■ Όψεις της σημαντικής δουλειάς της ΕΠΟΦΕΚ αποτυπώθηκαν σε συνέδριο στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης
Μοχλό ανάπτυξης για την ενδοχώρα, τα χωριά και τους ανθρώπους της Κισσάμου μπορεί να αποτελέσει ο Πολιτισμός. Αυτό μεταξύ άλλων τονίσθηκε στο συνέδριο “Γέφυρες πολιτισμού με τα χωριά της επαρχίας Κισσάμου” που διοργάνωσε η Ένωση Πολιτιστικών Φορέων Επαρχίας Κισσάμου (ΕΠΟΦΕΚ) στην Ορθόδοξο Ακαδημία στο Κολυμπάρι, ενώ το προηγούμενο διάστημα είχαν γίνει 6 συζητήσεις – συναντήσεις σε χωριά της περιοχής.
O πρόεδρος της ΕΠΟΦΕΚ κ. Στέλιος Κουνελάκης αναφέρθηκε στη μελέτη της Ένωσης που όπως εξήγησε « μπορεί να αποτελέσει ένα πολιτικό εργαλείο ανάδειξης της τοπικής πολιτιστικής ταυτότητας » αρκεί να μην μείνει στα συρτάρια αλλά «να γίνει έργο». Ο ίδιος τόνισε πως η βασική καινοτομία του συνεδρίου ήταν ότι «η πλειοψηφία των εισηγητών προέρχονταν από τις τοπικές συναντήσεις που έγιναν σε 6 χωριά με τη συμμετοχή των κατοίκων τους».
Τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης δήλωσε η περ. Σύμβουλος κ. Σοφία Μαλανδράκη- Κρασουδάκη, ενώ ο αντιδήμαρχος Κισσάμου κ. Γ. Χαχλάκης έδωσε συγχαρητήρια σε όλους όσους συνέβαλλαν για την πραγματοποίηση των δράσεων. Το παρών από το Δήμο Πλατανιά έδωσαν και οι αντιδήμαρχοι Γ. Καλαϊτζάκης και Χρ. Αρχοντάκης.
Χαιρετισμό απηύθυνε και ο βουλευτής Χανίων κ. Βασίλης Διγαλάκης που παρακολούθησε αρκετές από τις συνεδρίες.
«Η Κίσσαμος αποτελεί ένα ξεχωριστό, αυτοτελές και εξαιρετικά ενδιαφέρον κεφάλαιο όχι μόνο σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας Χανίων, αλλά σε παγκρήτιο επίπεδο. Ένα κεφάλαιο με βαθιές ρίζες στο παρελθόν, αλλά και με τεράστιες προοπτικές για το μέλλον. Η χρονική συγκυρία είναι κρίσιμη. Και ο δικός μας ρόλος σημαντικός. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται ήδη και που θα ληφθούν το επόμενο χρονικό διάστημα θα καθορίσουν τον δρόμο που θα χαράξει και θα ακολουθήσει η Κίσαμος τις επόμενες πολλές δεκαετίες. Είναι μία εποχή μεγάλης ευθύνης, συνεπώς» τόνισε ο βουλευτής κ. Διγαλάκης, δηλώνοντας την πίστη πως οι άνθρωποι της Κισσάμου «θα συνεχίσουν, με το ίδιο μεράκι και την ίδια αγάπη, να μεταλαμπαδεύουν από γενιά σε γενιά τις παραδόσεις, τα ήθη, τα έθιμα, την ιστορική μνήμη. Η διαδικασία αυτή είναι πολύτιμη για την αναγκαία σύνδεση τού χθες με το σήμερα, και τη λήψη των σωστών αποφάσεων για την πορεία προς το αύριο, λαμβάνοντας πάντα υπόψη και τα νεότερα δεδομένα σε τεχνολογικό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Μία πορεία που για την Κίσαμο προδιαγράφεται λαμπρή, αρκεί όλοι να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων.»
