Μια άλλη οπτική του προβλήματος των κτηρίων στον λόφο Καστέλι

Αν και δεν είμαι κοινωνιολόγος ή ψυχολόγος θα προσπαθήσω να κάνω μια ανάλυση κοινής λογικής αλλά και άλλης οπτικής των γεγονότων που αφορούν στα κτήρια του Πολυτεχνείου στον λόφο Καστέλι.

Aς εξετάσουμε αρχικά το κίνητρο της δημιουργίας όλης αυτής της σχεδόν πρωτόγνωρης σε σχέση με το διακύβευμα της υπόθεσης. Ξεκινούμε από το ερώτημα ποιοι είναι αυτοί οι οποίοι έχουν κίνητρο – συμφέρον η υπόθεση να πάρει μεγάλες διαστάσεις έτσι που τελικά τα πράγματα να οδηγηθούν στο να μην γίνει τίποτα. Κανείς βέβαια δεν αμφιβάλει ότι αυτοί είναι οι πρώην καταληψίες. Η συλλογικότητά της Ρόζα Νερα είναι αυτή που έχει υποστεί τη μεγαλύτερη βλάβη βραχυχρόνια από την εκκένωση και η βλάβη θα είναι τελεσίδικη, αν προχωρήσει η λύση του Πολυτεχνείου. Όλες οι άλλες προτεινόμενες λύσεις είτε είναι ανέφικτες είτε έχουν πιθανότητες υλοποίησης τα επόμενα 20-50 χρόνια. Σε αυτή την περίοδο δεν μπορούμε να προβλέψουμε τι θα συμβεί από πλευράς κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων. Το σίγουρο είναι ότι η συλλογικότητα θα έχει τη δυνατότητα να επανέλθει. Οπότε για αυτούς η στρατηγική και εν συνεχεία η τακτική εντοπίζεται στο να μην γίνει τίποτα αύριο.

Η συλλογικότητα αποδείχτηκε τελικά πολύ ισχυρότερη και ιδεολογικά αλλά και επιχειρησιακά από ό,τι πολλοί είχαν νομίσει. Βέβαια έχοντας καταλάβει το χώρο για 16 χρόνια με την ανοχή της εκάστοτε εξουσίας είχε δημιουργήσει στον εαυτό της το αίσθημα της ιδιοκτησίας. Άλλωστε η χρησικτησία ενός χώρου προσδιορίζεται στην εικοσαετία. Λίγο ακόμα δηλαδή και θα επικαλείτο νομικά επιχειρήματα ότι ο χώρος τής ανήκει. Δε θα υπεισέλθουμε εδώ στην κριτική του ιδεολογικού περιεχομένου της συλλογικότητας ούτε και στα μέσα που χρησιμοποιεί. Ίσως αυτοί οι ‘’νέοι ‘’να σκέφτονται ή να βλέπουν πιο μακριά και πολύ πιο προχωρημένα από τον μέσο πολίτη, τον άνθρωπο δηλαδή της κοινής λογικής. Άλλωστε ιστορικά μικρές και δυναμικές ιδεολογικές ομάδες άλλαξαν πολλές φορές τον κόσμο προς το καλύτερο.

Η συλλογικότητα σε οποιαδήποτε λύση και αν πρότεινε το Πολυτεχνείο θα είχε την ίδια στάση. Τώρα είναι εναντίον του ξενοδοχείου, αν γινόταν βιβλιοθήκη θα ήταν εναντίον της βιβλιοθήκης, αν μετέφερε το Πολυτεχνείο κάποιο τμήμα του εκεί θα ήταν εναντίον της μεταφοράς, αν γινόταν λαογραφικό μουσείο θα ήταν εναντίον του μουσείου και ούτω καθεξής. Για όλες τις ανωτέρω πιθανές χρήσεις υπάρχουν επιχειρήματα εναντίον τους, ώστε να βρεθεί ένα ποσοστό πολιτών ανάλογα με την κατάταξη των αξιών του να τα πιστέψει και να ταχθεί υπέρ εκείνης της πρότασης ίσως ασυνείδητα η οποία δε θα δημιουργούσε καμμιά εφικτή λύση και θα διατηρούσε την κατάσταση όπως έχει.

