Eχει περάσει σχεδόν ένας μήνας από τη μέρα που το “σύστημα” άρχισε να «κατεβάζει έναν έναν τους διακόπτες», με αποτέλεσμα κάποιοι να βρεθούν στο περιθώριο της κοινωνικής δραστηριότητας, κλεισμένοι στην ασφάλεια του σπιτιού τους, εγκλωβισμένοι στην αβεβαιότητα για το εργασιακό τους μέλλον και στον φόβο που προκαλεί η ασθένεια.
Από την άλλη πλευρά υπάρχουν και αυτοί που δίνουν τον καθημερινό τους αγώνα σε δύσκολες συνθήκες, με πολλαπλάσιο όγκο δουλειάς, υποχρεώσεων, πίεσης και τον φόβο ως υπενθύμιση του αόρατου εχθρού σε κάθε ανάσα που πλησιάζει, σε κάθε υποψία όχι αγγίγματος αλλά μοιρασιάς κάποιου αντικειμένου.
Την ίδια ώρα, όπως όλοι έχουμε διαπιστώσει, η Tέχνη λειτουργεί ως ανάχωμα ενάντια στον φόβο, τη θλίψη και την ανία, ενώ οι καλλιτέχνες, αφουγκραζόμενοι την εποχή τους, καταγράφουν τον παλμό της και αφήνουν το δικό τους στίγμα, ακόμα και αν είναι από εκείνους που πλήττονται βαθύτατα από τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας. Η ζωγραφική, η φωτογραφία, η μουσική, ο κινηματογράφος και ο χορός βρίσκονται στο επίκεντρο του σημερινού μας αφιερώματος, όπου Χανιώτες των τεχνών εκφράζουν με τον δικό τους τρόπο και τα δικά τους μέσα ένα μήνυμα αισιοδοξίας για το αύριο.
Παρηγοριά και αισιοδοξία
Στις ζοφερές και δυσοίωνες μέρες της πανδημίας που ζούμε, όπου η γη χάνεται κάτω από τα πόδια μας κι όλες οι σταθερές μοιάζουν να εξαφανίζονται, το να αισιοδοξεί κανείς φαντάζει από ουτοπικό έως επικίνδυνο.
Ακουσα τις τελευταίες αυτές ημέρες της καραντίνας απίστευτα σχόλια για τις ευκαιρίες που έχουμε, να γνωρίζουμε καλύτερα τον εαυτό μας (ο οποίος μάλιστα θα μας εκπλήξει με τις αρετές του!), να γνωριστούμε με τους οικείους μας (φαίνονται καλοί άνθρωποι!), να τακτοποιήσουμε τα συρτάρια στη ντουλάπα μας, ν’ ακούσουμε μουσική…
Ακουσα ακόμα ότι θα βγούμε δυνατότεροι από αυτή τη δοκιμασία (αλλά όχι όλοι), άκουσα ότι η επιστήμη εργάζεται τώρα σκληρά για να κάνει πάλι το “θαύμα” της, άκουσα, άκουσα, άκουσα…
Άλλο όμως παρηγοριά κι άλλο αισιοδοξία.
Καθώς κοιτάζω έξω από το παράθυρό μου και βλέπω την ανοιξιάτικη ανθοφορία, που χωρίς κανενός τη φροντίδα ή μέριμνα, δεν ξεχνά ποτέ το ραντεβού της με την αναγέννηση, νιώθω ότι κάτι μας έχει διαφύγει, σ’ όλη αυτή την (παρα)φιλολογία της παρηγοριάς.
Ο ζόφος, είναι το καλύτερο φόντο για να πλαισιώσει κανείς μια βαθιά χαρά, που είναι πέρα και πάνω από οτιδήποτε και οποιονδήποτε.
Ακόμα κι απ’ τον χρόνο.
Κι αν η τέχνη, καθώς λένε, μπορεί με κάποιον υπόγειο τρόπο και παρηγορεί, αυτό δεν το κάνει μέσω του λόγου (που μπορεί να είναι ψευδής) αλλά μέσω της εικόνας, που η πολυσημία της, είναι αψευδής και παντοτινός μάρτυρας της αλήθειας της.