«Πυλώνες οι σύλλογοι»
Στην σημασία των πολιτιστικών συλλόγων για την «ανάταση της ενδοχώρας» αναφέρθηκαν μια σειρά από ομιλητές. Για τις “Γιορτές Ρόκκας” η κα Μέτη Παναγιωτοπούλου παρατήρησε ότι οι πολιτιστικοί σύλλογοι «είναι οι πυλώνες των πολιτιστικών δράσεων ,αυτοί που ξεκινάνε ότι γίνεται στην ενδοχώρα .Χρειάζονται υποστήριξη όχι μόνο οικονομική αλλά πρακτική! ενημέρωση για το τι συμβαίνει εκπαίδευση των μελών τους για να κάνουν περισσότερα πράγματα σε σχέση με το τι έχει ανάγκη η κοινωνία, πως μπορούν να καταθέσουν προτάσεις για να διοργανώσουν δράσεις, πως θα μπορούν να καταθέσουν προτάσεις για να διεκδικήσουν χρηματοδοτήσεις».
Το επιτυχημένο παράδειγμα του “Vlatos Jazz festival” περιέγραψε η μουσικός κα Μαρία Μανουσάκη μιλώντας για το πως διοργανώθηκε, πως έφτασε να προσελκύει κόσμο ακόμα και από το εξωτερικό (αναφέροντας το παράδειγμα ενός Σουηδού που πήρε το αεροπλάνο και ήλθε στην Κρήτη για μια βραδιά στο φεστιβάλ) αλλά τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας. Τις θετικές αλλά και στις αρνητικές εμπειρίες από τη δράση “Ο δρόμος των μουσείων” παρουσίασε ο κ. Ιωάννης Αρχοντάκης
«Μάχη Κρήτης και αξίες»
Στην αρχή της συζήτησης για τις πολιτιστικές αξίες της Μάχης της Κρήτης προβλήθηκε η ταινία μικρού μήκους του Μ. Φραντζεσκάκη “Μαρίκα, γιατί να φοβάσαι;”. Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και μέλος του Δ.Σ. του πολιτιστικού συλλόγου Καλλεργιανών κ. Γιάννης Σκαλιδάκης που την τελευταία 10ετία έχει πραγματοποιήσει δεκάδες ομιλίες, έχει γράψει άρθρα και ετοιμάζει και ένα σχετικό βιβλίο με τη “Μάχη της Κρήτης” . Στα όσα κατέθεσε ο κ. Σκαλιδάκης προς προβληματισμό ήταν η ανάγκη περαιτέρω εμβάθυνσης σε τόπους, αντικείμενα, τραγούδια- ριζίτικα, τόπους (φαράγγια-μονοπάτια) αλλά και στα γεγονότα που σχετίζονται με τη Μάχη καθώς η κεντρική ιστοριογραφία «βασίζεται στις “Βρετανικές απόψεις” που έχει αλήθειες μέσα της αλλά και μια αφήγηση που δεν συμβαδίζει με αυτά που βίωσαν οι ντόπιοι. »
Σε παραδόσεις που διατηρούνται στα Παλαιά Ρούματα και στη γύρω περιοχή και σχετίζονται με τη “Μάχη της Κρήτης” μίλησε ο κ. Μανώλης Μπομπολάκης πρόεδρος του Σωματείου Λαικής Βιβλιοθήκης Παλαιών Ρουμάτων. «Ο πόλεμος, ένα βάρβαρο γεγονός, μπορεί να δημιουργήσει πολιτισμό μέσα από τη φρίκη του καθώς ενέπνευσε συγγραφείς, ποιητές, τον απλό κόσμο να φτιάξει ριζίτικα, μαντινάδες» δηλωσε χαρακτηριστικά.
«Θέμα ζωής η προστασία Λαφονησιού, Μπάλου, Φαλασάρνων»
Στην ενότητα για την προστασία του περιβάλλοντος αρχικά τοποθετήθηκε ο γεν. διευθυντής της ΟΑΚ κ. Κωνσταντίνος Ζορμπάς που έθεσε μια σειρά από ερωτήματα για το “τι είδους ανάπτυξη θέλουμε στην Κίσαμο;” ή “πόση ανάπτυξη χωράει στην περιοχή;” που όπως είπε αφορούν όχι μόνο τους επενδυτές και την τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά την κοινωνία, την εκκλησία, την ενδοχώρα, την παιδεία, τον πολιτισμό, την Κρήτη, όλον τον κόσμο.«Άραγε συμφέρει μια τουριστική επένδυση στην Κίσσαμο; Πόσες επενδύσεις χωρούν;» ανέφερε χαρακτηριστικά.
