Η ανάγκη προστασίας του αναδείχτηκε στην παρουσίαση του βιβλίου του Μιχάλη Ανδριανάκη
Η ανάγκη προστασίας της πολιτισµικής µας κληρονοµιάς και του µνηµειακού πλούτου των Χανίων αναδεικνύεται µέσα το νέο βιβλίο του αρχαιολόγου, επίτιµου εφόρου αρχαιοτήτων Μιχάλη Ανδριανάκη: “Χανιά: Μνηµεία και Μνήµη” (Εκδόσεις Έρεισµα), το οποίο παρουσιάστηκε προχθές στο Πνευµατικό Κέντρο Χανίων.
Μάλιστα, όπως επσηµάνθηκε, στο βιβλίο γίνεται αναφορά στην πρωτοβυζαντινή ακρόπολη της Κυδωνίας, το Καστέλι και την εξέλιξή της στα επόµενα της αρχαιότητας χρόνια ως διοικητικού κέντρου κατά την Βενετοκρατία, την Τουρκοκρατία και την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας και τονίζεται ότι «πρόκειται για µια σπάνια περίπτωση διαχρονικής συνέχειας από τα νεολιθικά χρόνια µέχρι σήµερα, που θα πρέπει εµείς οι πολίτες να προστατέψουµε από κάθε επιβουλή και λανθασµένες αποφάσεις».
Την εκδήλωση, διοργάνωσαν η Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, σε συνεργασία µε το περιοδικό και τις εκδόσεις Έρεισµα.
Το βιβλίο παρουσίασαν ο καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήµιο Κρήτης, Αθανάσιος Μαΐλης και ο ιερέας και ιστορικός ερευνητής, π. Μιχαήλ Βλαβογιλάκης, ενώ τον συντονισµό είχε ο εκδότης Χρήστος Μαχαιρίδης.
.
ΤΡΕΙΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ
ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Ο κ. Μαΐλης, αναφέρθηκε στη γνωριµία του µε τον Μιχάλη Ανδριανάκη και σηµείωσε ότι το βιβλίο είναι γραµµένο µε τη διπλή ιδιότητα του Ανδριανάκη ως αρχαιολόγου πεδίου και ως δηµόσιου λειτουργού. «Τα άρθρα του τόµου κινούνται σε 3 θεµατικές ενότητες. Η πρώτη αφορά στη διαχείριση των Βενετικών µνηµείων στο σύνολο της Κρήτης, η δεύτερη αφορά στη βυζαντινή, βενετική και οθωµανική φάση της πόλης των Χανίων, µε έµφαση στο θέµα των οχυρώσεων και η τρίτη αφορά δύο άρθρα µνηµείων εκτός της πόλης των Χανίων».
Ο κ. Μαΐλης ξεκίνησε την παρουσίαση του τόµου «από το 2ο άρθρο µε τίτλο: “Τα βενετσιάνικα Μνηµεία της Κρήτης, ένας άλλος πολιτισµός και η προστασία του”, το οποίο», όπως είπε, αποτελεί «µία από τις σηµαντικότερες εργασίες του βιβλίου. Στο άρθρο ο συγγραφέας πραγµατοποιεί µε απλό και συνοπτικό τρόπο τη σύνοψη των επιδράσεων της βενετικής αρχιτεκτονικής στην ντόπια παράδοση».
Αναφερόµενος στο πρώτο άρθρο του βιβλίου: “Οι οχυρώσεις της Κρήτης κατά τη Βενετοκρατία”, ο κ. Μαΐλης είπε, µεταξύ άλλων, ότι «σε αυτό ο συγγραφέας πραγµατοποιεί µία συνολική αναδροµή στην οχυρωµατική δραστηριότητα από τους Βενετούς συνδέοντας την µε τη διοικητική οργάνωση του νησιού».