Γι’ αυτό λοιπόν λιγοστεύω κι εγώ τα λόγια μου κι αισιοδοξώ μέσα από αυτή την φωτογραφία, που μπορεί να μη “λέει” τίποτα αλλά ίσως γι’ αυτό τα λέει όλα.
Καλή δύναμη σε όλους.
Μιχάλης Πολυχρονάκης
φωτογράφος
Η μουσική είναι εδώ για να μας θυμίσει πως είμαστε άνθρωποι και πως υπάρχουμε μόνο όταν νιώθουμε, χαμογελάμε, επικοινωνούμε
Η αλήθεια είναι πως τον τελευταίο καιρό, με την πανδημία σε εξέλιξη, ζούμε κάτι που μας υπερβαίνει, κάτι που έχει σαρώσει τις ζωές μας, την αίσθηση μας για τον κόσμο. Εκεί που νομίζαμε πως λίγο πολύ τα έχουμε δει όλα, σε καιρό ειρήνης, διαπιστώνουμε πως έχει και άλλο. Αν δούμε από ψηλά αυτό που μας συμβαίνει, το παρόν μας μοιάζει πια περισσότερο με ένα βιβλίο φανταστικής λογοτεχνίας, με μια ταινία, ή με ένα τραγούδι. Και εδώ πρέπει να κρατηθούμε ψύχραιμοι, με υπομονή και προσδοκία πως κάποια στιγμή θα ξαναβρούμε την ισορροπία μας, τις ζωές μας και ολόκληρο τον εαυτό μας.
Με χαρά λοιπόν είδα, από την πρώτη στιγμή, τους συνάδελφους καλλιτέχνες από το χώρο του τραγουδιού να μοιράζονται γενναιόδωρα μέσα από τα σόσιαλ μίντια την τέχνη τους, δίνοντας το παρών και ένα μήνυμα ελπίδας. Με χιούμορ, με γλύκα, με λόγια κοφτερά και άλλοτε προβληματισμένα, με μια κιθάρα ή ένα πιάνο, πολύ απλά με μια κάμερα από το δωμάτιο του σπιτιού τους άρχισαν να μοιράζονται τα τραγούδια τους με το κοινό και τους χρήστες. «Κάθε φορά που τελειώνει ο κόσμος, να με κρατάς απ’ το χέρι σφιχτά, να περπατάς πλάι μου στα συντρίμμια, να με κοιτάς με τα μάτια κλειστά» σε στίχους του Σταύρου Σταύρου, τραγουδάει ο Σταύρος Σιόλας συνοδεύοντας τον εαυτό του στο πιάνο σε ένα βίντεο που έβγαλε στο facebook και το τραγούδι μοιάζει να γράφτηκε αυτή τη στιγμή για να χωρέσει όσα νιώθουμε.
Απομονωμένος με την οικογένεια του στο σπίτι του στον Βόλο, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης δημοσιοποιεί ένα βίντεο με τις κόρες του να τον συνοδεύουν τραγουδώντας με την κιθάρα του “Μαζί ξανά” στέλνοντας με την φρέσκια, τρυφερή μπαλάντα του ένα μήνυμα αισιοδοξίας. Μάλιστα το τραγούδι καταλήγει: «Θα περάσει, θα τελειώσει κάποια μέρα σαν κι αυτή, θα το πει ο κυριούλης έξι ώρα στην TV…», κάνοντας μια έμμεση αναφορά στον Σωτήρη Τσιόδρα.
Ο ευρηματικός τραγουδοποιός Σπύρος Γραμμένος αυτές τις μέρες διασκευάζει μια ολόκληρη σειρά από τραγούδια με μουσικούς που ο κάθε ένας παίζει από το σπίτι του… φτιάχνοντας την «παρέα της καραντίνας». Είναι δεκάδες, εκατοντάδες οι σχετικές αναρτήσεις από Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες από όλο το φάσμα της μουσικής δημιουργίας.