O δασολόγος της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Σαμαριάς κ. Δημήτρης Κοντάκος μίλησε για το δίκτυο “Νatura 2000” τονίζοντας πως αφορά το 43% του Νομού Χανίων κάτι πολύ θετικό και η Κίσσαμος διαθέτει και μια τεράστια περιοχή στη θαλάσσια Natura για τα κητώδη και όχι μόνο. «Οι περιοχές αυτές προστατεύονται; Όχι ακόμα, έχει γίνει το πρώτο βήμα με την χωροθέτηση τους στις ζώνες Natura αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί καθώς απαιτείται η θεσμοθέτηση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών και των Διαχειριστικών Σχεδίων.»
Aπό τη μεριά του ο κ. Tάσος Κρασάκης εκπρόσωπος της τοπικής συνάντησης τους Έλους υπογράμμισε πως «έχουμε ένα διαμάντι το Λαφονήσι που για την περιοχή μας προσφέρει τα πάντα. Θάλασσα, περιβάλλον, διαφήμιση, κρατάει το βιοτικό επίπεδο μας. Δυστυχώς η περιοχή κινείται προ μια ιδιωτικοποίηση, σε κλείσιμο της παραλίας και φοβερή υποβάθμιση! Προς τιμήν τους οι δύο δήμοι (Κισσάμου και Καντάνου- Σελίνου) συνεργάζονται για μια απαλλοτρίωση ιδιωτικής έκτασης από τη θέση “Χαλίκια” μέχρι το “Κεδρόδασος” σε αυτό θα πρέπει να τους συμπαρασταθούμε και να είμαστε στο πλευρό τους». Ο ίδιος ανέφερε για το σχέδιο για επαναλειτουργία λατομείων γύψου στο Στόμιο. «Όσοι θυμούνται την εποχή που λειτουργούσαν τα λατομεία δεν μπορούν να ξεχάσουν το σεληνιακό τοπίο με την άσπρη σκόνη που είχε κατακλύσει την περιοχή! Για αυτό και δεν θέλουμε να ξανασυμβεί και είμαστε εναντίων αυτών των σχεδίων».
Ο κ. Γιώργος Πατεράκης για την τοπική Συνάντηση Γραμβούσας μετέφερε τις θέσεις των κατοίκων της περιοχής για ένα νέο διαχειριστικό σχέδιο για τον Μπάλο και την Γραμβούσα, να αντιμετωπιστεί ο Μπάλος ως εύθραστο οικοσύστημα ιδιαιτέρου φυσικού κάλους και όχι ως παραλία για λουόμενους, να επιταχυνθεί η διαδικασία για το Γενικό Πολεοδομικό τα Κισάμου, να ενισχυθεί με προσωπικό ο Δήμος ώστε να μπορεί να έχει ελεγκτικό ρόλο να έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στις περιοχές της δικαιοδοσίας του. Τέλος στο
Στο ρόλο του επιχειρηματία στη προστασία του περιβάλλοντος αναφέρθηκε ο κ. Γιάννης Βερναδάκης, πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Τουριστικών Καταλυμάτων Κισσάμου σημειώνοντας πως πολλές επιχειρήσεις έχουν ακολουθήσει πράσινες πολιτικές και έχουν τις ανάλογες πιστοποιήσεις και για λόγους marketing προκειμένου να προσελκύσουν ευαισθητοποιημένο κοινό.
Εκπαίδευση και πολιτισμός
Στην ενότητα για την εκπαίδευση και τον πολιτισμό ο υπεραθλητής εκπρόσωπος της τοπ. Συνάντησης Γραμβούσας κ. Κώστας Βαρουχάκης μίλησε για το Ειδικό Σχολείο Κουτουφιανών στη Γραμβούσα. «Τα παιδιά που θα αποφοιτήσουν από το Ειδικό Σχολείο μετά από 8 χρόνια βρίσκονται σε ένα κενό! Δεν έχουν να κάνουν τίποτα στη συνέχεια και μένουν εγκλωβισμένα στο στενό οικογενειακό περιβάλλον. Υπάρχει ένα τεράστιο κενό μεταξύ ειδικού σχολείου και κοινωνίας, φορέων, πολιτείας» τόνισε ο κ. Βαρουχάκης.
