Ενθαρρυντικά είναι τα τελευταία επιδημιολογικά στοιχεία σχετικά την σχέση εφήβων και καπνίσματος στην Ελλάδα με το ποσοστό των παιδιών που έχουν καπνίσει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους να έχει μειωθεί από το 2010 μέχρι το 2014 από 42,3% σε 36,9%. Ωστόσο, προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι το 11,6% 11χρονων μαθητών δήλωσε ότι έχει δοκιμάσει τσιγάρο, ενώ 11,4% των 15χρονων εφήβων που έχουν καπνίσει είναι καθημερινοί καπνιστές.
Τα παραπάνω επισημάνθηκαν, μεταξύ άλλων, στο περιθώριο του βιωματικού σεμιναρίου για την πρόληψη του καπνίσματος στο σχολικό πληθυσμό, θα πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή στο Ίδρυμα «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» υπό την οργανωτική ευθύνη του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών.
Όπως επεσήμανε εκ μέρους των διοργανωτών η Ειρήνη Ζαφείρη τα πιο πρόσφατα επιδημιολογικά στοιχεία είναι ενθαρρυντικά ως προς τους νέους και το κάπνισμα καθώς διαπιστώνεται μια σταδιακή μείωση των ποσοστών των εφήβων που ξεκινούν το κάπνισμα. Αντίθετα, στα αρνητικά καταγράφεται η αύξηση του ποσοστού των κοριτσιών που ξεκινάνε το κάπνισμα νωρίς.
Ως προς τα στοιχεία της έρευνας που ολοκληρώθηκε το 2014 και δημοσιεύτηκε το 2015 η ψυχολόγος υγείας Σωτηρία Μακαρώνη επεσήμανε ότι το προέκυψε πως το 36,9% των 15χρονων έχουν καπνίσει έστω και μια φορά στη ζωή τους, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά στους 13χρονους είναι 14,6% και στους 11χρονους 11,6%.
Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν αποδεικνύεται πως το 88,2% των καπνιστών ξεκινάει το κάπνισμα στην εφηβεία.
«Αυτό μας δείχνει ότι η πρόληψη πρέπει να γίνεται σε νεαρές ηλικίες γιατί οι περισσότεροι που θα ξεκινήσουν το κάπνισμα θα το κάνουν μέχρι την ηλικία των 18 ετών», ανέφερε η κα Μακαρώνη, ενώ ερωτηθείς για το πως μπορούν εκπαιδευτικοί και γονείς να αποτρέψουν τα παιδιά τους τόνισε ότι χρειάζεται ένας συνδυασμός πραγμάτων: «Σίγουρα το παράδειγμα είναι ένας σημαντικός παράγοντας, όπως και το να εφαρμόζονται οι πολιτικές απαγόρευσης στο σχολείο. Είναι πολύ δύσκολο να περιμένεις από τα παιδιά να σεβαστούν τη νομοθεσία όταν στο σχολείο υπάρχει καπνιστήριο», σημείωσε η κα Μακαρώνη και πρόσθεσε ότι παράλληλα χρειάζεται μια ειλικρινή στάση ως προς η δυσκολία απεξάρτησης από το κάπνισμα.
Υπογράμμισε δε πως η ηθικολογία και τα κηρύγματα για το πόσο βλαπτικό στην υγεία είναι το τσιγάρο δεν βοηθάνε: «Ειδικά οι έφηβοι νιώθουν “άτρωτοι” σε σχέση με τις συνέπειες. Θα πρέπει λοιπόν να εστιάσει κανείς στις αξίες και την ανάγκη των παιδιών για αυτονομία, ελευθερία, αυτοπραγμάτωση και το πως αυτό έρχεται κόντρα με τη συνήθεια του καπνίσματος που στερεί την ελευθερία του ατόμου. Από την άλλη, στις πιο μικρές ηλικίες υπάρχει περισσότερο πρόσφορο έδαφος να μιλήσουμε για τις βλάβες γιατί τα παιδιά φοβούνται περισσότερο. Πάντως, σίγουρα αυτές οι συζητήσεις και παρεμβάσεις πρέπει να συνεχίζονται σε όλα τα χρόνια του σχολείου».
Καταλήγοντας η κα Μακαρώνη συνέστησε στους γονείς και τους εκπαιδευτικούς που καπνίζουν να μην διστάζουν να μιλήσουν στα παιδιά για το κάπνισμα από τη δική τους σκοπιά. «Μπορεί να νιώθουν δύσκολα επειδή οι ίδιοι καπνίζουν. Μπορούν όμως να μιλήσουν από τη θέση εκείνου που βιώνει το πρόβλημα και δεν μπορεί να κόψει το κάπνισμα ενώ θα ήθελε. Αυτό δεν είναι υποκριτικό ούτε ψεύτικο».
