Ο κόσμος των παιδιών μοιάζει πολλές φορές με τον κόσμο τον δικό μας, των ενηλίκων. Είναι μια ψευδαίσθηση, αφού πολλά προστατευτικά αναχώματα έχουν διαρραγεί.
Εχετε αναλογιστεί τι αντοχές έχετε, εσείς και το παιδί σας;
Σήμερα, ο κόσμος των παιδιών θυμίζει ανοχύρωτη πόλη. Οι λόγοι είναι πολλοί. Είναι η γενική χαλάρωση, είναι ο αχαλίνωτος εθισμός μας στις οθόνες, τα αγεφύρωτα χάσματα των γενεών, ο άκριτος μιμητισμός…
Αυτό που ενδιαφέρει σήμερα είναι να ενδυναμώσουμε τις αντοχές του κάθε παιδιού και γιατί όχι και τις δικές μας…
Για να επιβιώσουμε σε κάθε περιβάλλον και στο πανδαιμόνιο που προκαλεί ο Σεπτέμβρης.
Η σημαντική συνδρομή της προσωπικής αντοχής στην πρόοδο και στη μάθηση δεν έχει αναγνωρισθεί ακόμη.
Στο σημείωμα παρουσιάζω μια σειρά ιδεών που θα μπορούσαν να εφαρμόσουν γονείς, παππούδες και γιαγιάδες σε βάθος χρόνου.
Και μια ιδέα άμεσης εφαρμογής για ενίσχυση των εκπαιδευτικών μας.
Προπόνηση στην αντοχή
Η εκπαίδευση στην αντοχή παίρνει χρόνο και απαιτεί ανοικτό μυαλό και φαντασία.
Ο υπομονετικός γονιός -παππούς- γιαγιά έχει υπόψη του ότι η ανάπτυξη της αντοχής του καθενός μας μοιάζει με το κτίσιμο ενός σπιτιού. Είναι πολλά τα μέρη του και δεν είναι υπόθεση ενός κτίστη.
Ας δούμε τα επί μέρους…
• Επάρκεια
Τα παιδιά μαθαίνουν να εκμεταλλεύονται τα δυνατά τους ταλέντα, για να παίρνουν αποφάσεις. Επίσης, να αναγνωρίζουν τις ικανότητες που έχουν τα αδέλφια τους ώστε να αποφεύγουν τις συγκρίσεις.
• Αυτοεκτίμηση
Τα παιδιά μαθαίνουν τα όρια των αντοχών τους και οι γονείς τα σέβονται. Οι γονείς επαινούν με ειλικρίνεια κάθε προσπάθεια κι όταν το παιδί τους επιδεικνύει επιμονή, ευγένεια, ακεραιότητα και δικαιοσύνη.
• Συνοχή
Η οικογένεια -ο μικρότερος κρίκος της κοινωνίας- οφείλει να παρέχει ασφάλεια, συναισθηματική ισορροπία και καλές κοινωνικές σχέσεις.
• Αξίες
Τα παιδιά μαθαίνουν στην πράξη τις αξίες του εθελοντισμού, της προσφοράς και της πνευματικότητας.
• Συμμετοχή στο γίγνεσθαι
Τα παιδιά κατανοούν την αξία της συμμετοχής με την προσωπική συνεισφορά τους, έτσι υιοθετούν μόνιμα κίνητρα και στόχους. Το σύνθημα μας ας είναι “Ο κόσμος γίνεται καλύτερος, επειδή συμμετέχουμε στο γίγνεσθαι”.
• Αντοχή στο στρες
Η αντοχή των παιδιών στο στρες οικοδομείται με τις αποτελεσματικές προσωπικές μας συμπεριφορές. Για παράδειγμα: Πώς αντιμετώπισε μια αγχωτική κατάσταση ο πατέρας; Τι έκανε η μητέρα όταν πνιγόταν στις δουλειές;
Κι ο μεγαλύτερος αδελφός πώς τα έβγαλε πέρα με τις εξετάσεις του;
Θετική γλώσσα, τεχνικές χαλάρωσης, προγραμματισμός κι ένα υποστηρικτικό δίκτυο είναι οι 4 πυλώνες που στηρίζουν τις αντοχές μας.
