Μικροί επιστήμονες εν δράσει όλο το Σαββατοκύριακο στo πλαίσιo της Γιορτής Φυσικών Επιστημών στα Χανιά. Εκατοντάδες μαθητές από 27 σχολεία ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Εργαστηριακού Κέντρου Φυσικών Επιστημών (ΕΚΦΕ) και παρουσίασαν τα πειράματά τους στον χώρο του Γενικού Λυκείου Ακρωτηρίου.
Aπλά ή πιο σύνθετα, με διαβαθμισμένη δυσκολία, μικρά ή πιο μεγάλα πειράματα παρουσιάσθηκαν στο κοινό που γέμισε και τις δύο μέρες την αίθουσα εκδηλώσεων. «Η φυσική, η χημεία, η βιολογία και η γεωολογία-γεωγραφία πρέπει να βγουν από τις σελίδες των σχολικών βιβλίων και η διδασκαλία τους, ειδικά στις μικρές ηλικίες να αποκτήσει εργαστηριακό χαρακτήρα» τόνισε ο φυσικός και υπεύθυνος του ΕΚΦΕ Χανίων κ. Νίκος Αναστασάκης δίνοντας την κεντρική ιδέα της γιορτής.
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
“Μουζικάντηδες”
Έξυπνες κατασκευές που συνδυάζουν χρώματα, μουσική και… ροές παρουσίασαν οι μαθητές του Μουσικού Σχολείου. Ανάμεσα τους και ένας χάρτης που απεικονίζει την πορεία των μεταναστών από τη Συρία στην Ευρώπη. Όπως έδειξε ο μαθητής Ανδρέας Παπαδάκης με την άσκηση πίεσης (σ.σ. πόλεμος) μέσω μια σήραγγας στη γεωγραφική περιοχή της Συρίας, το υγρό που είναι συγκεντρωμένο εκεί μεταφέρεται σε όλη την Ευρώπη απεικονίζοντας την ροή των προσφύγων με ένα πολύ ιδιαίτερο τρόπο!
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΛΙΚΙΑΝΟΥ
Από την περιπέτεια του αυγού στο… οξυγόνο πυρπολητή!
Πέντε διαφορετικά πειράματα παρουσίασαν οι μαθητές της πειραματικής ομάδας του Γυμνασίου Αλικιανού ορισμένα εξ’ αυτών πραγματικά εντυπωσιακά. Οι Γιάννης Ελευθεράκης και Αντωνία Θωμαδάκη μας μίλησαν αρχικά για τον πίδακα νερού που εξηγεί πως λειτουργεί η ατμοσφαιρική πίεση, έπειτα για την «περιπέτεια ενός αυγού» που προσπαθούν να βάλουν και να βγάλουν ένα αυγό από μια φιάλη χωρίς να το αγγίζουν. Βράζοντας νερό, δημιουργούνται υδρατμοί που…σπρώχνουν από μόνοι τους το αυγό. Ένα άλλο πείραμα ήταν το “διοξείδιο του άνθρακα- πυροσβέστης”. Βάζουν σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα σόδα και υδροχλωρικό οξύ ,παράγεται διοξείδιο του άνθρακα που δια μέσου του σωλήνα διοχετεύεται στο γυάλινο δοχείο και διώχνει τον αέρα αφού είναι βαρύτερο από αυτόν. Λόγω της απουσίας οξυγόνου τα κεράκια που τοποθετούν μέσα στο σωλήνα σβήνουν. Ακολούθησε το “οξυγόνο-πυρπολητής” ένα πείραμα για το οποίο μίλησε η Μαριά Περουλάκη. Σε αυτό οι μαθητές θερμαίνουν χλωρικό κάλιο που τήκεται στους 350 βαθμούς, διασπάται στους 400 βαθμού και εκλύεται αέριο οξυγόνο. Στη συνέχει τοποθετούν μέσα στο σωλήνα ένα…ζελεδάκι από ζάχαρη και στο πλούσιο σε οξυγόνο περιβάλλον και στην υψηλή θερμοκρασία η ζάχαρη καίγεται λειτουργώντας ως πυροτέχνημα!
2ο ΓΕΛ ΧΑΝΙΩΝ
Τα “γοητρόνια”
Μια σειρά από εμπνευσμένα πειράματα με τη βοήθεια μπαλονιών παρουσίασαν οι μαθητές του 2ου Γενικού Λυκείου Χανίων (φωτ.) με τη στήριξη και τη βοήθεια των καθηγητών τους κερδίζοντας πολλούς επαίνους και μπράβο για την προσπάθεια τους.
8o Δ.Σ. ΧΑΝΙΩΝ
Ρομπομηχανικοί
Απλές αλλά έξυπνες κατασκευές παρουσίασαν οι μικροί μαθητές του 8ου Δημοτικού Σχολείου Χανίων. Χρησιμοποιώντας απλά υλικά (συσκευασίες γάλακτος, ξύλο κα.) έφτιαξαν μικρές ρομποτοειδής κατασκευές. Ο Μάρκος Τσιβουράκης μας μίλησε για το το “ρομπότ-σκουλικάκι” μια κατασκευή που λαμβάνοντας ενέργεια από ένα computer σέρνεται όπως ένα…σκουλίκι. Σε μια άλλη κατασκευή το ρεύμα την κάνει να…χαιρετάει. Για την κατασκευή “ο γαλατάκης ” μας μιλάνε η Κατερίνα και ο Γιώργος. Με αισθητήρες φωτός που λαμβάνουν ενέργεια από ένα φακό γεμίζει η μπαταρία της κατασκευής και το ηλεκτρικό μοτέρ και στη συνέχεια ο “γαλατάκης” ανοιγοκλείνει το στόμα του!
