Μνήμες κατοχής

Σε πρόσφατο φύλλο των “Χανιώτικων” Νέων δημοσιεύτηκε ένα ρεπορτάζ για τη ζωή στα Χανιά χωρίς νόμισμα αλλά με τις ανταλλαγές προϊόντων.
Όλη η Ελλάδα ελεύθερη, μόνο η Κρήτη σκλαβωμένη στους Γερμανούς. Μέχρι την ώρα εκείνη στην Ελλάδα είχε κυκλοφορήσει χαρτονόμισμα 200 δισεκατομμυρίων δραχμών.
Στην Κρήτη λόγω σκλαβιάς δεν μπορούσε να υπάρξει νόμισμα.
Ο μόνος τρόπος να υπάρχουν συναλλαγές ήταν η ανταλλαγή προϊόντων. Βασικό είδος ανταλλαγής με μεγάλες συναλλαγές ήταν το λάδι.
Για μικρότερες συναλλαγές ήταν τα τσιγάρα. Οι κούτες με τα 100 τσιγάρα του Μανωλικάκη.
Με τσιγάρα πήγαινα ακόμη και στον κινηματογράφο. Πέντε τσιγάρα η είσοδος. Έπαιζε το έργο “ο Αλη Mπαμπά αι οι σαράντα κλέφτες”.
Πήγαμε με την αδερφή μου Δέσποινα -δυο χρονών μεγαλύτερη- να το δούμε. Δέκα τσιγάρα η είσοδος. Λόγω της κατάστασης η μαύρη αγορά κορυφώθηκε. Οι Μαυραγορίτες θησαύριζαν. Σπίτια και οικόπεδα μεγίστης αξίας, άλλαξαν ιδιοκτήτη για λίγες χρυσές λίρες.
Με τη χρυσή λίρα αγόραζες τα πάντα. Κοσμήματα χρυσά ανταλλάχτηκαν με μικρές ποσότητες λαδιού. Η απελευθέρωση ερχόταν. Οι Γερμανοί θα ’φεύγαν αλλά η πείνα ήταν πείνα κι έτσι άλλοι θησαύριζαν και άλλοι έχαναν ό,τι πολύτιμο είχαν.
Την περίοδο εκείνη εγώ και η αδερφή μου, Δέσποινα (Μαρουλοσηφάκη – Ντιάνα Μπάδρα, ποιήτρια και πεζογράφος, μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών), πηγαίναμε στις καλόγριες της Γαλλικής Σχολής ως εξωτερικοί μαθητές. Εκείνη πήγαινε στη δεύτερη τάξη και εγώ στην πρώτη μικρή.
Τα δίδακτρα πληρωνόταν σε είδος. Η αδερφή μου, πλήρωνε με σαπούνι. Ο πατέρας μας, δούλευε στο σαπουναριό τις ελαιουργίας της Ελλάδος που ήταν εκεί που τώρα είναι το ΚΤΕΛ.
Εγώ πήγαινα με κηπευτικά προϊόντα που είχαμε στον κήπο μας.
Οι καλόγριες με περίμεναν μ’ ανοικτές αγκάλες. Ήξεραν πως θα τους πήγαινα μεγάλες ποσότητες πατάτας και κρεμμύδια.
Πολλές φορές τους πήγαινα κι αλεσμένο χόντρο, που άλεθε η μάνα μου στο χειρόμυλο που είχαμε.
Η δασκάλα μου σερ-Αμελί, μου χάιδευε το κεφάλι και μου ‘λέγε Μερσί – Μερσί Γιώργο.
Εγώ πήγα μια τάξη ακόμη την πρώτη μεγάλη, η αδερφή μου όμως κατάφερε να τελειώσει τη Γαλλική σχολή.
Οι Γερμανοί τότε υπέφεραν λιγότερο γιατί κατάσχεταν ό,τι μπορούσαν αλλά και οι Άγγλοι φρόντιζαν γι’ αυτούς. Όλοι περιμέναμε ότι με την απελευθέρωση οι μαυραγορίτες θα πλήρωναν για τις πράξεις τους.
Μάταια. Οι μαυραγορίτες επιβίωσαν και δημιουργήθηκαν καινούργια τζάκια στα Χανιά.
Από κοτοπουλάδες και αυγουλάδες γίνανε μεγάλοι έμποροι και λεφτάδες των Χανίων.

• Ο Γιώργος Μαρουλοσηφάκης είναι δημοσιογράφος – τυπογράφος