Το πατρικό μου σπίτι στην Κάντανο βρίσκεται ψηλά στο Κουφαλωτό στη θέση Μουσαδιανά, στη ρίζα του Χάρακα. Εκεί από πάνω είναι ένας λόφος με τεράστια χαράκια, εξ’ ου και το όνομα της περιοχής. Ο Πάνω με τον Κάτω Κουφαλωτό φαίνονται εξ’ ολοκλήρου.
Mια φορά κι έναν καιρό, ήταν από τις καλύτερες και μεγαλύτερες γειτονιές, με όλα σχεδόν τα σπίτια να έχουν πέντε με έξι κοπέλια, που τους έβαζε όλους η γειτονιά εκείνης της περασμένης εποχής; Γιατί, στην πορεία των χρόνων από αυτούς που έμειναν άλλαξαν πολύ περίεργα οι συμπεριφορές…
Ο σεβασμός, η ιδέα του γείτονα, η αγάπη και όλα τα ευγενή αισθήματα εχαρακτήριζαν αυτούς τους ανθρώπους εκείνης της αξέχαστης εποχής του παραμυθιού που έφυγε κι άφηκε μόνο αξέχαστες αναμνήσεις. Ένας – ένας αυτοί οι ξεχωριστοί και χαρισματικοί άνθρωποι, στα μανταλωμένα σημερινά σπίτια έφυγαν.
Οι σκιές τους με τις αναμνήσεις που άφησαν δεν εσταμάτησαν ποτέ να πηγαινοέρχονται απ’ τα σοκάκια με τσι στράτες, τα καλντερίμια και τα χωράφια τους.
Οι πλύστρες με τα πηγάδια και τις βρύσες της κάτω γειτονιάς κατασκευάστηκαν με τη συμμετοχή όλων των γειτόνων, για να εξυπηρετούνε στις ανάγκες που προέκυπταν, στις διάφορες εποχές. Τα μοναδικά αυτά μνημεία, μαρτυρούν συλλογικότητα με τις αξίες, που έχουν καταγραφεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες και περιμένουν υπομονετικά την αξιοποίησή τους… Όπως και το πηγάδι στην πάνω γειτονιά που πριν χρόνια το γιορτάζαμε… Ακόμη σώζονται τα πυρομάχια δίπλα στον ποταμό στην πάνω γειτονιά, που άναβαν φωτιά και έπλυναν τα ρούχα τους με τα ζεστά νερά, την αλουσιά και τα λεμονόφυλλα.
Όλες μαζί οι γειτόνισσες. Νοσταλγικά, τσι πάνω Κουφαλωθιανούς μαζεμένους κάθε Πρωτοχρονιά τους βλέπω αξέχαστα, μετά το μεσημεριανό φαγητό τους να μαζεύονται όλοι μαζί και να πηγαίνουν για τα χρόνια πολλά με την καλή χρονιά σε όλα τα σπίτια, ενώ τη προηγούμενη, το βράδυ είχαν πει τα κάλαντρα.
Τι να πω και τι να γράψω για τους μασκαράδες, για τις αποσπερίδες του χειμώνα κοντά στο πυρομάχι ή η ξυλόσομπα. Με τα λουκάνικα να τσιτσιρίζουνε και τ’ άλλα καλολοΐδια με τη τσικουδιά, να λένε και να ξαναλένε ιστορίες…
Τα δε καλοκαίρια, οι βεγγέρες στις αυλές κατέληγαν πολλές φορές ανάλογα το περιεχόμενο του κάθε τσικαλιού ή τηγανητού, σε τρικούβερτο γλέντι μέχρι το πρωί ή και περισσότερο. Ακόμη και στα μαρτιά (οικόσιτα ζώα) πηγαίναμε πατούλιες – πατούλιες (συντροφιές). Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον κατήφορο από το Σπουργίτο, τα ηλιοβασιλέματα που γυρνούσαμε στο σπίτι από τα ζώα, τις εκατοντάδες ταραγμένες πέρδικες με τα περδικάκια τους που πετούσαν και έφευγαν δεξιά κι αριστερά μέσα απ’ τσ’ αστιβίδες, απού την περασιά μας φοβισμένες. Γιατί να εξαφανιστούν; Γιατί να εξαφανιστεί το μαγευτικό τραγούδι τους απ’ όλο το Σπουργίτο με το Χάρακα; Στην γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής της Παναγίας, την Παρασκευή μετά το Πάσχα, σπίτι κλειστό δεν υπήρχε…
Σε όλα εμπαινόβγαινε μιτσομέγαλη ζωή που ήταν τα στολίδια και η υπερηφάνεια τους. Οι καπνοί από τσι καμινάδες ανηφόριζαν προς τον ουρανό παιχνιδίζοντας, που έσμιγαν και αυτοί στο δρόμο τους, προς το άπειρο μαζεμένοι. Μαρτυρούσαν για τη ζωή που υπήρχε. Ήταν από τις πιο πολλές γιορτές μέρες του Κουφαλωτού και στα Τζαγκαρελιανά το πανηγύρι της Παναγίας. Για χάρη Της όλα τα τραπέζια ήταν στρωμένα με όλα τα καλά που είχανε. Τότε αντάμωναν εδικοί, συγγενείς και φίλοι με φιλιά και αγκαλιές αγάπης. Οι μυρωδιές τσι άνοιξης με τη Ανάσταση του Χριστού και τα πάθη του έφερναν αλληλοσυγκρουόμενα συναισθήματα, αξέχαστα. Έχω φυλαγμένα βιώματα που θα στολίζουν τη ζωή μου αμέτρητα, που δεν θα με αφήνουν να πλήττω.
Μένουν αξέχαστα όσα έζησα στην κάθε στιγμή της ζωής μου που φεύγει και δε μεταγυρίζει… Βιώματα με καλές και κακές στιγμές… Η Ιστορία που μένει άσβηστη για τον κάθε ένα μας που περνά περαστικός απ’ αυτή την εφήμερη ζωή. Η κάθε ζωή, με οικογένεια, αφήνει Ιστορία… που μένει ανεξίτηλη στα χρόνια, γραμμένη και άγραφη.
Με τσ’ αναμνήσεις η ζωή
σαν παραμύθι τρέχει,
πολύλογη με όνειρα
και γαερμό δεν έχει.
