Η εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών ήταν το αντικείμενο ειδικής συνεδρίασης, νωρίτερα σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής, δεδομένου ότι η 25η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως διεθνής ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. Το μήνυμα της Ολομέλειας είναι πως «αγάπη και βία δεν πάνε μαζί», πως η ανοχή στη βία πρέπει να είναι μηδενική και πως χρειάζεται κινητοποίηση και ενημέρωση προκειμένου τα θύματα να «σπάσουν τη σιωπή» και να αναζητήσουν βοήθεια για να βγουν από περιβάλλον κακοποιητικών συμπεριφορών.
Ο αντιπρόεδρος της Βουλής Βασίλης Βιλιάρδος επισήμανε ότι δεν υπάρχει εθνική στρατηγική για την επιβολή της σύμβασης της Κωνσταντινούπολης που αποσκοπεί στην πρόληψη της βίας κατά των γυναικών. «Στην Ελλάδα είχαμε την υψηλότερη αύξηση στις γυναικοκτονίες το 2021, κατά 187,5%, από 8 δηλαδή γυναικοκτονίες το 2020, στις 23 το 2021. Πάνω από 2.000 καταγγελίες με αυτό το περιεχόμενο γίνονται ετησίως. Οι περισσότερες όμως μένουν στα συρτάρια των εισαγγελέων και παραγράφονται», είπε ο Βασίλης Βιλιάρδος και προσέθεσε ότι τα διαρκώς αυξανόμενα κρούσματα περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας των τελευταίων ετών, «οι αριθμοί της ντροπής», όπως θα έλεγε κανείς, αναδεικνύουν την κρισιμότητα της κατάστασης, χωρίς όμως να αποτυπώνουν το μέγεθος της απειλής που είναι πολύ μεγαλύτερο. Ο κ. Βιλιάρδος υπογράμμισε ότι οι διαστάσεις αυτής της απειλής απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση, και βεβαίως την ανάληψη πρωτοβουλιών για την πρόληψη και την καταπολέμηση αυτού του φαινομένου, πόσο μάλλον που ένα μεγάλο ποσοστό θυμάτων βίας δεν αποκαλύπτονται ποτέ, εξαιτίας του φόβου του κοινωνικού διασυρμού και της περιθωριοποίησης. «Η ανοχή όμως και η σιωπή το μόνο που πετυχαίνουν είναι να επιδεινώνουν το πρόβλημα, με αποτέλεσμα η ζωή του θύματος να καταλήγει έρμαιο στα χέρια του θύτη», είπε ο κ. Βιλιάρδος.
Η υφυπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Μαρία Αλεξάνδρα Κεφαλά είπε ότι η πολιτική τής κυβέρνησης κινείται στους άξονες αυστηροποίηση ποινών- στήριξη θυμάτων- πρόληψη. Σε σχέση με τα μέτρα στήριξης των θυμάτων, η κυρία Κεφαλά ανέφερε ότι:
– έχει τεθεί σε λειτουργία η 24ωρη γραμμή 15900, όπου ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί μπορούν να συμβουλεύσουν, να δώσουν οδηγίες σε οποιονδήποτε καλέσει, για υποθέσεις βίας.
– λειτουργούν 44 συμβουλευτικά κέντρα σε όλη τη χώρα,
– λειτουργούν 20 ξενώνες φιλοξενίας που μπορούν να φιλοξενηθούν γυναίκες που πρέπει να εγκαταλείψουν ένα κακοποιητικό περιβάλλον και δεν έχουν που να πάνε
– λειτουργούν 18 γραφεία ενδοοικογενειακής βίας σε όλη τη χώρα, της ΕΛΑΣ.
