Την περασμένη εβδομάδα ρώτησα μια ομάδα Χανιωτών εφήβων αν κάνουν κάποιου είδους προετοιμασία για το σχολείο.
«Αρχίζετε σε τρεις εβδομάδες πώς θα προετοιμαστείτε;»
Στην αρχή η σιωπή τους ήταν η απάντηση που πήρα.
Χρειάστηκε διαλογική συζήτηση, για να καταλήξουμε σε μερικές γενικές προτάσεις. Οι ιδέες τους αφορούν στην αναδιαρρύθμιση του χώρου μελέτης τους, τη σταδιακή προσαρμογή τους και τη στοχοθεσία τους.
Οι προτάσεις τους είναι χρήσιμες για όλους κι ιδιαίτερα για μαθητές με ιδιαιτερότητες.
Στο σημείωμα παρουσιάζω τις προτάσεις των εφήβων για μια στάλα αλλαγές στον χώρο, στις συνήθειες και στα κίνητρα τους.
Ακαταστασία σημαίνει χαοτική σκέψη;
Τάξη στον προσωπικό χώρο μεγάλων παιδιών και εφήβων προϋποθέτει να έχουν διάθεση να αφιερώσουν χρόνο. Και αυτά, όταν έχουν χρόνο, κοιμούνται. Γι’ αυτό, οι υπναράδες μας προσαρμόζονται σταδιακά από αύριο. Γιατί διαφορετικά δεν θα προκάνουν.
Υπάρχει ασυμφωνία ειδικών, αν η ακαταστασία στο σπίτι ευνοεί ή όχι τη νοητική ανάπτυξη των παιδιών. Σε παλαιότερη έρευνα διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά που ζούσαν σε σπίτια με πολύ θόρυβο, ακαταστασία και χωρίς άνεση χώρου ήταν λιγότερο ευφυή. Το εύρημα αυτό αποδίδεται αποκλειστικά στο περιβάλλον κι όχι στα γονίδια. Αντίθετα, τα παιδιά είναι περισσότερο οργανωμένα στη ζωή τους και ευφυέστερα, αν οι γονείς τους είναι μορφωμένοι και υπάρχει άνεση και τάξη στο σπίτι τους.
Την ίδια άποψη υποστηρίζουν οι συγγραφείς του βιβλίου «Η τέλεια ακαταστασία- τα κρυμμένα οφέλη». Ισχυρίζονται ότι ο ακατάστατος ακολουθεί μια γενική τάση και το σημαντικό είναι ότι δεν ασχολείται με τα ασήμαντα, αλλά μόνο με τα σπουδαία. Αυτό τον κάνει να είναι πιο τολμηρός από τον οργανωμένο.
Η άποψη μου είναι ότι η εύκολη μάθηση απαιτεί πολλαπλή κωδικοποίηση κι αυτή είναι δύσκολη, όταν επικρατεί χάος στον χώρο.
Αν παρ’ όλα αυτά ένας έφηβος λειτουργεί τέλεια με αταξία, έ τότε είναι πραγματικά ικανός!
Διάσπαση προσοχής και άγχος
Δεν συμβαίνει το ίδιο με τα παιδιά που έχουν διαγνωστεί με διάσπαση προσοχής, σε μικρό ή μεγάλο βαθμό. Οι γονείς έχουν δίκιο να ανησυχούν με την ακαταστασία τους.
Ακαταστασία σημαίνει ένα συνεχή βομβαρδισμό των παιδιών με πληθώρα μη χρήσιμων ερεθισμάτων. Το αποτέλεσμα είναι η διάσπαση της προσοχής τους να προκαλείται ευκολότερα.
Ενας πιτσιρικάς κουράζεται εύκολα σωματικά και πνευματικά σε περιβάλλον ακαταστασίας. Μια ένδειξη ότι μπορεί να μην έχει ανεπτυγμένη μνήμη εργασίας… Εύκολα προβλέπουμε τη συνέχεια.
Η ακαταστασία στέλνει αγχωτικά ενοχικά μηνύματα στο μυαλό του.
«Δεν βρίσκω το βιβλίο μου».«Δεν θα τελειώσω ποτέ». «Δεν προλαβαίνω». «Εγώ φταίω, έπρεπε να ήμουν οργανωμένος». «Αν μου τηλεφωνήσουν οι φίλοι μου να βγούμε, τι θα κάνω;»
Κάθε γονιός γνωρίζει πως μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά του παιδιού του βαθμιαία, με τάξη στον χώρο και αισιοδοξία.
