Αναρωτηθήκατε πόσο διαρκεί η αποτελεσματική προσοχή του παιδιού σας; Αν μειώνεται τότε κατ’ αρχήν κατηγορείστε τις ηλεκτρονικές οθόνες που του επιτρέπετε να χρησιμοποιεί αλόγιστα.
Είναι γνωστή η έκφραση “Καλά, έχεις μνήμη χρυσόψαρου;”.
Τη χρησιμοποιούμε για τους ξεχασιάρηδες, τους αφηρημένους και για όσους δεν συγκεντρωνόταν. Κι αυτό επειδή φαντάζει απίθανο κάποιος να είχε μικρότερη διάρκεια προσοχής απ’ αυτή ενός χρυσόψαρου που είναι μόλις 9 δευτερόλεπτα. Oμως τα δεδομένα αλλάζουν. Oλοι μας και περισσότερο οι οθονόβιοι -αυτοί που ζουν με μια οθόνη στην αγκαλιά τους- επηρεαζόμαστε και αλλάζουμε συμπεριφορές. Στο σημερινό σημείωμα αναφέρομαι στη μικρή διάρκεια της αποτελεσματικής προσοχής μας.
Ερευνα
Τα ευρήματα πρόσφατης μελέτης σε 2.000 άτομα της Microsoft Καναδά δείχνουν ότι χάνουμε την ικανότητα συγκέντρωσης σε μόλις 8 δευτερόλεπτα. Αυτή η ικανότητα φαίνεται ότι μειώνεται συνεχώς μιας και το 2.000 ήταν 12 δευτερόλεπτα. Δηλαδή, χρειάστηκαν μόλις 15 χρόνια για να χάσουμε για πάντα το 1/3 αυτής της γνωστικής μας ικανότητας. Δεν πρόλαβαν να δημοσιευθούν τα ευρήματα και το Διαδίκτυο γέμισε με σκίτσα όπως αυτό που δημοσιεύεται στη στήλη.
Σημαντικό στοιχείο της έρευνας είναι ότι το 44% των συμμετεχόντων είχαν την επίγνωση -μεταγνώση θα έλεγα- να παραδεχθούν ότι δεν μπορούν να μείνουν συγκεντρωμένοι σε ένα αντικείμενο.
Τα αίτια
Ερευνητές αποδίδουν τη μειωμένη συγκέντρωση στην εκτεταμένη χρήση πολλαπλών οθονών (τηλεόραση, υπολογιστής, i-pad, κινητό τηλέφωνο, διαδραστικοί πίνακες).
Αυτό σημαίνει ότι εμείς οι χρήστες των οθονών δυσκολευόμαστε να αξιολογήσουμε, να κατηγοριοποιήσουμε και να καταγράψουμε τα χρήσιμα στοιχεία από μία πλημμυρίδα πληροφοριών.
Η δυνατότητα που έχουμε όλοι να είμαστε συνεχώς συνδεδεμένοι (στο Διαδίκτυο) αδρανοποιεί τον εγκέφαλό μας που “καταναλώνει” πληροφορίες χωρίς να τις επεξεργάζεται.
Τέλος, ο εθισμός μας στον καταιγισμό χρωμάτων και εφέ που χρησιμοποιούν οι ιστοσελίδες μάς κάνει να είμαστε αδιάφοροι στα πεζά ερεθίσματα του πραγματικού κόσμου.
Μειωμένη στοχοθεσία -στοχοκατάκτηση
Γνωρίζουμε ότι για να πετύχουν οι μαθητές μας τις επιδιώξεις τους οφείλουν να βάζουν μικρούς βραχυπρόθεσμους στόχους, να οργανώνουν τη μελέτη τους γύρω απ’ αυτούς για να τους κατακτούν.
Η ολοένα μειούμενη ικανότητα συγκέντρωσης των μαθητών τους οδηγεί να χάνουν το μίτο μιας παρουσίασης, τα υπονοούμενα ή τα σχόλια σε μια παράδοση ή να πάσχουν στην οργάνωση ενός σχεδίου έκθεσης.
