■ Παρουσιάστηκε στα Χανιά το graphic novel του Soloup “ΖΟRΜΠΑΣ – Πράσινη πέτρα ωραιοτάτη”
«Συχνά θεωρούµε τις µεταφορές ενός λογοτεχνικού έργου σε κόµικ σαν µια έκπτωση, σαν κάτι πιο εύπεπτο. Η δική µου, όµως, θέση είναι ότι πρόκειται για µια αυτοδύναµη – αυτόνοµη τέχνη που αντί να αφαιρέσει στοιχεία µπορεί να προσθέσει, συνοµιλώντας µε το πρωτότυπο». Αυτό επεσήµανε, µεταξύ άλλων, µιλώντας στις “διαδροµές”, ο γνωστός πολιτικός γελοιογράφος και δηµιουργός κόµικ Αντώνης Νικολόπουλος – Soloup, στο πλαίσιο της παρουσίασης του graphic novel µε τίτλο “ΖΟRΜΠΑΣ – Πράσινη πέτρα ωραιοτάτη”, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ∆ιόπτρα και παρουσιάστηκε την περασµένη Πέµπτη στο θέατρο “Μίκης Θεοδωράκης”, στο πλαίσιο του 8ου Chaniartoon – International Comic & Animation Festival.
Το εν λόγω graphic novel βασίζεται στο µυθιστόρηµα του µεγάλου Κρητικού λογοτέχνη “Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορµπά”.
«Ουσιαστικά ενώ το βιβλίο ξαναγράφεται κι έχουν γίνει αλλαγές ειδικά σε ό,τι αφορά τη ροή των κειµένων, παραµένει πολύ πιο πιστό από άλλες µεταφορές που έχουν γίνει στον κινηµατογράφο ή στο θέατρο», υπογράµµισε ο κ. Νικολόπουλος, ενώ τόνισε ότι το ζητούµενο για τον ίδιο ήταν να διαφυλαχθεί το πνεύµα του Καζαντζάκη, ωθώντας συγχρόνως τον αναγνώστη να αναζητήσει και το πρωτότυπο κείµενο.
Ερωτηθείς για τις δυσκολίες που αντιµετώπισε για τη δηµιουργία του συγκεκριµένου βιβλίου απάντησε: «Ήταν πολλές. Ένας συγγραφέας µε τόσα πολλά νοήµατα και ετεροαναφορές είναι δύσκολο να µεταφερθεί ο λόγος του, ενώ το άλλο σηµαντικό είναι πρέπει να αναµετρηθείς µε την εικόνα που διαµορφώθηκε για τον Ζορµπά µέσα από τον Άντονι Κουίν και την ταινία. Είναι, δηλαδή, τροµερή πρόκληση για έναν εικονογράφο να µην πέσει στην παγίδα να φτιάξει έναν σκιτσαρισµένο Άντονι Κουίν ή κάτι που να του µοιάζει».
Πώς όµως αντιµετώπισε ο ίδιος τη συγκεκριµένη πρόκληση της αναµέτρησης µε την “παντοδύναµη” κινηµατογραφική εικόνα του Κουίν ως Ζορµπά: «Η δική µου σκέψη ήταν να επιστρέψω στη φωτογραφία του Γιώργη Ζορµπά -του αληθινού δηλαδή προσώπου- κι από εκεί να αντλήσω και να πιάσω το νήµα για να κάνω τον δικό µου Ζορµπά».
Στην παρατήρησή µας ότι το βιβλίο του µπορεί να αποτελέσει µια γέφυρα για να γνωρίσουν οι νεότερες γενιές το έργο του Κρητικού συγγραφέα ο κ. Νικολόπουλος σχολίασε: «Το βιβλίο έχει γραφτεί για παιδιά όπως νοµίζουµε συχνά για τα graphic novel, αλλά αυτό δεν σηµαίνει ότι δεν λειτουργεί ως προς την προσέγγιση των νέων. Άλλωστε νοµίζω ότι το να απευθυνθείς στα παιδιά σαν ίσο προς ίσο, προσφέροντάς τους ένα βιβλίο που απευθύνεται σε ενήλικους είναι πολύ καλό και λειτουργεί».
