Τα αυστηρά κοινωνικά ήθη, όπως είναι γνωστό, με την πάροδο του χρόνου και ιδιαίτερα στον 20ο αιώνα εξελίχθηκαν και οδήγησαν στη σημερινή ελευθερία των σχέσεων, της ένδυσης και γενικότερα της επιλογής του τρόπου ζωής με βάση την προσωπική κοσμοθεωρία. Βέβαια, όλα αυτά δεν κατακτήθηκαν μονομιάς, καθώς υπήρχε η μόνιμη σύγκρουση του συντηρητισμού με την προοδευτικότητα, του δογματισμού με την διαλλακτικότητα. Ένα μόνιμο αγκάθι ήταν οι σχέσεις των δυο φύλων και γενικότερα η κοινωνική συμπεριφορά ανδρών-γυναικών σε κοινόχρηστους χώρους. Δεν προκαλεί έκπληξη, λοιπόν, στους αναγνώστες του «Κήρυκα» το πρωτοσέλιδο άρθρο της 12/6/1932 με τίτλο «Μικτά λουτρά», το οποίο αναφέρεται στην αντίθεση του αρθογράφου στην επίσημη θέση της Γενικής Διοίκησης Χανίων που επιτρέπει τα μικτά θαλάσσια μπάνια.
Ο αρθρογράφος προβάλλει διάφορα επιχειρήματα για να δικαιολογήσει πόσο επικίνδυνη είναι η συνύπαρξη στην ίδια παραλία νέων και νεανίδων. Η ανησυχία του εκφράζεται με το ερώτημα: «[…]τι πρόκειται να γίνει, σήμερον, παρεχομένης αδείας, δια τα μικτά λουτρά;», προσθέτοντας ότι πέρυσι δεν είχε επιτραπεί. «[…]αι Αρχαί του Τόπου έχουν καθήκον, και υποχρέωσιν, προς την Κοινωνίαν, και, ιδία, προς την Νεολαίαν να περιφρουρούν-καθόσον είναι δυνατόν- την ευπρέπειαν και να συγκρατούν τα ολισθήματα, προς ανεπανορθώτους πτώσεις και καταστροφάς». Ποιός όμως υποδαυλίζει τις καταστροφικές συμπεριφορές και τα ολισθήματα; Ο αρθρογράφος θεωρεί υπεύθυνους τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τον κινηματογράφο: «[…]όταν το ανήθικον βιβλίον, το περιοδικόν, η Εφημερίς, και, ουχί, ο ηθικότερος Κινηματογράφος χύνουν, καθημερινώς, το δηλητήριόν των, εις τας απαλάς ψυχάς των Νέων μας και παρουσιάζουν, προς αυτούς, ως την μόνην ευτυχίαν, την σαρκικήν απόλαυσιν[…]».
Οι ορθοί παιδαγωγοί των νέων, η Εκκλησία και το Σχολείο, δεν αρκούσαν για να αντιμετωπίσουν τη διάβρωση της ηθικής τους: «[…]Τι θέλετε να του διδάξει το ταλαίπωρον Σχολείον και η Εκκλησία; Ότι έχουν κτισθεί εις την ψυχήν του υποσκάπτονται, καταρρέουν, απογυμνούμενος δε πάσης ηθικής αρχής, στρέφεται προς την δυσώνυμον διαφθοράν, χωρίς να αποκλείονται και αμεσώτεραι συνέπειαι, εκ των σχέσεων, μετά των λουομένων του έτερου φύλου[…]». Η απαισιοδοξία του συντηρητικού κειμενογράφου μετριάζεται, καθώς ο διευθυντής των λουτρών της Χαλέπας είχε δηλώσει ότι δεν θα επέτρεπε τα μικτά λουτρά. Συνεπώς, έμεναν τα λουτρά στον Τοπανά που ο διευθυντής δεν είχε πάρει ακόμα θέση. Υπήρχαν, όμως και οι υπέρμαχοι των «μπαιν μιξ» (μικτά μπάνια), ειδικά οι νέοι της εποχής, όπως φαίνεται από την διαφωνία μεταξύ νεαρού αναγνώστη και αρθρογράφου στο φύλλο της 15/6/1932 («Κήρυξ»).
Από τα παραπάνω είναι φανερό ότι ο έλεγχος και η καταπίεση αφορούσε και τα δύο φύλλα, εντούτοις οι γυναίκες ήταν σε πολύ δυσμενέστερη θέση. Αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι οι γυναίκες στην Ελλάδα ψήφισαν πρώτη φορά στις Δημοτικές Εκλογές το 1934, στις Εθνικές Εκλογές το 1952, ενώ το 1956 η Λίνα Τσαλδάρη ήταν η πρώτη Ελληνίδα που συμμετείχε στην κυβέρνηση ως Υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας.
Πηγές
Δ. Καμπουράκης, «Λίνα Τσαλδάρη, η πρώτη Ελληνίδα υπουργός», https://www.newsit.gr/mia-stagona-istoria/lina-tsaldari-i-proti-ellinida-ypourgos, 11/4/2020.
