Τη θλίψη του για τα βάσανα της ελληνικής παροικίας στην Οδησσό, η οποία δοκιμάζεται το τελευταίο διάστημα από τον πόλεμο, εκφράζει μιλώντας στα “Χ.ν.” ο τ. δημοτικός σύμβουλος Γεώργιος Σγουρός, η οικογένεια του οποίου άφησε τη δική της σφραγίδα στην μακραίωνη παρουσία του ελληνικού στοιχείου στην πόλη του φημισμένου λιμανιού της Μαύρης Θάλασσας.
Παράλληλα, ο κ. Σγουρός, που έχει μια αξιοσημείωτη συμμετοχή και παρουσία στα αυτοδιοικητικά δρώμενα των Χανίων ,επαναφέρει την υπόθεση του κληροδοτήματος Μαλινάκη.
ΣΦΑΚΙΑ – ΟΔΗΣΣΟΣ – ΧΑΝΙΑ
Αφορμή για τη συζήτησή μας με τον κ. Σγουρό αποτέλεσε ο πόλεμος που εκτυλίσσεται για πάνω από ένα μήνα τώρα στην Ευρώπη, όπου, μεταξύ άλλων, στα θύματά του βρίσκονται και τα μέλη της ελληνικής παροικίας στην Οδησσό, τη Μαριούπολη και άλλες πόλεις.
Η σχέση της οικογένειας Σγουρού με την Οδησσό χρονολογείται από τον 19ο αιώνα, όταν το 1850 ο παππούς του συνομιλητή μας, Γεώργιος Σγουρός, σε ηλικία 5 χρονών, έφυγε από τα Σφακιά μαζί με έναν θείο του για την Οδησσό, όπου τότε άκμαζε το ελληνικό στοιχείο.
Μετά το σχολείο ο Γεώργιος Σγουρός δούλεψε κοντά σε έναν άτεκνο Ρώσο ο οποίος εκτιμώντας την εργατικότητα και την εντιμότητα του Γεωργίου, του κληροδότησε φεύγοντας από τη ζωή όλη του την περιουσία. «Επρόκειτο για μια τεράστια περιουσία. Ενδεικτικά αναφέρω ότι ένα κομμάτι αυτής περιλάμβανε ένα οικοδομικό τετράγωνο όπου στεγάζονταν ένα ζαχαροπλαστείο στο οποίο εργάζονταν 45 γκαρσόν», σημειώνει ο κ. Σγουρός.
Ο Γεώργιος Σγουρός αποτέλεσε στη συνέχεια έναν σημαντικό κρίκο της ελληνικής παροικίας στην Οδησσό και έκανε σημαντικές γνωριμίες, μεταξύ των οποίων και πρόσωπα από τον κύκλο του παλατιού του τσάρου. Μεταξύ αυτών και τη Μαρία – Αικατερίνη, ανιψιά του δολοφονηθέντα το 1881 τσάρου Αλέξανδρου Β’ την οποία και παντρεύτηκε.
«Δυστυχώς ο γάμος τους κράτησε λίγο διότι η γυναίκα αυτή έπασχε από μια σπάνια ασθένεια και πέθανε νεότατη», εξηγεί ο κ. Σγουρός. Ωστόσο, οι σχέσεις του Γεωργίου Σγουρού με το παλάτι δεν σταμάτησαν και ιδίως με τον τσάρο Νικόλαο.
Ο ίδιος ο τσάρος αποτέλεσε και την αιτία που ο Έλληνας επιχειρηματίας επαναπατρίστηκε στον γενέθλιο τόπο του τα Χανιά το 1900, όταν τον συμβούλεψε να αποχωρήσει από την Οδησσό καθώς οι κοινωνικές αντιδράσεις και δυσαρέσκεια για το καθεστώς, που οδήγησαν τελικά στην ανατροπή του τσάρου το 1917, αυξάνονταν.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ
Ο Γεώργιος Σγουρός επιστρέφοντας στα Χανιά, κι αφού είχε ρευστοποιήσει ένα μεγάλο τμήμα της περιουσίας του στην Οδησσό, θα αγοράσει μεγάλες εκτάσεις στην ανατολική πλευρά της πόλης των Χανίων. Τμήμα αυτής της περιουσίας δωρήθηκε στον Δήμο με χαρακτηριστική περίπτωση την έκταση που βρίσκεται μέχρι σήμερα η δημοτική δεξαμενή του Αγίου Ιωάννη. Στο μεταξύ, ο Γεώργιος Σγουρός ήδη πριν την επιστροφή του είχε παντρευτεί για δεύτερη φορά με τη Ρωσίδα Βαρβάρα Ζαχάροφ.