Θερινές δραστηριότητες
Ένα παράπλευρο όφελος των παιδιών που λαμβάνουν μέρος στις προσεγμένες θερινές δραστηριότητες των Παιδικών Βιβλιοθηκών είναι ότι ενισχύουν την αυτό-εκτίμηση τους.
Οι εμπειρίες αυτές βοηθάνε τα παιδιά να μετακινηθούν προς την άποψη ότι:
“Βελτιωνόμαστε συνεχώς, εκμεταλλευόμαστε το δυναμικό μας, πλουτίζουμε τις γνώσεις μας, παίρνουμε πρωτοβουλίες κι αναπτύσσουμε τις αντοχές μας”.
Προϋπόθεση είναι να υπάρχει η αντίστοιχη επιβράβευση και ατομικός έπαινος για την προσπάθεια όπως έκανα στο εργαστήρι που παρουσίασα προχθές στην Βιβλιοθήκη της Σούδας.
Χαρακτήρας της ανάπτυξης
Όταν μεγαλύτερα παιδιά υιοθετήσουν τη θέση ότι μπορούν να αναπτύσσονται και να βελτιώνονται με προσπάθεια και στόχευση, τότε κτίζουν ένα νέο χαρακτήρα. Το αποτέλεσμα είναι η βελτίωση της επάρκειας και της αυτό-εκτίμησής τους.
Επίσης, είναι ένας έμμεσος τρόπος να ενισχυθεί η λειτουργία της μνήμης εργασίας τους, αφού θα μπορούν να απορρίπτουν άσχετες πληροφορίες και παρεμβάσεις.
Τέλος, είναι καθήκον μας να τους επισημαίνουμε ότι «τά ἀγαθά κόποις κτῶνται», δηλαδή ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο, αλλά αποτέλεσμα επιλογών και πράξεων.
Οι αντοχές των εκπαιδευτικών μας
Οι εκπαιδευτικοί μας δεν είναι από ατσάλι, ούτε έχουν απεριόριστες αντοχές. Αν δεχθούμε αυτή τη θέση αυτόματα γεννιούνται ερωτήματα: Ποιοι τους ενισχύουν; Πώς βοηθούνται να αναπτύξουν τις δικές τους αντοχές;
Υπάρχουν πρωτοβουλίες, προγράμματα, σύμβουλοι για να ενισχύσουν την συναισθηματική αντοχή των εκπαιδευτικών μας; Γιατί αν δεν υπάρχει ένα τέτοιο υποστηρικτικό πλαίσιο, τότε το βάρος επωμίζονται οι συνάδελφοι τους, οι διευθυντές τους και η οικογένεια τους.
Φυσικά, υπάρχει και η άποψη ότι όταν βοηθάς, συμβουλεύεις άλλους τότε αναπτύσσεις τις δικές σου άμυνες και αντοχές.
Επειδή αυτή η λύση δεν είναι ικανοποιητική, ούτε είναι κατάλληλη για όλους ένα σχετικό πρόγραμμα που θα οργανωθεί τοπικά και θα στηρίζεται από την νέα Δημοτική Αρχή είναι καλοδεχούμενο.
Συμπερασματικά
Τον μαραθώνιο της διά βίου μάθησης συνεχίζουν ανέγγιχτοι οι απαλλαγμένοι από το δηλητηριώδες άγχος, μαθητές και εκπαιδευτικοί με περίσσια αντοχή.
Ζούμε σ’ ένα κόσμο απρόβλεπτο, σε μια κοινωνία ανοργάνωτη, με μια παιδεία που έχει πολλούς βηματισμούς, έτσι εφόδια μας ας είναι:
• Η γνώση των δυνατών μας σημείων και των αντοχών μας.
• Η συμμετοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι με ακεραιότητα και δικαιοσύνη.
• Η δυνατή Οικογένεια κι ένα ανθεκτικό υποστηρικτικό δίκτυο φίλων.
• Η ανάπτυξη της εθελοντικής προσφοράς και της πνευματικότητας.
• Ο συνεχής έγκαιρος προγραμματισμός όλων μας.
• Η στήριξη των εκπαιδευτικών κοινοτήτων από τους συλλόγους κι από την Δημοτική Αρχή.