– λειτουργεί το panic button, όπου οι γυναίκες μπορούν, με το πάτημα ενός κουμπιού να καλέσουν βοήθεια
Σε σχέση με την πρόληψη, η υφυπουργός αναφέρθηκε στην προσπάθεια ενδυνάμωσης των γυναικών, ψυχολογικής, οικονομικής, κοινωνικής υποστήριξης αλλά και στα εργαστήρια δεξιοτήτων στα σχολεία. «Θέλουμε να εκπαιδεύσουμε τις επόμενες γενιές να διαμορφώσουν χαρακτήρες μηδενικής ανοχής στη βία και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αγάπη και βία δεν πάνε μαζί», είπε η κυρία Κεφαλά και προσέθεσε: «Υπάρχουν τα εργαλεία, η Πολιτεία δίνει τα εργαλεία, θα πρέπει όμως να ευαισθητοποιήσουμε και να κινητοποιήσουμε τις γυναίκες να αναζητήσουν βοήθεια, με οποιονδήποτε τρόπο εκείνες πιστεύουν, είτε με τη γραμμή είτε σε ένα αστυνομικό τμήμα, ή σε οποιαδήποτε άλλη δομή μπορεί να πάει η γυναίκα. Οι δομές υπάρχουν φτάνει να κινητοποιηθούμε όλοι για να δημιουργήσουμε, επαναλαμβάνω, αυτή την κουλτούρα πραγματικά μηδενικής ανοχής».
Η βουλευτής της ΝΔ Ιωάννα Λυτρίβη υπογράμμισε ότι η Πολιτεία οφείλει να αντιδράσει, να δημιουργήσει ισχυρό πλέγμα προστασίας για τις γυναίκες θύματα και τα παιδιά τους, να σχεδιάσει και να εφαρμόσει πολιτικές που προστατεύουν δομικά τη γυναίκα και ενισχύουν την αυτονομία της. «Η έμφυλη βία ενεργοποιεί τα πιο σκοτεινά ανθρώπινα ένστικτα και αναπαράγει μια σύγχρονη μορφή υποτέλειας και εργαλειοποίησης. Καθιστά τις γυναίκες και τα νέα κορίτσια αόρατες δίχως φωνή. Χρέος μας είναι να τις ωθήσουμε να σπάσουν τη σιωπή τους», είπε η βουλευτής της ΝΔ και υπογράμμισε ότι το μήνυμα πρέπει να είναι μηδενική ανοχή σε κάθε κακοποιητή. «Τα αριθμητικά στοιχεία είναι αμείλικτα. Μία στις τρεις γυναίκες έχουν υποστεί κάποια μορφή κακοποίησης κατά τη διάρκεια της ζωής τους, ενώ το 35% έχουν υποστεί καταπιεστική συμπεριφορά από σύντροφό τους νυν ή πρώην», επισήμανε η βουλευτής της ΝΔ.
Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Έλενα Ακρίτα ανέφερε ότι το θύμα δεν ζητάει βοήθεια, διότι δεν είναι σίγουρο ότι θα την πάρει αυτή τη βοήθεια και ότι δεν θα συγκρουστεί με ένα τοίχο αδιαφορίας ή γραφειοκρατικής διεκπεραίωσης. Υπάρχει σίγουρα έλλειψη τεχνογνωσίας, είπε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, και προσέθεσε ότι συχνά δεν υπάρχει διαθέσιμος ιατροδικαστής ή πολύ συχνά υπάρχει αμέλεια στη σωστή συλλογή των στοιχείων που θα βοηθούσε το θύμα. «Είναι κρίσιμος ο ρόλος της Πολιτείας γιατί πρέπει να υπάρχει ένα ολόκληρο σύστημα, μια “ομπρέλα”, μια αγκαλιά, μια προστασία και μια τεχνογνωσία, έτσι ώστε να στηριχθεί η γυναίκα, από την πρώτη στιγμή που μπαίνει σε ένα αστυνομικό τμήμα μέχρι τη στιγμή που καλείται να σταθεί στα πόδια της, για να μπορέσει να βρει μια δουλειά και να ζήσει τον εαυτό της και τα παιδιά της, την οικογένειά της», τόνισε κυρία Ακρίτα.