Αυτός ο παράγοντας σε συνδυασμό με την απουσία επαφής με το γίγνεσθαι στο κοινωνικό περιβάλλον και την έμφυτη δυσκολία να οραματιστούν την υλοποίηση του στόχου τους οδηγεί σε μειωμένες στοχοκατακτήσεις.
Εξετάσεις Γλωσσομάθειας
Η συνεχώς μειούμενη διάρκεια συνεχούς προσοχής επηρεάζει την απόδοση των υποψηφίων στις εξετάσεις γλωσσομάθειας.
Συγκεκριμένα μαθητές με μικρό εύρος προσοχής αδυνατούν να παρακολουθήσουν ικανοποιητικά την εξέταση της ακουστικής κατανόησης.
Εχοντας υπόψη μου αυτό το έλλειμμα έκανα ισχυρή παρέμβαση, πριν λίγα χρόνια, σε μεγάλο εξεταστικό φορέα της Αγγλίας για την τροποποίηση μέρους αυτής της εξέτασης.
Ευτυχώς και προς όφελος των υποψηφίων η τεκμηριωμένη παρέμβασή μου έπιασε τόπο κι ένα τμήμα της εξέτασης τροποποιήθηκε, ώστε να είναι στα όρια των δυνατοτήτων των μαθητών.
Ετσι αποφύγαμε σε παγκόσμιο επίπεδο να έχουμε αυξημένα ποσοστά αποτυχίας εξαιτίας ενός λόγου άσχετου με το επίπεδο γνώσης της Αγγλικής γλώσσας.
Στα Χανιά
Μετά το τέλος της παράστασης “Κόλχαα” στο Μουσείο Τυπογραφίας επαίνεσα τον εξαιρετικό ηθοποιό Νίκο Αλεξίου για την ταχεία εκφορά του λόγου του.
Πρόσθεσα όμως ότι αυτή ακριβώς η ταχύτητα που άρεσε τόσο στους ενήλικες θα ήταν πρόβλημα για πολλά παιδιά και εφήβους. Ο λόγος είναι ότι η συνήθης ασχολία τους -προσκόλληση σε μια οθόνη- τα κάνει να έχουν μειωμένη συγκέντρωση. Παριστάμενοι γονείς συμφώνησαν ότι το φαινόμενο της οθονοεξάρτησης έχει εξαπλωθεί σε κάθε ηλικία.
Στη συζήτηση που ακολούθησε ανέφερα για μια παιγνιώδη δραστηριότητα που οργάνωσα για 9χρονα παιδιά για να διαπιστώσουμε το επίπεδο συγκέντρωσης και να τα βοηθήσουμε να τη βελτιώσουν.
Στο παιχνίδι μας που έγινε σε εξωτερικό χώρο συμμετείχαν λίγες δεκάδες παιδιά. Το φανερό εύρημα -το οποίο δεν αποκάλυψα στα παιδιά- είναι ότι πολλά δυσκολεύονται να φθάσουν στο κατώφλι επαρκούς παρατήρησης.
Συμπερασματικά, η ισχυροποίηση της συγκέντρωσης των παιδιών μας γίνεται με κάθε απασχόληση εκτός οθονών με αθλητικές δραστηριότητες και με την ανάγνωση βιβλίων και εφημερίδων.
Δώρο σε Παππούδες – Γιαγιάδες – Γονείς
Παππούδες, Γιαγιάδες και Γονείς μπορούν να παραλάβουν από τα γραφεία των “Χανιώτικων νέων” το μικρό βιβλίο μου “Μια Ιστορία την”ημέρα”.
Θα διατεθούν 20 βιβλία στο πλαίσιο των εκδηλώσεών μας για τα 40 χρόνια λειτουργίας του Κέντρου μας Αγγλικής Γλώσσας “ΠΟΛΥΓΝΩΣΗ”.
• Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr
* Πτυχ. Ψυχολογίας – Ανάπτυξης Παιδιού, Μ.Edu., συγγραφέας ‘Μαθαίνω εύκολα’,
‘Θυμάμαι εύκολα’, ‘Μελετώ αποτελεσματικά’.