Στην προσπάθεια της αυτή η συλλογικότητα τώρα που έχασε την εμφανή κυβερνητική υποστήριξη του ΣΥΡΙΖΑ βρήκε συμμάχους σε διάφορες μικρές ομάδες πολιτών, καθεμιά εκ των οποίων έχει ορισμένα κίνητρα ή είναι περισσότερο ευαίσθητη σε κάποιο είδος συνθημάτων που συμβάλλουν στην αποτροπή της λύσης του Πολυτεχνείου. Βρήκε συμμάχους τους επιστήμονες ή τους ερασιτέχνες που ασχολούνται με τα αρχαία ευρήματα και οι οποίοι έχουν ως πρώτη αξία τους την αρχαιολογική σημαντικότητα του χώρου. Βρήκε αυτούς που θεωρούν ότι η άρνηση στην εξουσία αποτελεί επαναστατική πράξη. Αλλά σε ποια εξουσία στο Πολυτεχνείο; Βρήκε πιθανόν εκείνους που ενοχλούνται από την εθνικότητα του αναδόχου, διότι ένα μέρος της ψυχολογικής καθοδήγησης έχει και αυτήν την κατεύθυνση. Βρήκε αυτούς που οχλούνται από την αύξηση των τουριστών στην περιοχή. Βρήκε αυτούς που σκέφτονται ότι πιθανόν να εξασφαλίσουν ορισμένες ψήφους στις κάθε είδους εκλογές αν ταχθούν υπέρ των επαναστατικών – μη σύννομων λύσεων.

Το ότι η περιοχή έχει ιστορία πέντε χιλιάδων χρόνων κανείς δεν νομίζω ότι το αμφισβητεί και αυτό βέβαια δημιουργεί ένα αίσθημα νοσταλγίας, υπερηφάνειας και πατριωτισμού στους περισσότερους από εμάς. Τι σημαίνει όμως το σύνθημα ‘’ότι αυτός ο χώρος είναι η ψυχή μας’’ και για αυτό δεν πρέπει να γίνει ξενοδοχείο. Δηλαδή αν γίνει βιβλιοθήκη ή μουσείο ή ένα πρότυπο αθλητικό κέντρο θα πάψει να είναι ‘’η ψυχή μας’’; Αναφέρομαι σε αυτό το σύνθημά ιδιαίτερα, διότι αυτό εμφανίζεται ως το κυρίαρχο σε αναρτήσεις, αφισοκολλήσεις, γκράφιτι αλλά και τοποθετήσεις μεμονωμένων πολιτών ή συλλογικών οργάνων. Είναι το σύνθημα με τη μεγαλύτερη συγκινησιακή φόρτιση. Τι θα πάθει όμως ‘’η ψυχή μας’’ με τη μετατροπή ενός προϋπάρχοντάς κτιρίου σε ξενοδοχείο από το οποίο το Πολυτεχνείο θα εισπράττει χρήματα προς όφελος των φοιτητών; Μήπως λησμονούμε επίσης ότι αυτή η χώρα ζει από τα ξενοδοχεία. Και ποιοι άλλωστε είναι αυτοί που έχουν το θεσμικό δικαίωμα να επιβάλουν τι θα γίνει σε αυτό το χώρο πλην του ιδιοκτήτη. Μήπως η ανοικτή συγκέντρωση ορισμένων πολιτών; Μήπως προτρέπουν κάποιοι την εισαγωγή νέων ηθών;

