«Είχανε, που λες, κατέβει προσφυγιά στην πολιτεία για να γλυτώσουν τη ζωή τους. Βλέπεις, πιστεύανε, πως ο ελληνικός στρατός θα κράταγε την πολιτεία, όπως βεβαιώνανε μπαμπέσικα, μέρες πρωτύτερα, από την Αρμοστεία. Κι απέ σου λέει, θάλασσα ήτανε, λιμάνι, σίγουρα η ελληνικιά κυβέρνηση θα ’χει στείλει βαπόρια για να παραλάβουν τον κοσμάκη. Ναι, είχανε στείλει δυο τρία βαπόρια που παραλάβανε μονάχα τους δικούς τους από την Αρμοστεία και από την Εθνική Τράπεζα. Είχε ανοίξει κατάστημα η Εθνική Τράπεζα στην πολιτεία μας, και τώρα ήπρεπε να σώσει τα λεφτά, την κάσα της. Μπρος στα λεφτά τ’ είναι η ζωή του ανθρώπου; “Μη φύγετε, μας λέγανε, θα ξανάρθομε, ζήτω η Ελλάς!” Λοιπόν, ούλος αυτός ο κόσμος στοιβαγμένος στο μουράγιο και πάνω σε μαούνες». Από το μυθιστόρημα του Κοσμά Πολίτη (1893- 1974) “Στου Χατζηφράγκου”.
«Στην καταστροφή της Σμύρνης, βρέθηκα με τους γονιούς μου στο λιμάνι, στην Πούντα. Μέσα από τα χέρια τους με πήρανε. Κι έμεινα στην Τουρκία αιχμάλωτος. Μεσημέρι πιάστηκα μαζί με άλλους. Βράδιασε και τα περίπολα ακόμα κουβαλούσαν τους άντρες στους στρατώνες. Κοντά μεσάνυχτα, όπως ήμαστε ο ένας κολλητά στον άλλο μπήκε η φρουρά κι άρχισαν να μας χτυπούν, όπου έβρισκαν, με ξύλα και να κλοτσοπατούν όσους κάθονταν χάμω, γόνα με γόνα. Τέλος πήραν διαλέγοντας όσους ήθελαν κι έφυγαν βλαστημώντας. Εμείς φοβηθήκαμε πως θα μας χαλάσουν όλους». Από το βιβλίο του Στρατή Δούκα (1895- 1961) “Η ιστορία ενός αιχμαλώτου”.
«Μυστήριο μεγάλο είναι το πώς έρχεται στον κόσμο ο άνθρωπος. Εμένα το γραφτό μου ήτανε να γεννηθώ στην Ανατολή, αλλά η ρόδα της Τύχης, που γυρίζει ολοένα, ξερίζωσε από τα θεμέλια τον τόπο μου και μ’ έριξε στην ξενιτειά, σ’ ανθρώπους που μιλούσανε την ίδια γλώσσα με μένα, πλην όμως που είχανε άλλα συνήθεια. Το πουλί το θαλασσοδαρμένο, πώς βρίσκει έναν βράχο μέσα στο πέλαγο και κάθεται και στεγνώνει τα φτερά του, έτσι βρίσκομαι κι εγώ σε τούτα τα χώματα. Το πώς γεννήθηκα στα μέρη της Ασίας, το ’χω για πράμα βλογημένο και δοξάζω τον Θεό για δαύτο. Μ’ όλα ταύτα βρεθήκανε ανθρώποι κακοί και κακογεννημένοι, ψυχές φτωχές, να γυρίσουνε το καύχημα μου σε κατηγόρια. […] Μα εγώ δε θα σ’ αρνηστώ ποτές, Γερουσαλήμ!» Από το βιβλίο του Φώτη Κόντογλου (1895-1965) “Αϊβαλί, η πατρίδα μου”.
“Μικρά Ασία χαίρε – Δόξα και συμφορά” ο τίτλος του μνημειώδους αφιερώματος του Κοινωφελούς Ιδρύματος “Αγία Σοφία” και της εφημερίδας “Χανιώτικα νέα”. Για 16 24σέλιδα στο σχήμα της εφημερίδας που εκδόθηκαν πριν από 24 χρόνια (1999) ο λόγος. “Μικρά Ασία χαίρε – Δόξα και συμφορά” και ο τίτλος των σημερινών Στάσεων. Με αφορμή τη συμπλήρωση 101 χρόνων απ’ το ξερίζωμα του Μικρασιατικού Ελληνισμού απ’ την πατρώα τους γη.
Και στα πεταχτά
«Κάθε Σεπτέμβρη, φίλοι μου, τρυγούμε τα αμπέλια/ και στα σχολεία με χαρά γυρίζουν τα κοπέλια», μας λέει στην πρώτη σημερινή μας μαντινάδα η Νεκταρία Θεοδωρογλάκη. Ωστόσο προπάντων στο “αμπέλι τσης αγάπης” εκείνης ο νους της. «Τ’ αμπέλι της αγάπης μας μαζί να το τρυγούμε/ και του σεβντά τον μαρουβά γουλιά γουλιά να πιούμε», μας λέει στη δεύτερη μαντινάδα.
Κατεβαίνεις, κατεβαίνει, κατεβαίνετε, κατεβαίνουν… Σε ενεστώτα χρόνο. Εντάξει, δίχως το πρώτο πρόσωπο του ενικού και του πληθυντικού η κλίση του ρήματος για κάποιους που για διάφορους λόγους δεν κατέβηκαν -δεν κατεβήκαμε και παρακολουθούν- παρακολουθούμε δίχως άγχος τα διάφορα…
Στο Νίππος θα οδηγούν απόψε (Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου) το απόγευμα (7μ.μ.), όλοι οι δρόμοι της επαρχίας Αποκορώνου. Εκδήλωση μνήμης για τον μακεδονομάχο Μανόλη Κατσίγαρη στην κεντρική πλατεία του χωριού, πλάι στην προτομή του, διοργανώνουν η Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και ο δήμος Αποκορώνου. Κεντρικός ομιλητής ο ιστορικός ερευνητής Γιώργος Λιμαντζάκης. Εκεί, θεού θέλοντος…
