Μέτρον άριστον

Κύριε διευθυντά
επί τη ευκαιρία της προσπάθειας “αξιοποίησης” της περιουσίας του Πολυτεχνείου Κρήτης στον λόφο Καστέλι, το διαχρονικότερο σημείο της πόλης των Χανίων, από τον πρύτανη του Πολυτεχνείου και την ομάδα του, έρχονται στη σκέψη κάποιες ιδέες όχι μόνο δικές μου, περί της περιβόητης αυτής έννοιας  και των παραγόντων που τη χαρακτηρίζουν.
Όταν εργαζόμουν στο Ηράκλειο τη δεκαετία του 90, είδα με τα ίδια μου τα μάτια την καταστροφή που είχε επιτελεστεί στην πόλη από τη δεκαετία του ’60, όπως το θυμόμουν μικρός, είδα τι ζημιά είχε προκαλέσει η ανακάλυψη αυτής της έννοιας, μαζί με την άλλη διφορούμενη έννοια της “ανάπτυξης”, από μη εκπαιδευμένα μυαλά, αλλά και από την ανευθυνο-υπεύθυνη στάση των αντίστοιχων θεσμικών φορέων, που υποτίθεται ήταν εκπαιδευμένοι.
Καταστροφή εμβληματικών κτηρίων, τζαμιών αλλά και πανέμορφων κρηνών, Ενετοκρατίας και Τουρκοκρατίας, για να κτιστούν οι περίφημες πολυκατοικίες, με ευτελή οι περισσότερες υλικά, προχειρολογίες δηλαδή, χωρίς υπολογισμό των καθημερινών αναγκών μετακίνησης των κατοίκων, χωρίς ουσιαστική διαπλάτυνση των δρόμων, μη δημιουργία ελεύθερων χώρων για την αναψυχή, αλλά και χώρους διαφυγής και παιχνιδιού για τα παιδιά αλλά και για μεγάλους (πάρκα κ.λπ), με υποθετικό στόχο την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, όπως πίστευαν τότε, αλλά και τη δημιουργία χώρων εκμετάλλευσης μαγαζιά, γκαρσονιέρες, κ.λπ.
Ολα αυτά γινόντουσαν χωρίς την εφαρμογή πολεοδομικού σχεδίου, έτσι ανεξέλεγκτα τα περισσότερα, ανάλογα με το “μέσο” που διέθετε ο καθένας. Μετά ήρθε και ο Τουρισμός, καλή πηγή εισοδήματος για πολλούς, αλλά… Αυτό είχε σαν συνέπεια την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής στην πόλη, άσχετο αν αυτό δεν έγινε ποτέ συνειδητό από κάποιους…, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.
Τα Χανιά “σώθηκαν” σε μεγάλο βαθμό από αυτή την καταστροφή για ιστορικούς και άλλους λόγους, που δεν υπάρχει λόγος να εξετάσουμε τώρα, αλλά τα τελευταία 2-3 χρόνια παρουσιάζεται ένα εξ’ ίσου μεγάλο πρόβλημα, αυτό της σταδιακής “εκδίωξης” των κατοίκων από τα σπίτια τους, λόγω της υπερβολικής ανάπτυξης και αξιοποίησης του AIRBNB, λένε ότι φτάνουν τα 3000 τα σπίτια που ήδη νοικιάζονται σε ξένους, τουλάχιστον την τουριστική περίοδο, κάτι που γίνεται κατανοητό εν μέσω της κρίσης που διανύουμε. Εδώ όμως εγείρεται ένα άλλο μεγάλο ερώτημα, οι λειτουργοί της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, οι φοιτητές αλλά και οι άλλοι Έλληνες και ξένοι, εποχιακοί η μόνιμοι εργαζόμενοι στα Χανιά, που δεν έχουν σπίτι εδώ, πού θα μείνουν; Οι μόνιμοι κάτοικοι της παλιάς πόλης που δεν θέλουν κάθε βράδυ να “γλεντάνε”, πού θα πάνε;
Οσοι είχαν την ευαισθησία ή την πρόβλεψη να ανατρέξουν στα παρόμοια προβλήματα που ήδη αντιμετωπίζουν διάφορες πόλεις όπως η Βενετία, η Βαρκελώνη όχι μόνο με τον μαζικό τουρισμό αλλά και με τις υπερβολικές επισκέψεις των υπερωκεανίων και τα αντίστοιχα προβλήματα που η έλευση αυτή δημιουργεί, όχι μόνο με τη μόλυνση του αέρα, τις αντίστοιχες διαμαρτυρίες των κατοίκων, θα έχουν αντιληφθεί τι θα γίνει σε μερικά χρόνια στην πόλη μας, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση της μαζικοποίησης του τουρισμού.