ΕΥΤΥΧΗΣ ΜΠΙΤΣΑΚΗΣ: «Η παιδεία και η συλλογικότητα ανάχωμα στον νεομυστικισμό»
Το ρεύμα του νεομυστικισμού απειλεί να βυθίσει την ανθρωπότητα στον ανορθολογισμό και να χαθούν σημαντικά επιστημονικά κεκτημένα. Απέναντι σε αυτό θα πρέπει η ανθρωπότητα να ενισχύσει την παιδεία που βασίζεται στον ορθολογισμό και συγχρόνως να αναζητήσει νέες μορφές συλλογικοτήτων που θα δώσουν ξανά ελπίδα στις κοινωνίες. Αυτό επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ο ακαδημαϊκός, φυσικός, χημικός, συγγραφέας και φιλόσοφος Ευτύχης Μπιτσάκης μιλώντας στα “Χ.ν.” στο περιθώριο της γιορτής φυσικών επιστημών. Ο κ. Μπιτσάκης ερωτηθείς για την ανάδυση νέων αντιεπιστημονικών προσεγγίσεων τα τελευταία χρόνια που έρχονται να αμφισβητήσουν τις κατακτήσεις του ορθολογισμού τόνισε ότι οι θιασώτες του νεομυστικισμού δεν είναι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν φυσική, βιολογία κ.λπ., ωστόσο, αγνοούν τα θεμέλια των επιστημών. «Τι είναι αυτό που γίνεται; Οι μεν φιλόσοφοι δεν γνωρίζουν από θετικές επιστήμες και ασχολούνται με την ιστορία της φιλοσοφίας. Από την άλλη οι φυσικοί κατά κανόνα δεν ξέρουν φιλοσοφία. Πράγματα που έχουν τεθεί από τους προσωκρατικούς, από τον Αριστοτέλη και -ορισμένα- από τον Πλάτωνα είναι terra incognita γι’ αυτούς», τόνισε ο κ. Μπιτσάκης και συμπλήρωσε ότι οι διάφορες θεωρίες που εμφανίζονται είναι προϊόντα έλλειψης παιδείας και επιρροής λογιών λογιών δημοσιογραφικών και άλλων αντιλήψεων. Καυτηρίασε επίσης τα πρόσφατα γεγονότα με τις αντιεπιστημονικές αντιλήψεις – απόψεις που εξέφρασαν μέλη της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών τονίζοντας, μεταξύ άλλων, «οι άνθρωποι δεν ξέρουν τι λένε κυριολεκτικά». Στην παρατήρησή μας ότι πιθανόν το έδαφος για την επιστροφή του ανορθολογισμού να στρώθηκε από την απογοήτευση της κοινωνίας που είδε η πρόοδος των επιστημών να μην συμβαδίζει με μια καλύτερη, ειρηνική κοινωνία ο κ. Μπιτσάκης συμφώνησε και τόνισε σχετικά: «Σε περιόδους κοινωνικής κρίσης μυστικιστικά ρεύματα και θεοκρατικές αντιλήψεις αναπτύσσονται. Για παράδειγμα οι Ορφικοί την περίοδο που έσπαγε η πρωτόγονη κοινότητα και περνούσε στην περίοδο της δουλείας ή μετά στην περίοδο της παρακμής και της διάλυσης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας όπου κυριαρχεί ο χριστιανισμός. Ο Ένγκελς το έχει πει όμορφα: Η θρησκεία είναι η ψυχή ενός κόσμου χωρίς ψυχή, το πνεύμα ενός κόσμου χωρίς πνεύμα. Είναι το όπιο των λαών», επεσήμανε ο κ. Μπιτσάκης και συμπλήρωσε: «Σήμερα έχουμε την κατάρρευση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, κινδυνεύουμε την κάθε στιγμή να γίνουμε ολοκαύτωμα κ.λπ. Όλα αυτά γεννούν μια απογοήτευση, μια απογοήτευση που εντείνεται και από τη μοναξιά των ανθρώπων στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις. Έτσι, την ίδια στιγμή που βλέπεις τρομερά επιτεύγματα της επιστήμης υπάρχει κι αυτή η απογοήτευση». Τι όμως θα πρέπει να γίνει, ρωτήσαμε καταλήγοντας τον κ. Μπιτσάκη: “Πρέπει πρώτα πρώτα να ενισχυθεί η ορθολογική παιδεία και να καταπολεμηθεί όλη αυτή η παραφιλολογία και ο μυστικισμός. Παράλληλα, πρέπει να αναζητήσουμε νέες συλλογικότητες και τρόπους επικοινωνίας και επαφής”.