Κύριε διευθυντά,
κάθε χρόνο στις πόλεις της Μακεδονίας και της Ηπείρου πραγματοποιούνται εορταστικές εκδηλώσεις σε ανάμνηση της ημέρας απελευθέρωσής τους κατά τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-1913.
Με ιδιαίτερη λαμπρότητα η Θεσσαλονίκη την 26η Οκτωβρίου και τα Γιάννενα την 21η Φεβρουαρίου τιμούν τις επετείους αυτές με την παρουσία της Πολιτειακής, της Πολιτικής και της Στρατιωτικής ηγεσίας.
Λαμπρούς εορτασμούς διοργανώνουν επίσης η Σιάτιστα και το Μέτσοβο εκεί όπου σημαντικό ρόλο στην απελευθέρωσή τους έπαιξαν τα Κρητικά εθελοντικά Σώματα και όπου έχουν στηθεί ανδριάντες και προτομές Κρητικών οπλαρχηγών (Μπαλαντίνος, Αναστασάκης).
Να τονισθεί εδώ ότι στους απελευθερωτικούς αυτούς πολέμους ἐλαβαν μέρος αν και η Κρήτη δεν ανήκε τότε στο Ελληνικό Κράτος το Ανεξάρτητο Σύνταγμα Κρητών, ο Λόχος των Κρητών εθελοντών φοιτητών και σπουδαστών, ο Λόχος των Κρητών εθελοντών δασκάλων και πλήθος Σωμάτων ιδιωτών εθελοντών.
Εμείς εδώ στην Κρήτη δεν εορτάζουμε και δεν τιμούμε την ημέρα της απελευθέρωσης των πόλεών μας, ίσως γιατί δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη ημερομηνία αλλά σειρά διαπραγματεύσεων και γεγονότων σε χρόνους διάφορους. Ισως και για άλλους λόγους εκεί που υπάρχει συγκεκριμένη ημερομηνία, είναι η Κάντανος και ημερομηνία η 25η Φεβρουαρίου (1897), όταν και ο τελευταίος Τούρκος στρατιώτης εγκατέλειψε την πόλη και την περιοχή. Και εκεί όμως δεν εορτάζονται άλλες ήσσονος σημασίας. Και είναι ύψιστης σημασίας η ημέρα αυτή γιατί ύστερα από εφτακόσια χρόνια δουλείας, έπαυσε η ξενική κυριαρχία και ο πληθυσμός αρχίζει να επουλώνει τις πληγές του και να σχεδιάζει το μέλλον του ελεύθερος. Το όνειρο αιώνων και γενεών γίνεται πραγματικότητα. Οι θυσίες των προγόνων δικαιώνονται. Μπορεί να υπάρξει σπουδαιότερη ημέρα από αυτήν; Και όμως περνά απαρατήρητη, αδιάφορη όπως όλες οι άλλες ημέρες του χρόνου.
Ισως το μάκρος του χρόνου να έχει αμβλύνει την ιστορική μνήμη ή η αδιαφορία για το ιστορικό παρελθόν.
Εμβάλλω λοιπόν την ιδέα σαν (πρώην) Σελινιώτης στο Δημοτικό Συμβούλιο Καντάνου – Σελίνου να τιμήσει την ημέρα αυτή, όχι με παρελάσεις, αργίες και πανηγύρια αλλά με μία σεμνή τελετή, μία δοξολογία, μία ομιλία σχετική με τα γεγονότα της ημέρας αυτής, ή με κάτι ανάλογο που να αρμόζει στην περίσταση. Θα μπορούσε επίσης στο σχολείο να γίνεται μία ομιλία, να γράφεται μία έκθεση και να απονέμεται ένα βραβείο στην καλύτερη. Ισως πει κανείς ότι μας περίσσεψαν οι εορτές οι εκδηλώσεις και τα πανηγύρια. Γι᾿ αυτό η επέτειος αυτή να είναι κάτι το διαφορετικό, το σεμνό, το απλό.
Παρατηρήσεις:
1. Δανείστηκα τη λέξη «εμβάλλω» από ένα κείμενο ενός παλιού δασκάλου και συγγραφέα γιατί τη βρίσκω πρωτότυπη, κομψή και ταιριαστή.
2. Πέρυσι είχα δημοσιεύσει ένα κείμενο στην εφημερίδα αυτή για την Κάντανο και την 25η Φεβρουαρίου αλλά παρέλειψα να “εμβάλλω” την ιδέα του εορτασμού. Το κάνω τώρα.
3. Να αναφέρω και κάτι άσχετο, αλλά σχετικό. Υπηρέτησα στην Κοζάνη, την Καστοριά, τα Γρεβενά, τη Σιάτιστα, το Άργος Ορεστικό, το Νεστόριο, το Κιλκίς, τη Χαλκιδική, τα Γιάννενα, την Κόνιτσα, τους Φιλιάτες και διεπίστωσα πόση αγάπη, συμπάθεια και εκτίμηση τρέφει ο πληθυσμός της βόρειας Ελλάδας για την Κρήτη και τους Κρητικούς. Εγώ τότε δεν ήξερα και πολλά πράγματα για τον Μακεδονικό αγώνα, τους Βαλκανικούς πολέμους και τη συμβολή των Κρητικών. Εγινε όμως αφορμή να ασχοληθώ και να μάθω πολλά για τα γεγονότα εκείνα.
4. Μία άλλη πρότασή μου για την τοποθέτηση αναμνηστικής πλάκας στα Μεσαύλια (Αγριμοκεφάλα) εκεί που συνέβη κάτι που ίσως δεν είχε συμβεί πουθενά στην Ευρώπη. Δηλαδή να παραδοθεί στους ελεύθερους σκοπευτές τμήμα Γερμανικού αποσπάσματος που βάδιζε από το Μάλεμε για την Παλαιόχωρα σε μία εποχή που η Wermacht βρισκόταν στον κολοφώνα της ισχύος της .
5. Να δούμε αν και αυτή η πρόταση θα έχει συνέχεια ή θα τοποθετηθεί στο αρχείο παρέα με την άλλη την περυσινή.
6. Η πρόταση υποβάλλεται αρκετά νωρίς για να υπάρξει χρόνος, αν υπάρξει ανταπόκριση και θέληση.
Νίκος Βαβουλές