Το τρίτο άρθρο της συλλογής τιτλοφορείται: “Οι οχυρώσεις των Χανίων. Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον. Ο κ. Μαΐλης σηµείωσε ότι «ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην οχύρωση της Ακρόπολης του Καστελίου, την οποία χρονολογεί στον 7ο αι. και την αιτιολογεί ιστορικά µε βάση τις Αραβικές θαλάσσιες επιδροµές».
Ακόµα ο οµιλητής σηµείωσε ότι «κινούµενο στην ίδια θεµατική ενότητα το άρθρο για την Πρωτοβυζαντινή οχύρωση των Χανίων αναφέρεται στη συνολική ιστορία της Ακρόπολης των Χανίων –του Καστελλίου. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η ιστορία της τύχης της πρωτοβυζαντινής οχύρωσης κατά τη Βενετοκρατία και την Οθωµανική περίοδο, δίνοντας έµφαση στο Palazzo του Ρέκτορα πάνω στο λόφο Καστέλλι και επιχειρώντας να αποκαταστήσει τη µορφή του µε βάση σχέδιο του Γερµανού Hessemer. Ο κ. Μαΐλης παρατήρησε ότι η συγγραφή του άρθρου έγινε «το 2021 σε µία περίοδο όπου έχουν ενταθεί οι συζητήσεις για τη χρήση του κτηρίου της Μεραρχίας στο λόφο Καστέλλι. Η αναφορά του Ανδριανάκη στη µορφή του Βενετικού ∆ιοικητηρίου στην ίδια θέση δεν είναι τυχαία, αλλά έχει ως στόχο την παρέµβαση στη δηµόσια συζήτηση σχετικά µε την τύχη του λόφου».
Ακόµα ο κ. Μαΐλης αναφέρθηκε και στα υπόλοιπα άρθρα του βιβλίου, όπως το “Η PORTA RETEMIOTA-KALE KAPISI” και εκείνα για την υπόγεια κρήνη της πλατείας Σπλάντζιας, την ευρύτερη περιοχή της Σούδας και ειδικότερα της νησίδας της και «τη Μονή του Αγίου Γεωργίου στο Καρύδι, ένα µνηµείο µε ιδιαίτερο συναισθηµατικό βάρος για τον συγγραφέα».
Ο ιερέας και ιστορικός ερευνητής, π. Μιχαήλ Βλαβογιλάκης, σηµείωσε ότι «το νέο βιβλίο του Μιχάλη, είναι ένα ταξίδι από την άκρη της αρχαιότητας µέχρι τις µέρες µας. Οι ιστορίες που απλώνονται στα οκτώ κεφάλαια του βιβλίου αποτελούν µια συναρπαστική εναλλαγή εικόνων και συναισθηµάτων. Κάθε κεφάλαιο κι ένα στάδιο µέχρι την αποδοχή. Γιατί αυτά που βιώνουµε για να αποδεχτούµε το ατοµικό παρελθόν, ίσως είναι το κλειδί και για το συλλογικό µας παρελθόν.
Μέσα από τις αφηγήσεις για άγνωστους ανθρώπους και εποχές στους πολλούς, συνειδητοποιούµε ότι, όσο άγνωστοι κι αν είµαστε µεταξύ µας, µας συνδέει η ανθρώπινη εµπειρία. Ένας κόσµος ξεδιπλώνεται από την αρχαιότητα σαν να βλέποµε µέσα από καλειδοσκόπιο και µας αποκαλύπτει αυτό που πάντα ψάχνουµε σκάβοντας στο χώµα: τον ίδιο µας τον εαυτό.
Με τον τίτλο “Χανιά: Μνηµεία και µνήµη” διαµορφώθηκε ένας πολυτελής τόµος 223 σελίδων, εικονογραφηµένων µε 180 φωτογραφίες, χάρτες και σχέδια. Η επιµέλεια της έκδοσης ανήκει στον κ. Χρήστο Μαχαιρίδη και τυπώθηκε µε την ευγενική υποστήριξη της ΕΤΑΝΑΠ».