Η παρουσίαση του “ΖΟRΜΠΑΣ – Πράσινη πέτρα ωραιοτάτη” ξεκίνησε µε Χρήστο Ραχιώτη (ηθοποιός, εµψυχωτής, εκπαιδευτικός) και ο Αντώνη Αθανασάκη (εκπαιδευτικός), οι οποίοι (µαζί µε την ενεργητική συνδροµή του κοινού, που ανέλαβε να δώσει “φωνή” στον παπαγάλο του µυθιστορηµατικού ήρωα) ζωντάνεψαν µε την αφήγησή τους σελίδες του graphic novel.
Η Μαρίνα Αρετάκη (µέλος Ε∆ΙΠ του Τµήµατος Φιλολογίας, Πανεπιστήµιο Κρήτης), µιλώντας για το βιβλίο υπογράµµισε το βάθος της προσέγγισης του καζαντζακικού έργου από τον Soloup:
«Ο Αντώνης δουλεύει µε όρεξη και βάθος τα βιβλία του. Κάνει έρευνα. Τη βιβλιογραφία που παραθέτει την έχει µελετήσει. Αυτό που διακρίνει αυτή τη δουλειά είναι ότι συνδυάζει το χαριτωµένο, το κωµικό στοιχείο µε το βαθύ, µε τη σκέψη του Νίκου Καζαντζάκη. Στις σελίδες του συνυπάρχουν το δραµατικό µε το γκροτέσκο. Αυτά τα χαρακτηριστικά µας βάζουν και στον κόσµο του Καζαντζάκη, έναν κόσµο γεµάτο από αντιθέσεις, αντιφάσεις, συγκρούσεις», ανέφερε µιλώντας στις “διαδροµές”.
Παράλληλα, η κα Αρετάκη επεσήµανε ότι ο δηµιουργός του βιβλίου χωρίς να αγνοεί τα στερεότυπα που έχουν “καθίσει” πάνω στον Ζορµπά, καταφέρνει να τα παραµερίσει και να οδηγήσει τον αναγνώστη στην ουσία του κειµένου.
Η υπ. δρ Νεοελληνικής Φιλολογίας ΕΚΠΑ, αναπληρώτρια διευθύντρια και επιµελήτρια Συλλογών Μουσείου Καζαντζάκη Παρασκευή Βασιλειάδη τόνισε, µεταξύ άλλων, µιλώντας στις “διαδροµές”: «Εµείς στο Μουσείο Καζαντζάκη είµαστε συνηθισµένοι να ακούµε για τον Ζορµπά. Όµως η µεταφορά του θρυλικού αυτού βιβλίου σε graphic novel ήταν κάτι που περιµέναµε µε µεγάλη χαρά, γιατί πραγµατικά θεωρήσαµε ότι µετά και την έκδοση του “Ανήφορου”, όπου ξανασυστήθηκε ο Καζαντζάκης, αποτέλεσε ένα εκδοτικό γεγονός. Στο Μουσείο Καζαντζάκη λέµε συχνά ότι µε το υλικό που υπάρχει για τον Ζορµπά θα µπορούσε να γίνει ένα µουσείο Ζορµπά αυτοτελές. Εποµένως θεωρούµε ότι και το νέο βιβλίο του Soloup εγγράφεται σε αυτό το πλαίσιο. Μένει στην ιστορία, ακολουθεί τη διαδροµή των µεταφορών, ανασκευών, αναπλαισιώσεων του βιβλίου και σίγουρα δείχνει ότι µπορεί µε την απαιτούµενη µελέτη και εµβάθυνση στο έργο του Καζαντζάκη να δηµιουργηθεί ένα νέο έργο, πρωτότυπο, που συνοµιλεί µε το αρχικό έργο και φωτίζει πλευρές που µπορεί να µην έχουν αναδειχθεί τόσο πολύ».
Να σηµειώσουµε τέλος ότι το κοινό µπορεί να επισκεφθεί την έκθεση εικόνων του graphic novel στο “Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης”, έως και αύριο, Κυριακή 29 Σεπτεµβρίου 2024, από τις 11:00 το πρωί έως τις 23:00 το βράδυ.
