Κομμάτι της καθημερινότητάς μας έχουν γίνει – ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια – οι εικόνες από εμπόλεμες ζώνες. Πως βιώνουν τα παιδιά αυτές τις ζοφερές εικόνες, πως μπορούμε να τα προστατέψουμε και με ποιο τρόπο πρέπει να συζητήσουμε μαζί τους για τον πόλεμο και τις συνέπειές τους;
Όλγα Καραγιάννη
Τα ερωτήματα αυτά θέσαμε στην Εκπαιδευτική Ψυχολόγο, CBT Ψυχοθεραπεύτρια, Όλγα Καραγιάννη, η οποία μίλησε στα “Χ.ν.” για το – επίκαιρο δυστυχώς – θέμα αυτό.
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην ειδική έκδοση των “Χ.ν.” αφιερωμένη στο παιδί «Παιδικός Κόσμος»
Πώς βιώνει ένα παιδί τις εικόνες του πολέμου που βλέπουμε να κατακλύζουν τις οθόνες μας το τελευταίο διάστημα;
Τα μικρά παιδιά δεν έχουν την ικανότητα να ερμηνεύσουν, να ανιτληφθούν καταστάσεις όπως οι ενήλικες. Συνεπώς γεγονότα, σκηνές όπως αυτές του πολέμου, είναι πολύ πιθανό να προκαλούν φόβο και ανασφάλεια και σίγουρα δημιουργούν αρκετές απορίες.
Πως μπορούμε λοιπόν καθησυχάσουμε τα παιδιά, να τους εξηγήσουμε τι συμβαίνει;
Είναι πολύ σημαντικό αρχικά να ελέγξουμε και να περιορίσουμε όσο μπορούμε την πληροφορία, την έκθεση των παιδιών σε εικόνες που σχετίζονται με τον πόλεμο. Συζητάμε μαζί τους για αυτό το θέμα μόνο αν μας το ζητήσουν τα ίδια τα παιδιά, ή αν παρατηρήσουμε ότι παρακολουθώντας σχετικές εικόνες και ρεπορτάζ στην τηλεόραση ή στο διαδίκτυο φαίνονται ταραγμένα.
Κάθε ηλικία έχει διαφορετική προσέγγιση;
Σίγουρα, πρέπει να προσαρμόζουμε τον λόγο μας στην ηλικία κάθε παιδιού. Με διαφορετικό τρόπο μιλάμε σε έναν έφηβο, ο οποίος μπορεί να επεξεργαστεί πληροφορίες έχοντας καλλιεργήσει την κριτική του σκέψη, και με πολύ διαφορετικό σε ένα παιδί προσχολικής ή σχολικής ηλικίας, στο οποίο πρέπει να εξηγήσουμε τι συμβαίνει όσο πιο απλά και κατανοητά μπορούμε.
Ως προς τη διαχείριση των συναισθημάτων που τους προκαλούνται;
Τα παροτρύνουμε να εκφράσουν και τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Σε καμία περίπτωση δεν γινόμαστε επικριτικοί, δεν ακυρώνουμε τα συναισθήματά τους και προσπαθούμε να καθησυχάσουμε τα παιδιά.
Κι αν ούτε οι ίδιοι οι γονείς δεν έχουν τις απαντήσεις που ζητούν τα παιδιά;
Σίγουρα συμβαίνει αυτό και προφανώς δεν πειράζει αν δεν έχουμε απαντήσεις σε όλες τις απορίες των παιδιών. Απαντάμε πάντοτε με ειλικρίνεια γιατί το να τους δώσουμε μια ψεύτικη απάντηση μπορεί να τα αγχώσει περισσότερο και να τα μπερδέψει! Προσπαθούμε παράλληλα να μην μεταφέρουμε τη δική μας αγωνία και να καταστήσουμε σαφές ότι θα είμαστε διαθέσιμοι να συζητήσουμε γι’ αυτό το θέμα οποιαδήποτε στιγμή το έχουν ανάγκη.
Μέσα από αυτές τις τραγικές εικόνες και καταστάσεις, τι καλό μπορεί να δημιουργηθεί στο παιδί που τις παρακολουθεί;
Μπορούμε να προτείνουμε στα παιδιά, να διαλέξουν κάποια από τα ρούχα και τα παιχνίδια τους που δεν χρησιμοποιούν πια και να τα στείλουν στα παιδιά και στις οικογένειες που ζουν τον πόλεμο. Με τον τρόπο αυτό, καλλιεργείται στα παιδιά η ενσυναίσθηση ,η αλληλεγγύη και η ελπίδα.