Η μουσική μας μας παρηγορεί από τα μπαλκόνια, τις ταράτσες, απ’ τα δωμάτια των σπιτιών και σπάζει την απομόνωση, τη φορτική φλυαρία της TV. Είναι εδώ για να μας θυμίσει πως είμαστε άνθρωποι και πως υπάρχουμε μόνο όταν νιώθουμε, χαμογελάμε, επικοινωνούμε. Οταν στεκόμαστε ο ένας πλάι στον άλλον με κάθε τρόπο.
Λεωνίδας Μαριδάκης,
μουσικός
Και να που σε μία στιγμή όλα αλλάζουν και συνειδητοποιούμε ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο
Όπως αναφέρει πριν περίπου 100 χρόνια(!) στην “Ασκητική” ο Νίκος Καζαντζάκης: «…σκοπός της γης δεν είναι η ζωή, δεν είναι ο άνθρωπος. Έζησε χωρίς αυτά και θα ζήσει χωρίς αυτά. Είναι σπίθες εφήμερες της βίαιης περιστροφής της. Ας ενωθούμε, ας πιαστούμε σφιχτά, ας σμίξουμε τις καρδιές μας, ας δημιουργήσουμε εμείς, όσο βαστάει ακόμα η θερμοκρασία τούτη της γης, όσο δεν έρχονται σεισμοί, κατακλυσμοί, πάγοι, κομήτες, να μας εξαφανίσουν, ας δημιουργήσουμε έναν εγκέφαλο και μία καρδιά στη γη, ας δώσουμε ένα νόημα ανθρώπινο στον υπερανθρώπινο αγώνα!».
«Είναι ανάγκη να ρυθμίσουμε όλοι μαζί το περπάτημα και την καρδιά μας».
Και να λοιπόν που σε περίοδο κρίσης η τέχνη αποκτά την μεγαλύτερη αναγκαιότητα ύπαρξης.
Αυγή Αμπελικάκη
εικαστικός
Η χορογραφία της καθημερινότητας εν μέσω πανδημίας ή μία κρίση που ακόμη δεν έχει ανακαλύψει την ευκαιρία της
Ο COVID-19 ήρθε να αλλάξει τα δεδομένα μας για τις σχέσεις, τη φύση, το περιβάλλον, τον εαυτό μας, τη ζωή! Φέρνει τον κίνδυνο της εσωστρέφειας, σπέρνει τον φόβο, τον πανικό, την καχυποψία, τη σωματική απομάκρυνση και δίνει μια καλή δικαιολογία στη μοναξιά. Το «σώμα-κατοικία» μας, απειλείται, απολυμαίνεται, αποστειρώνεται, τιμωρείται…
Δεν αγγίζει και δεν αγγίζεται. Οι αισθήσεις μουδιασμένες, μυρίζουν και γεύονται αντισηψία… Η ψυχή μας ανυπόμονη να υποδεχτεί ό,τι της στέρησαν: τη ζεστασιά, την αγκαλιά, την επαφή! Ξαφνικά γίνονται τείχος μπροστά μας όσα μας λείπουν. Θυμόμαστε ότι έχουμε σώμα που πρέπει να φροντίζουμε. Πώς καταλαμβάνει αυτό το σώμα τον χώρο; Πώς απλώνεται; Ποιες είναι οι ποιότητες κίνησης που αντανακλούν την ψυχική του διάθεση; Πώς αυτό το σώμα ισορροπεί, ευθυγραμμίζεται, τρέχει, πηδά, πέφτει, δια-δρά, κατευθύνει και κατευθύνεται; Πού είναι χαμένη η σωματικότητα μας;
Ο χορός σαν τέχνη και σαν τρόπος ζωής επανεστιάζει το μυαλό μας, επανατοποθετεί τα σώματα μας στον χώρο και στον χρόνο. Μας ταξιδεύει, μας κρατάει σε εγρήγορση, μας τονίζει την ανάγκη να επιστρέψουμε στο ξεχασμένο σώμα μας. Να το προσεγγίσουμε με νοιάξιμο και να ανακαλύψουμε τη σοφία και τη χαρά που κρύβει μέσα του. Στον χορό, το σώμα δημιουργεί τέχνη και η τέχνη επικοινωνείται μέσα από αυτό.