Στα προγράμματα που εφαρμόσθηκαν για τη σύνδεση μαθητών με τις πολιτιστικές αξίες του τόπου τους αναφέρθηκε ο δάσκαλος Λευτέρης Κουμής αναφέροντας μεταξύ άλλων τις βιωματικές επισκέψεις σε μονοπάτια, μνημεία, και στην αποτύπωση των εμπειριών αυτών σε εικαστικές δημιουργίες. Τα προγράμματα αυτά σταμάτησαν την περίοδο της πανδημίας. Σε αυτό το σημείο το λόγο πήρε ο κ. Β. Διγαλάκης ως πρόεδρος της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής σημειώνοντας πως «η κυβέρνηση είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε θέματα που αφορούν τα Άτομα με Ειδικές Ικανότητες και σίγουρα μπορούμε να κάνουμε πολύ περισσότερα πράγματα» αναφορικά με την αναφορά του κ. Βαρουχάκη, και συμπλήρωσε πως το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής είναι ανοικτό σε κατάθεση προτάσεων για την εφαρμογή προγραμμάτων όπως αυτά που περιέγραψε ο κ. Κουμής.
Παραδοσιακή μουσική και χορός
Αναλυτική παρουσίαση του “Μουσείου Μουσικών Κρήτης” έκανε ο δρ. Νίκος Πουλάκης . Μίλησε για «πρωτοποριακή ιδέα» που μπορεί να συμβάλλει στην πολιτιστική, κοινωνική, οικονομική εξέλιξη της περιοχής και που συνδέει ιδανικά «τον πολιτισμό με την παιδεία».
Στο πως η παραδοσιακή μουσική και οι χοροί έφτασαν σήμερα να συγκινούν ένα μεγάλο μέρος της νεολαίας με διαφορετικά, σύγχρονα ακούσματα αναφέρθηκε ο κ. Μάρκος Ρενιέρης εκπρόσωπος της συνάντησης Παλαιών Ρουμάτων. Για το έργο “Η θυσία του Αβραάμ” του Βιντζέτζου Κορνάρου που μελοποίησε ο Α. Γκολφίδης (απόσπασμα παίχτηκε σε βίντεο) αναφέρθηκε ο κ. Γ. Δημόπουλος.
Αρχαιολογικοί χώροι – Παραδοσιακοί οικισμοί
Τα αρχαιολογικά μνημεία της Κισσάμου παρουσίασε δίνοντας μια σειρά πληροφοριών ο αρχαιολόγος κ. Μιχάλης Μιλιδάκης. Το αρχαιολογικό μουσείο Κισσάμου, οι αρχαιολογικοί χώροι των Φαλασάρνων και της Πολυρρήνιας, η αρχαία Κίσσαμος, η Ρόκκα ανάμεσα στις περιοχές που έδωσε έμφαση. Ακολούθησε ο αρχαιολόγος κ. Γιάννης Φαντάκης που παρουσίασε τα βυζαντινά μνημεία. Ι.Μ. Γωνιάς, Ροτόντα Επισκοπή, Ι.Μ. Χρυσοσκαλίτισσας, ναός Ιωάννη Προδρόμου στα Δελιανά, Αγ. Ιώαννης Γκιώνας, Αγ. Θεολόγος στο Έλος, Αγ. Βαρβάρα στα Λατζιανά κα.
Τους παραδοσιακούς οικισμούς της Κισσάμου όπως καταγράφηκαν στα πλαίσια προγράμματος που υλοποίησε η ίδια παρέθεσε η αρχιτέκτονας κ. Νεκταρία Λαϊνάκη ενημερώνοντας πως κανένας από τους 15 οικισμούς αυτούς δεν έχει κηρυχθεί ως παραδοσιακός! Παρουσιάζοντας τις θέσεις της συνάντησης της Πολυρρήνιας η εκπαιδευτικός κ. Ανθούλα Νταγκουνάκη τόνισε πως οι κάτοικοι συζήτησαν την ανάγκη ευαισθητοποίησης της κοινωνίας, της άσκησης πίεσης σε δήμους, περιφέρεια,αρχαιολογία για περισσότερες ανασκαφές αλλά και για αναζήτηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων που επίσης θα συμβάλλουν σε αυτήν την κατεύθυνση.