Ο ίδιος ο Μιχάλης Ανδριανάκης υπογράµµισε: «Ο νοµός µας είχε την τύχη να διασώζει ένα µεγάλο πλούτο σε µνηµεία και φυσικό περιβάλλον, δυο στοιχεία αλληλένδετα. Οι ιστορικές συνθήκες, ιδίως από την εποχή της Κρητικής Πολιτείας, που οι πρόγονοί µας, µέσα σε ένα κλίµα ευφορίας άρχισαν πλέον να καθορίζουν ελεύθεροι και µόνοι τους τις τύχες τους, έφερε πολλές αλλαγές σε θετική αλλά και σε αρνητική κατεύθυνση. Πολλά από τα αρνητικά συνεχίζονται στα χρόνια µας, καθώς µια ξένη προς την επί αιώνες παράδοσή του τόπου νοοτροπία κυριαρχεί ισοπεδωτικά. Και τα µνηµεία και το περιβάλλον πολλές φορές είναι τα πρώτα θύµατα της. Να θυµίσω εδώ τα λόγια του µεγάλου Γάλου αρχαιολόγου Paul Faure, που γνώριζε καλύτερα από τον καθένα την Κρήτη, πως το περιβάλλον της άλλαξε στα µεταπολεµικά χρόνια όσο δεν είχε αλλάξει από τη µινωϊκή περίοδο µέχρι τότε. Θεωρώ χρήσιµο λοιπόν µε τα οκτώ άρθρα, που περιλαµβάνονται στην έκδοση, να προσεγγίσουµε κάποιες οµάδες και µεµονωµένα µνηµεία, να δούµε τη σηµασία τους, το ρόλο τους και την τύχη τους και να προβληµατιστούµε».
Ο ίδιος τόνισε ότι το βιβλίο «απευθύνεται στον πολίτη αυτού του τόπου, τον κληρονόµο µιας βαριάς παρακαταθήκης, όση απόµεινε, την οποία θα πρέπει να γνωρίσει και να προστατέψει».
Σηµείωσε επίσης ότι «σε άλλο άρθρο γίνεται αναφορά στην πρωτοβυζαντινή ακρόπολη της Κυδωνίας, το Καστέλι και την εξέλιξή της στα επόµενα της αρχαιότητας χρόνια ως διοικητικού κέντρου κατά την Βενετοκρατία, την Τουρκοκρατία και την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας. Πρόκειται για µια σπάνια περίπτωση διαχρονικής συνέχειας από τα νεολιθικά χρόνια µέχρι σήµερα, που θα πρέπει εµείς οι πολίτες να προστατέψουµε από κάθε επιβουλή και λανθασµένες αποφάσεις».
Ακόµη ο κ. Ανδριανάκης εξέφρασε την επιθυµία η συγκεκριµένη εκδήλωση «να γίνει αφορµή για προβληµατισµό και µεγαλύτερη ενεργοποίηση όλων µας να διασώσουµε και να αναδείξουµε ό,τι απόµεινε από τις πολλές περιπέτειες του τόπου µας» και συµπλήρωσε: «Όλοι φορείς και πολίτες έχουµε ευθύνη απέναντι στο παρελθόν µας και στη διαχείριση του χώρου, που θα παραδώσουµε µε τη σειρά µας σε επόµενες γενιές. Μην τα περιµένουµε όλα από το κράτος. Και η κάθε γενιά κρίνεται όχι µόνο για όσα δηµιουργεί, αλλά και για τη συµπεριφορά της στο παρελθόν και την Ιστορία της. Και κρίνεται, όπως και εµείς κρίνουµε σήµερα λανθασµένες ενέργειες του παρελθόντος. Θα το ξαναπώ-το πιστεύω βαθύτατα-πως η πολιτιστική κληρονοµιά του κάθε λαού δεν ανήκει στο κράτος, το οποίο έχει την ευθύνη της προστασίας της, ανήκει στο λαό, ο οποίος δεν θα πρέπει να αποφεύγει τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις του, όπως πράττει ο καθένας µας στον ιδιωτικό του βίο».