Με τον επαναπατρισμό του στα Χανιά και μέχρι το τέλος της ζωής του το 1927, ο Γεώργιος Σγουρός θα αποκτήσει άλλα 7 παιδιά (τα δύο πρώτα είχαν γεννηθεί στην Οδησσό), ενώ κάποια από τα αυτά θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην κοινωνική και οικονομική ζωή των Χανίων.
Ενδεικτικά αναφέρει ο συνομιλητής μας, την κόρη του ζεύγους Σγουρού, Άννα, η οποία παντρεύτηκε τον Χαράλαμπο Πολογιώργη που ίδρυσε μαζί με δύο ακόμα εταίρους τους Κυλινδρόμυλους Κρήτης, ενώ το πρώτο κορίτσι της οικογένειας, η Αλεξάνδρα, υπήρξε σύζυγος του Γεωργίου Μαλινάκη και μητέρα του Γεωργίου Μαλινάκη που άφησε το κληροδότημα για την ανέγερση της νέας ψυχιατρικής πτέρυγας στο Νοσοκομείο Χανίων.
ΤΟ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ ΜΑΛΙΝΑΚΗ
Στο σημείο αυτό ο κ. Σγουρός εξέφρασε την αγανάκτηση και την αγωνία της οικογένειάς του για την πορεία της αξιοποίησης του κληροδοτήματος Μαλινάκη, η οποία ξεκίνησε το 2008 χωρίς μέχρι σήμερα να έχει αποκτήσει σάρκα και οστά η επιθυμία του δωρητή.
Ειδικότερα, ο κ. Σγουρός ανέφερε ότι σύμφωνα με επικοινωνία που είχε με τον ανιψιό του δωρητή το ποσό ανέρχεται σε 17 εκατομμύρια ευρώ και όχι 4,5 εκατομμύρια ευρώ όπως είναι γνωστό, ενώ «Εχουν περάσει 14 χρόνια από το 2008 και ακόμα δεν έχει γίνει τίποτα», σημείωσε ο κ. Σγουρός ενώ άφησε αιχμές για τον πρόεδρο της Επιτροπής Διαχείρισης του κληροδοτήματος μητροπολίτη Δαμασκηνό καταλογίζοντάς του κωλυσιεργία.
«Δημοσιεύσατε ότι έγινε ο διαγωνισμός για τη νέα πτέρυγα, ανέλαβε το γραφείο Πιστόπουλου και έγινε και το σκαρίφημα. Έκτοτε, έχει περάσει πάνω από χρόνος, σιωπή. Δεν αμφισβητώ την προσπάθεια της Επιτροπής και του μητροπολίτη, ούτε τα 17 εκατ. ευρώ που μου είπε ο ανιψιός Μαλινάκης. Αναρωτιέμαι όμως και θέλω απαντήσεις: Έχουν περάσει 14 χρόνια, υπάρχουν 4,5 εκατ. ευρώ μετρητά. Πού είναι αυτά τα χρήματα; Ποιος τα χειρίζεται αυτά και πώς; Πού είναι τοποθετημένα; Σε τράπεζες; Στο χρηματιστήριο; Τι γίνεται με την ακίνητη περιουσία του; Συντηρείται, νοικιάζεται; Τι έγινε με τα τιμαλφή; Είναι ακόμα στις θυρίδες της τράπεζας; Κι επίσης τι έγινε με την επιθυμία του Μαλινάκη να ενταφιαστεί στον Αργουλιδέ και τι έγινε με τα χρήματα που είχε ορίσει για την αγορά του τάφου εκεί; Τι έγινε όταν διαπίστωσαν την παραβίαση του σπιτιού του Μαλινάκη στην Κηφισιά;
Κοιμόταν αυτός ο άνθρωπος σε ένα κρεβάτι με 4 τούβλα και κάτι μπαμπού που βρήκαν; Μα με την επίπλωση του σπιτιού του, που προέρχονταν κι αυτή από την περιουσία που έφερε ο παππούς Σγουρός από την Οδησσό, προβλέπονταν στη διαθήκη να επιπλωθεί το γραφείο του διευθυντού της πτέρυγας. Δεν υπάρχει καμία απάντηση για όλα αυτά τα ερωτήματα. Μόνο σιωπή».