Μια στάλα ανακαίνιση
Την ανακαίνιση του χώρου μελέτης την αναλαμβάνουν οι έφηβοι.
Στόχος τους ας είναι η κατάκτηση της επιτυχίας χωρίς σπατάλη πόρων.
Τι θα χρειαστούν;
Ελάχιστα κιλά ενός απαλού γαλαζοπράσινου χρώματος, μερικά ράφια, ένα αναλογικό ρολόι τοίχου, κουτιά και φάκελους αρχειοθέτησης και πιθανώς μια πηγή αναπαραγωγής μουσικής.
Το αναλογικό ρολόι τοίχου, στο αγαπημένο τους χρώμα, τοποθετείται πάνω δεξιά από το γραφείο τους. Αν συνηθίζουν να ακούν μουσική όταν μελετούν, ας προτιμήσουν να είναι σε τόνο υπόκρουσης και σε χαμηλά tempo -ταχύτητα.
Οι εργασίες των εφήβων στον χώρο τους είναι μοναδική περίπτωση, να ασκήσουν την πρωτοβουλία και την οργανωτική τους ικανότητα.
Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι μια ένδειξη-εικόνα της αυτό-μέριμνας που μπορεί να επιδείξουν.
Φυσικά υπάρχει η άποψη ότι η αταξία του χώρου αρκετών εφήβων μπορεί να μαρτυρά, σε ορισμένες περιπτώσεις, δημιουργική φύση, καλλιτεχνική προδιάθεση κι ανήσυχο πνεύμα.
Ο συνήγορος της αντίθετης άποψης υποστηρίζει ότι η δημιουργικότητα ανθεί σε συνθήκες ηρεμίας, χαλάρωσης, άνεσης χώρου και χρόνου.
Στάλες ενθουσιασμού στους άεργους
Οι άεργοι μαθητές χρειάζονται ιδιαίτερη στήριξη σήμερα. Είναι τα παιδιά που έχουν λιγότερες ευκαιρίες να αναπτύξουν…
• Εν-συναίσθηση και ευαισθησία,
• Προσαρμοστικότητα,
• Ανθεκτικότητα,
• Υπευθυνότητα,
• Δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να επηρεάσουν τη μαθησιακή διαδικασία.
Προτείνω να ενσταλάζουμε τον ενθουσιασμό μας, την υποστήριξη και την αισιοδοξία μας σε κάθε ευκαιρία. Αυτά τα τρία στοιχεία στην αρχή μιας χρονικής περιόδου, σε κάθε μάθημα και σε κάθε άσκηση επηρεάζουν θετικά την τελική επίδοση της ομάδας.
Συγκεκριμένα, σε έρευνα διαπιστώθηκε ότι το 35% των μαθητών επηρεάστηκε και βελτιώθηκε εξαιτίας αυτής της προσέγγισης.
Η ενεργοποίηση του γνωστικού δυναμικού παιδιών και εφήβων 3 εβδομάδες πριν χτυπήσουν τα κουδούνια, γίνεται με έναν τρόπο.
Μια ώρα την ημέρα
Αν πραγματικά επιθυμούμε μεγάλα παιδιά και έφηβοι να είναι ενεργοί, να επηρεάζουν τη μαθησιακή διαδικασία και να αναπτύσσονται, ας τους πείσουμε να διαβάζουν 1 ώρα την ημέρα.
«Τι να διαβάζουν;»
Κατ’ αρχήν οτιδήποτε. Άρθρα από κυριακάτικές εφημερίδες, διηγήματα ή άρθρα από επιλεγμένα blog (π.χ. polygnosi.blogpost.com) ή ιστότοπους οργανισμών. Η ανάγνωση κειμένων 1 ώρα την ημέρα τις επόμενες 15-20 μέρες θα τους αποφέρει πολλαπλά οφέλη.
Συμπερασματικά
✓ Η προσαρμογή στην πραγματικότητα του Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου απαιτεί προγραμματισμό, προσπάθεια και προνοητικότητα από όλη την οικογένεια.
✓ Στόχοι μας ας είναι η φυσική και πνευματική προσαρμογή του στο απαιτητικό περιβάλλον του φθινοπώρου.
✓ Μια στάλα αλλαγές φέρνουν πολλαπλάσια οφέλη σε μεγάλα παιδιά και εφήβους.
✓ Η ανάπτυξη εσωτερικών κίνητρων σήμερα θα φέρει υψηλή εκτίμηση στην ομάδα τους.
✓ Κάθε πράξη πρόνοιας είναι προνόμιο των προηγμένων.