Αυτό βέβαια θα έχει και άλλες συνέπειες, όπως την υποβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών, τη σταδιακή μείωση της ποιότητας του φαγητού, τη δυσκολία μετακίνησης μέσα στη πόλη, την αύξηση των καυσαερίων, λόγω μετακίνησης περισσότερων οχημάτων, αύξηση των ατυχημάτων, κάτι που έχει ήδη συμβεί κ.ά, με τελικό αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής εντός της, όχι μόνο για τους μόνιμους κατοίκους αλλά και για τους επισκέπτες με αποτέλεσμα τη σταδιακή μετά από κάποια χρόνια μείωση της “αξίας” επισκεψιμότητάς της.
Ας μη ξεχνάμε ένα σημαντικό παράγοντα για την ποιότητα ζωής των κατοίκων αλλά και των επισκεπτών μιας περιοχής, εκείνο του ζωτικού και οικείου χώρου, αν αυτός δεν πληροί κάποιες αυτονόητες και από παιδιά προϋποθέσεις, τι γίνεται;
Αλλά και με τη διατήρηση αναπαλαίωση και λειτουργική επαναχρησιμοποίηση των ιστορικών κτηρίων της πόλης τι γίνεται; Ολοι σχεδόν γνωρίζουν ότι άλλος ένας σοβαρός λόγος επισκεψιμότητας είναι η ιστορία μιας πόλης που φαίνεται κυρίως από τα εναπομείναντα χρηστικά αρχιτεκτονικά μνημεία της. Αν όλα αυτά γίνουν πολυτελή ξενοδοχεία με πισίνες και άλλα καλούδια στο κέντρο της πόλης, όπως κάποιοι επιδιώκουν, ποιοι κυρίως θα κερδίσουν (εκτός από κάποια μεροκάματα που θα βγάλουν κάποιοι εργαζόμενοι), μόνο οι ξένες πολυεθνικές που το μόνο που υπολογίζουν, είναι η απόσβεση της επένδυσής τους και το βραχυπρόθεσμο μέγιστο κέρδος;
Αν λέω αν, υπήρχε μια σοβαρή ομάδα, στρατηγικού σχεδιασμού για το μέλλον της πόλης τι αποφάσεις άραγε θα έπαιρνε για τις μεγάλες αυτές αλλαγές που ήδη βιώνουν οι κάτοικοι της παλιάς πόλης, οι επισκέπτες, οι μέλλοντες να την κατοικήσουν, όσον αφορά τα ιστορικά και δημόσια κτήρια, τη δυσκολία εύρεσης κατοικίας, τους χώρους πρασίνου, τη διευκόλυνση της κίνησης των οχημάτων, τους ποδηλατό-δρομους των ονείρων μας, τη μετακίνηση των πεζών, τη μόλυνση της θάλασσας, τα σκουπίδια, την υποτυπώδη από ό,τι ακούγεται ανακύκλωση, και το βασικότερο την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε και της θάλασσας που κολυμπάμε και τρώμε τα ψάρια της; Τι τελικά θα γίνει με αυτή τη μέχρι σήμερα θεωρούμενη μίας από τις ομορφότερες πόλεις της χώρας; Κάτι που φυσικά “καίει” κι εμάς τους μόνιμους κατοίκους της;
Εδώ μαζί με τα άλλα που θα μπορούσε να πει ένας παρατηρητής των γενομένων στην πόλη μας, ταιριάζει και το μέτρον ΑΡΙΣΤΟΝ.