Αυτή η κρίση ας γίνει η ευκαιρία να δούμε πέρα από εκεί που κοιτάμε.
Σοφία Φαλιέρου,
χορογράφος, κοινωνική λειτουργός, καλλιτεχνική διευθύντρια “Dance Days Chania”
Ο κινηματογράφος είναι μέσο δημιουργικής διαφυγής και απασχόλησης
Οι συνθήκες είναι ιδιαίτερες και σε αυτές καλούμαστε να ανταπεξέλθουμε όσο πιο δημιουργικά είναι δυνατόν. Ο χώρος του πολιτισμού είναι από αυτούς που ως δημιουργική βιομηχανία πλήττονται στο μέγιστο βαθμό και από αυτή την κρίση. Σε βαθμό επιβίωσης!
Είναι δεδομένο ότι όταν θα έρθει η επόμενη μέρα τα πράγματα θα έχουν αλλάξει και το θέμα είναι ποιες θα είναι τότε οι συνθήκες. Παρόλαυτα από την πρώτη στιγμή μικροί και μεγάλοι οργανισμοί παρέχουν ΔΩΡΕΑΝ πολιτιστικό περιεχόμενο δίνοντας την δυνατότητα δημιουργικής διαφυγής και απασχόλησης. Γιατί ο χώρος του πολιτισμού πέρα και πάω από όλα είναι χώρος ελπίδας και προοπτικής.
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων πιστό στην αρχή του ότι δρα και παρεμβαίνει καθημερινά συμπορευόμενο με τις όποιες συνθήκες από την πρώτη στιγμή είναι σχεδίασε και υλοποιεί δράσεις που του δίνουν την δυνατότητα να μένει σε επαφή με τους φίλους του, τους φίλους του κινηματογράφου αλλά και της εκπαίδευσης, ανοίγοντας ταυτόχρονα και νέα παράθυρα δημιουργικής επικοινωνίας.
Από την πρώτη στιγμή κληθήκαμε να διατηρήσουμε την επικοινωνία μας καταρχήν με τους φίλους μας -φίλους του κινηματογράφου- που επικοινωνούσαμε τακτικά με προβολές ταινιών. Απαντήσαμε γρήγορα και από τους πρώτους σε επίπεδο χώρας. Δημιουργήσαμε την online κινηματογραφική λέσχη cffcineclub#μένουμεσπίτι η οποία ξεκίνησε την Πέμπτη 19 Μαρτίου και από τότε κάθε βράδυ στις 9 ακριβώς προβάλουμε από την σελίδα μας στο facebook https://www.facebook.com/chaniafilmfestival και το κανάλι μας στο Youtube ταινίες για μικρούς και μεγάλους.
Παράλληλα μπήκε σε λειτουργία η νέα σελίδα των εξ αποστάσεων εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων καθώς και η σχετική πλατφόρμα σύγχρονης και ισόχρονης εκπαίδευσης που σχεδιάστηκαν για να εξυπηρετήσουν σταδιακά τις ανάγκες των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Φεστιβάλ. Παράλληλα ανοίξαμε και ένα ταχύρρυθμο εξ αποστάσεως εκπαιδευτικό πρόγραμμα προσαρμοσμένο στις συνθήκες των ημερών. https://www.cff-e-edu.gr
Φυσικά όλα αυτά χωρίς καμιά οικονομική επιβάρυνση για τους συμμετέχοντες.
Στην ιστοσελίδα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων θα βρείτε τα παραπάνω αλλά και αρκετές ακόμα δημιουργικές προτάσεις που ετοιμάζουμε. https://www.chaniafilmfestival.com/
Ματθαίος Φραντζεσκάκης
Διευθυντής Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων
