσεις και η ηγεσία ενός τέτοιου σχήματος θα καθορισθούν από τη συμμετοχή της λαϊκής τους βάσης (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ), όπως ακριβώς με επιτυχία συμβαίνει στην εκλογή των ηγεσιών τους. Εξάλλου δεν υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές, είτε στον εξωτερικό προσανατολισμό της χώρας είτε στη λειτουργία ενός κοινωνικού κράτους (υγεία, προστασία πρώτης κατοικίας κ.λπ.).
Γιατί λοιπόν να ΄ναι κατακερματισμένος ο χώρος της κεντροαριστεράς;
Στη Δημοκρατία είναι αναγκαία η εναλλαγή των πολιτικών δυνάμεων στην εξουσία. Η διαιώνιση της ίδιας πολιτικής δύναμης στην εξουσία δημιουργεί καθεστώς. Και τα καθεστώτα αποτελούν εμπόδιο στη δημοκρατική ανέλιξη μιας χώρας. Και το κυριότερο. Δύσκολα μετά ξεριζώνονται!
Βασίλης Πεντάρης
π. βουλευτής Χανίων
