«Βουίζουν οι ιδέες γύρω απ’ το διάφανο μέτωπό του./ Ανασκάπτει τα θεμέλια των πραγμάτων/ κι υπομνηματίζει το μέλλον μ’ αρχαιότατο αλφάβητο./ Ξανακολλάει τις σπασμένες λέξεις σαν αγγεία παλιά/ και τις τοποθετεί πλάι στις καινούργιες./ Ενώνει τις γέφυρες που έκοψε η θύελλα/ κι η πίστη του βγάζει ξανά το ουράνιο τόξο./ Και το καλό και το κακό του ίδιου δέντρου είν’ οπώρες/ κι ως τα γυρίσματα των εποχών τα καρτερεί. […]/ Ποιητής είναι, σοφός, αυστηρός προφήτης ή άγιος;/ Είναι το φως του κόσμου και το άλας της γης./ Οι ορισμοί δεν τον χωρούν. Είναι Δάσκαλος». Δυο αποσπάσματα (η αρχή και το τέλος) απ’ το ποίημα “Ιδού αυτός” του Κώστα Καλαπανίδα. Το πρώτο ποίημα της τρίτη ποιητικής του συλλογής “Κύριε Δάσκαλε”, που κυκλοφορήθηκε το 1978. Καταφεύγω συχνά σ’ αυτήν. Δασκαλοσύνης ανάγνωσμα! Δασκαλοσύνης αναγνώσματα, όμως, κι όλα χωρίς καμιά εξαίρεση τα βιβλία ποιητικά και πεζά του καλού μου φίλου που θα κοντεύουν τα 60 και καταλαμβάνουν ένα ολόκληρο ράφι στη βιβλιοθήκη μου.
“Ανθολογία Β’ (Από τα ποιήματα 2011-2022)” ο τίτλος του τελευταίου, 378 (!) σελίδων βιβλίου του Κώστα Καλαπανίδα που εκδόθηκε πρόσφατα, όπως όλα τα τελευταία βιβλία του άλλωστε απ’ τις εκδόσεις “ΠΑΣΣΑΡΗ”. «Τελευταίο μάθημα» (2013), «Μικρές ιστορίες» (2016), «Μέτρον εαυτού» (2016), «Είπε ο δάσκαλος» (2017), «Έφηβος» (2017), «Εκκρεμές» (2017), «Απουσιολόγιο Β’» (2018), «Αντίστιξη» (2018), «Προτίμηση ίσκιου» (2019), «Ξωκλήσια ξεκλείδωτα» (2021) οι τίτλοι των 11 συλλογών της «Ανθολλογίας Β’». «Ικανοποιούμαι να πιστεύω ότι με τα ποιήματά μου κατέθεσα ειλικρινή μαρτυρία για την εποχή μου, ότι καλλιέργησα όσο μπόρεσα την ελληνική γλώσσα, ότι έδωσα μορφωτικό και εκπαιδευτικό υλικό για τα Ελληνόπουλα, καθώς και αισθητική και πνευματική απόλαυση στους φίλους (μου) της Ποίησης», γράφει μεταξύ των άλλων στον πρόλογο του που έχει τίτλο “Εισαγωγικός λόγος”.
Ο Κώστας Καλαπανίδας γεννήθηκε στην Παλαιοκαρυά Τρικάλων το 1935. Είναι συνταξιούχος σχολικός σύμβουλος, ένας από τους συγγραφείς των βιβλίων “Η γλώσσα μου”, καθώς και δύο σειρών γλωσσικών βιβλίων για τους παλιννοστούντες και για τα Ελληνόπουλα των αγγλόφωνων χωρών. Βιβλίο του ιστορίας, βραβεύτηκε απ’ το ΥΠΕΠΘ και διδάχτηκε για 8 χρόνια στο δημοτικό σχολείο. Το κύριο συγγραφικό του έργο όμως είναι η ποίηση. Από τις ποιητικές του συλλογές “Ο Σταύρος, ο μηχανικός της οδού Καλλιρόης”, έλαβε το Β’ βραβείο “Μάρκου Αυγέρη”. Το “Κύριε δάσκαλε” το Α’ Βραβείο “Κηφισείων”. Πήρε επίσης δυο πρώτα βραβεία της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς για τις συλλογές παιδικών ποιημάτων “Κουβέντα με τ’ αστέρια” και “Μ’ αλογάκι φτερωτό”. Εβδομήντα ποιήματα από τις τρεις συλλογές για παιδιά μελοποιήθηκαν από τους συνθέτες Νικηφόρο Ρώτα, Δίωνα Αρύβα, Σπύρο Θεοδώρου κ.ά., οχτώ πέρασαν στα βιβλία του δημοτικού σχολείου και η παιδική ποίησή του, συνολικά, διδάσκεται στα πανεπιστημιακά παιδαγωγικά τμήματα. Σημαντικό θεωρείται το βιβλίο του “Ροδιά: τρία επώνυμα, ένα χωριό που εκδόθηκε με την χορηγία του π. Πολιτισμού” (Πηγή: βιβλιοnet).
Μια ζωή στην υπηρεσία της Δασκαλοσύνης ο Κώστας Καλαπανίδας. Στη Δασκαλοσύνη της Ποίησης και στην Ποίηση της Δασκαλοσύνης… “Ξεδείκλωτα ξωκλήσια” τα ποιήματά του!
Και… στα πεταχτά
Φταίει η Κλιματική Αλλαγή… Φταίει ο Στρατηγός Άνεμος… Φταίει ο Καύσωνας. Φταίνε οι εμπρηστές… Φταίει ο Θεός που μας μισεί… Φταίει η Κυβέρνηση… Φταίει η Αντιπολίτευση… Φταίει το ζαβό το ριζικό μας, για να θυμηθώ για δεύτερη φορά τον Ποιητή των “Μοιραίων”. Πάντως οι Τούρκοι δεν φταίνε, όπως λέγαμε πριν από 40 χρόνια. Το μόνο σίγουρο. Ωστόσο, οι πυρκαγιές επιμένουν να μας απειλούν, ακόμα κι όταν φαίνεται να τις έχουμε νικήσει… Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά.
Και σήμερα για τις πυρκαγιές οι μαντινάδες της Νεκταρίας Θεοδωρογλάκη. Μ’ ένα μεγάλο “γιατί;” η πρώτη: «Χιλιάδες στρέμματα γιατί στάχτη γινήκαν πάλι;/ Οι πυρκαγιές προκάλεσαν καταστροφή μεγάλη», μας λέει. Για ν’ απονείμει τα “εύσημα” στη δεύτερη: «Οι πυροσβέστες ήρωες με τη φωτιά τα βάζουν,/ με θάρρος κι αυταπάρνηση, καθόλου δεν δειλιάζουν», γράφει. «Το καλοκαίρι πυρκαγιές, πλημμύρες τον Γενάρη,/ της χώρας τα προβλήματα ποιος θα τα κουμαντάρει;» Μετέωρο εντελώς το ερωτηματικό στην τρίτη…
«Της Δικαιοσύνης ήλιε νοητέ και μυρσίνη εσύ δοξαστική/ μη παρακαλώ σας μη/ μη λησμονάτε τη χώρα μου […] Τα πικρά μου χέρια με τον κεραυνό/ τα γυρίζω πίσω απ’ τον καιρό/ τους παλιούς μου φίλους καλώ/ με φοβέρες και αίματα». Για να τονωθούν οι μνήμες, οι στίχοι του Οδυσσέα Ελύτη από το “Άξιον εστί”. Επί τη συμπληρώσει χθες 49 χρόνων απ’ την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών…
