Αυτές τις μέρες έτυχε να συνεργαστώ με το τυπογραφείο του Μιχ. Γ. Γεωρβασάκη, για μια διόρθωση σε ένα κείμενό μου, και ήταν για μένα μια σημαντική στιγμή να γνωρίσω όχι μόνο το γιο του του αείμνηστου Γιώργη Ε. Γεωρβασάκη αλλά και την ποίηση που γνώριζα από άλλες αναδιφήσεις μου στην ιστορία του Ρεθύμνου της περιόδου του Μεσοπολέμου, 1918-1940. Όταν αναζητούσα ανέκδοτα ποιήματα του αείμνηστου Γιώργη Καλομενόπουλου έπεφτα συνεχώς πάνω σε ποιήματα του Γιώργη Γεωρβασάκη, σύγχρονου του Καλομενόπουλου και ομολογώ πως ήταν θαυμάσια έργα ενός νέου της εποχής εκείνης που δεν έχει αναγνωριστεί από το Ρέθυμνο σαν ένας ποιητής του της περιόδου του Μεσοπολέμου και μετά από αυτόν. Ο γιος του λοιπόν ο Μιχάλης μου δώρισε μια συλλογή των ποιημάτων του με τον παραπάνω τίτλο και αυτό ήταν για μένα πολύ σημαντικό, διότι για πρώτη φορά υπάρχουν εκδομένα τα ποιήματα του ξεχασμένου ίσως από τους ρεθεμνιώτες ποιητή και εκδότη, τυπογράφου και αισθαντικού ανθρώπου του Ρεθέμνους.
Ποιος ήταν ο άνθρωπος αυτός;Οι παλιοί ρεθεμνιώτες θα θυμούνται το τυπογραφείο του στην Αρκαδίου στα χρόνια πριν το Β Παγκόσμιο Πόλεμο, εκεί όπου ήταν το πάλαι ποτέ βιβλιοπωλείο και τυπογραφείο του αείμνηστου Γ.Πίσσα. Ο Γ. Γεωρβασάκης ήταν κι εκδότης των βραχύβιων εφημερίδων «Έρευνα « και «Νέα Κρήτη» που ίσως κάποιοι ακόμη θυμούνται στο Ρέθυμνο. Υπήρξε σύγχρονος και φίλος του Παντελή Πρεβελάκη, του Νίκου Κ.Ανδρουλιδάκη , του Δρακάκη και άλλων εκλεκτών του Ρεθύμνου τη Μεσοπολεμική περίοδο. Μετά τον πόλεμο ο ποιητής μας μετέβη στα Χανιά, το 1946 όπου κι έζησε το υπόλοιπο του βίου του ως το 1971 με την εκλεκτή σύζυγό του Σοφία Γιουλούντα.
Η ποίηση πήγαζε από μέσα του με τη μορφή μικρών στίχων και στροφών που κάποιες φορές θυμίζουν μαντινάδες, κάποιες φορές όμως αναδεικνύονται σε ποιήματα λυρικά έξοχης τέχνης και λεπτού συναισθήματος μονόστροφα, σονέτα και πιο μακροσκελή. Η συλλογή των ποιημάτων του δεν έχει καν παρουσιαστεί εν είδει φιλολογικού μνημοσύνου κι εδώ έστω και με καθυστέρηση εννέα ετών θα προσπαθήσω να την παρουσιάσω σε αδρές γραμμές. Προλογίζει τη συλλογή ο αείμνηστος φίλος του ποιητή Σπύρος Τ.Λίτινας.
Το Α΄μέρος 1918-1945 περιλαμβάνει ποιήματα που γράφτηκαν στο Ρέθυμνο και δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Δημοκρατία» του Ν. .Ανδρουλιδάκη, στην «Έρευνα» του ίδιου του ποιητή και στο μαθητικό περιοδικό «Αθηνά» από το 1923 και μετά, στον «Τύπο» του Φ.Τσάκωνα στην «Δράσι» των Εφέδρων πολεμιστών και στην «Αστραπή» του Δρακάκη. Πρόκειται για ποιήματα που είναι ερωτικά, ποιήματα που τραγουδούν μνημεία της πόλης, όπως η Φορτέτζα,το τζαμί της Νερατζές, ποιήματα για τους στρατιώτες που γύρισαν από τη Μ. Ασία το 1922 στους οποίους ήταν κι αυτός,ποιήματα για ρεθεμνιώτες συγκεκριμένους , όπως ο Λ.Γοβατζιδάκης, ο αδελφός του ο Στέργιος, ποιήματα για το Ρέθυμνο, τη σύζυγό του, τον Μιχ. Πρεβελάκη τον πατέρα του και άλλα πολλά.
Το Β΄μέρος της συλλογής αφορά τα ποιήμτα της περιόδου 1946 έως το θάνατό του το 1971 και γράφτηκαν στα Χανιά όπου μετέφερε την επαγγελματική και οικογενειακή του δραστηριότητα ο Γεωρβασάκης. Και στο μέρος αυτό εξακολουθεί η ίδια λεπτότητα κιι αισθαντικότητα του ποιητή μας με ποιήματα ιστορικά, ποιήματα για τη μητέρα του, φίλους του, φιλοσοφικά , ποιήματα αφιερωμένα σε ποιητές ρεθεμνιώτες και μη , όπως ο Π. Πρεβελάκης, ο Γ. Καλομενόπουλος, ο Σικελιανός , ο Καζαντζάκης, απλούς ανθρώπους σαν το μαύρο Σαλή, ήρωες, τον μακαριστό Ειρηναίο Γαλανάκη και άλλα πολλά.
Αυτό που έχω να επισημάνω από μια πρώτη διερεύνηση του τόμου αυτού είναι η μεγάλη επίδραση του Ρεθύμνου και του κόσμου του στην ψυχή του ποιητή. Και στα δυο μέρη κυριαρχεί η ζωή του στο Ρέθυμνο όπου έζησε τη νεότητά του, τα μαθητικά του χρόνια, τους φίλους του, την σύζυγό του και την όλη του δραστηριότητα .Τον συγκαταλέγω στους ρεθεμνιώτες ποιητές και όχι στους Χανιώτες ακριβώς στη βάση αυτής της διαπίστωσης. Το έργο του είναι σημαντικό και πρέπει να αναδειχτεί, διότι αφορά ένα πηγαίο ταλέντο, ένα σημαντικό άνθρωπο από κάθε πλευρά και μια λεπτή και λυρική πένα και ψυχή που οι ιστορικές συνθήκες της περιόδου 1918-1940 ώθησαν να τραγουδήσει και να εκφραστεί τόσο όμορφα ώστε να μπορεί να καθίσει σχεδόν ισάξια δίπλα στον Καλομενόπουλο, τον καλό του φίλο.
*Σύμβουλος Φιλολόγων Χανίων