Η συλλογικότητα δεν χρειάζεται σε ιδεολογικό επίπεδο να είναι πλέον επιθετική. Αυτό το έχουν αναλάβει κάποιοι άλλοι. Η συλλογικότητα έχει αναλάβει τον κινηματικό χαρακτήρα όπως λέγεται της αποτροπής της οποιασδήποτε λύσης. Δηλαδή τη δημιουργία συγκεντρώσεων πολιτών, τη συλλογή υπογραφών, την αναγραφή συνθημάτων και αφισοκολλήσεων, τη διανομή φυλλαδίων κ.ά. Έτσι δημιουργείται η εντύπωση της μαζικής αντίθεσης των πολιτών των Χανιών στην νόμιμη λύση την οποία προτείνει το Πολυτεχνείο.

Δεν ξέρω ποια θα ήταν η εικόνα αν το Πολυτεχνείο αποφάσιζε ξαφνικά να στείλει τους τέσσερεις χιλιάδες φοιτητές (ή όσους από αυτούς θα ήθελαν) στην πόλη των Χανίων μαζί με τους καθηγητές να κάνουν συγκεντρώσεις, να γράφουν συνθήματα, να κολλούν αφίσες και να μαζεύουν υπογραφές. Βέβαια αυτό δεν είναι στην παράδοση των Τριτοβάθμιων Ιδρυμάτων. Στο πολυτεχνείο μένει μόνο η οδός της νομιμότητας και αυτό στερεί στα επιχειρήματά του την ανάλογη δημοσιότητα.

Είναι μια πρόβλεψη η οποία βέβαια δεν μπορεί να αποδειχτεί ότι για τα επόμενα 25 χρόνια που κρατάει η μίσθωση του χώρου από την εταιρεία αν δεν προωθηθεί η λύση του Πολυτεχνείου τίποτα δεν πρόκειται να γίνει. Αυτό τεκμαίρεται από την ταχύτητα με την οποία κινούνται παρόμοια θέματα που αφορούν το συνολικότερο χώρο του λιμανιού και της πόλης. Βέβαια η ιστορία μας κρατάει πέντε χιλιάδες χρόνια και τη σημερινή διαμάχη την θεωρώ ασήμαντη και αμελητέα, διότι δεν θα υπάρχει ούτε ως υποσημείωση σε κάποια βιβλία της ιστορίας της πόλης των Χανίων τους επόμενους αιώνες.

Τα διάφορα περιουσιακά στοιχεία που έχει το Πολυτεχνείο επιβάλλεται να αξιοποιούνται πρωτίστως προς την κατεύθυνση της εξυπηρέτησης των αναγκών του ή της απόδοσης χρημάτων. Διαφορετικά ποιος ο λόγος να τα κατέχει. Δεν είναι ίσως ευρύτερα γνωστό ότι η τάση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση σήμερα είναι τα Πανεπιστήμια να κάνουν και δουλειές από τις οποίες να βγάζουν χρήματα. Τα Πανεπιστήμια δεν κάνουν μπίζνες όπως αναφέρεται στα αποπροσανατολιστικά συνθήματα. Τα χρήματα δεν πηγαίνουν ούτε στον πρύτανη ούτε στους καθηγητές ή στο λοιπό προσωπικό αλλά επιστρέφουν στους φοιτητές. Άρα δεν υπάρχει εδώ η έννοια της επιχείρησης ή της εκμετάλλευσης προ όφελος κάποιου ή κάποιων ιδιωτών. Με τα χρήματα αυτά τα Πανεπιστήμια θα αποκτήσουν μια σχετική αυτονομία από την κεντρική διοίκηση, κάτι που είναι επιθυμητό. Επίσης θα μπορέσουν να εστιάσουν προς μια ορισμένη ερευνητική κατεύθυνση έτσι κάποια στιγμή θα μπορέσουμε και εμείς να πούμε ότι κάναμε κάποια πρωτότυπη ανακάλυψη που θα μας κάνει υπερήφανους αλλά και θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της χώρας μας.