«Πρέπει να αναλογιστούμε όλοι πάρα πολύ καλά. Τι συνέβη όταν πριν από ένα δύο χρόνια, στη δημόσια σφαίρα, εκπρόσωπος των αστυνομικών βγήκε να υποστηρίξει ότι ένας δολοφόνος θα έπρεπε να ακολουθήσει μια πιο έξυπνη τακτική και να ομολογήσει τη δολοφονία της συζύγου του, επικαλούμενος βρασμό ψυχής ώστε να αντιμετωπιστεί με επιείκεια από τη Δικαιοσύνη; Συνεχίζει να βγαίνει στην τηλεόραση», σχολίασε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Παύλος Χρηστίδης. Ο βουλευτής επισήμανε ότι «η κοινωνία μας μπορεί να έχει προοδεύσει τα τελευταία χρόνια και πολλά στερεότυπα να καταρρίφθηκαν, όμως, η πραγματικότητα είναι ότι και σήμερα απέχουμε πάρα πολύ από το να υποστηρίξουμε εμπράκτως την ισότητα και την καταπολέμηση, την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών».
«Το κράτος πρέπει να εξασφαλίζει τη δυνατότητα για να σπάσει μια γυναίκα τα δεσμά μιας βίαιης, παθογόνας, διαπροσωπικής ή οικογενειακής σχέσης», είπε η βουλευτής του ΚΚΕ Ευαγγελία Δάγκα και προσέθεσε ότι προϋπόθεση γι’ αυτό, είναι η γυναίκα να έχει μόνιμη και σταθερή εργασία, σταθερό εισόδημα, να εξασφαλίζεται το καθολικό κοινωνικό δικαίωμα στην αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν υγεία, πρόνοια, παιδεία, σύγχρονη ασφαλή στέγη. «Πώς να βρει το κουράγιο μια γυναίκα, όταν αντιμετωπίζει τη βία την εργοδοτική, που μπορεί να φτάσει μέχρι τη σεξουαλική παρενόχληση, των ελαστικών σχέσεων εργασίας, τη βία των αλλεπάλληλων κυμάτων της ακρίβειας, όταν έχει να αντιμετωπίσει την υποβάθμιση και εμπορευματοποίηση υγείας, παιδείας, πρόνοιας;», ανέφερε η βουλευτής του ΚΚΕ.
«Λίγο πριν από το 2024 οι Ελληνίδες εξακολουθούν να αναγκάζονται να εξαιρούν τον εαυτό τους από ορισμένους χώρους, δρόμους, γειτονιές και φοβούνται ακόμη και να περπατήσουν έξω, ιδιαίτερα τις νυχτερινές ώρες, λόγω των αλλεπάλληλων κρουσμάτων επιθέσεων με πιο πρόσφατη την περίπτωση του Σύρου “δράκου των Εξαρχείων”», είπε η βουλευτής της Ελληνικής Λύσης Σοφία Χάιδω Ασημακοπούλου και προσέθεσε: «Εμείς στην Ελληνική Λύση σας το λέμε συνέχεια: Οι ποινές- χάδια οδηγούν σε επαναλαμβανόμενες και ανεξέλεγκτες εγκληματικές συμπεριφορές. Χωρίς αυστηρότατες ποινές δεν υπάρχει περίπτωση να εκλείψει αυτή η μάστιγα».
Ο βουλευτής του κόμματος «Σπαρτιάτες» Πέτρος Δημητριάδης ζήτησε ενίσχυση του Εθνικού Κέντρου Αλληλεγγύης, το οποίο λειτουργεί ως διαμεσολαβητής στις περιπτώσεις βίας κατά γυναικών. «Υπάρχει μια πτυχή που δεν την έχουμε τονίσει. Πάρα πολλές γυναίκες που είναι θύματα trafficking σχετίζονται με την παράνομη μετανάστευση, με τους διακινητές παράνομων μεταναστών. Αυτό το γεγονός πρέπει να το αντιμετωπίσουμε -είναι μια πτυχή που δεν θίγεται συχνά- όπως επίσης ότι ένα τμήμα των κακοποιητών, των ανδρών δηλαδή που κακοποιούν γυναίκες, ανήκουν στο ακραίο ισλάμ», ανέφερε ο κ. Δημητριάδης.
Η βουλευτής της «Νίκης» Ασπασία Κουρουπάκη υπενθύμισε ότι «κατά μία αξιοσημείωτη συγκυρία», η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών συμπίπτει με την ημέρα που η Εκκλησία μας τιμά τη μεγαλομάρτυρα Αγία Αικατερίνη, μία γυναίκα που υπέστη φρικτή βία και βασανιστήρια και μαρτύρησε μόνο και μόνο για την πίστη της στον Χριστό. «Ο πανηγυρισμός τής μνήμης της και η παρουσία της στη ζωή μας 1.720 χρόνια μετά το μαρτύριό της, αποτελεί τον θρίαμβο των αδυνάτων απέναντι στους ισχυρούς, των ταπεινών απέναντι στους υπερήφανους, της ζωής πάνω στον θάνατο. Αποτελεί, όμως, και μία υπόμνηση για τον μακρύ κατάλογο των γυναικών που αποτελούν τα πρώτα θύματα της βίας, της αρπαγής και της κακοποίησης που υφίστανται σε καιρό ειρήνης ή εν μέσω πολέμων για την πίστη ή την καταγωγή τους», είπε η βουλευτής της «Νίκης».
«Από το 2022 ρωτάω τον κ. Μητσοτάκη, τον πρωθυπουργό της χώρας, εάν θα θεσμοθετήσει η κυβέρνησή του την αξιόποινη διάσταση της γυναικοκτονίας, όχι μόνο την περιγραφή της δηλαδή, αλλά την ποινικοποίηση των γυναικοκτονιών ως αυτοτελών εγκλημάτων, που έχουν ως χαρακτηριστικό τη δολοφονία μιας γυναίκας, επειδή είναι γυναίκα, επειδή κάποιος -ο σύζυγος, ο σύντροφος, ο πρώην σύζυγος ή σύντροφος, ο συγγενής- αισθάνεται ότι έχει εξουσία ζωής ή θανάτου επάνω στη γυναίκα αυτή», είπε η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας Ζωή Κωνσταντοπούλου. Η κυρία Κωνσταντοπούλου έκανε λόγο για ανυπαρξία και αναποτελεσματικότητα των κρατικών μηχανισμών. «Αυτό μπορεί να το διαπιστώσει κανείς αν μιλήσει με θύματα, αν υπερασπιστεί θύματα, όπως κάνω στη ζωή μου και με την ιδιότητά μου της δικηγόρου, ή αν ακούσει τις ηχητικές καταγραφές στην Άμεση Δράση, στο 100, από γυναίκες που ζητούν απελπισμένα βοήθεια την ώρα που κακοποιούνται ή αν επισκεφθεί κάποιους από τους ξενώνες όπου φιλοξενούνται γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί», είπε η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας και ζήτησε να οργανωθεί συζήτηση στην Ολομέλεια για τα ζητήματα έμφυλης βίας και κακοποίησης με ευρύτερη ακρόαση φορέων. Η κυρία Κωνσταντοπούλου ζήτησε ενίσχυση της εκπαίδευσης όλων όσων εμπλέκονται στη διαχείριση περιστατικών βίας και ενημέρωσε ότι καταθέτει επίκαιρη ερώτηση στον πρωθυπουργό. «Τον ρωτώ εάν θα θεσμοθετήσει ως ποινικό αδίκημα τη γυναικοκτονία, γιατί πιστεύω ακράδαντα ότι η εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και κατά οποιασδήποτε ευάλωτης ομάδας δεν επιτυγχάνεται με βίντεο επετειακά, αλλά με πράξεις θεσμικές και θαρραλέες», είπε η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας.
