«Η μόδα είναι μια μορφή ασχήμιας η οποία είναι τόσο αφόρητη, ώστε αλλάζει κάθε έξι μήνες».
Όσκαρ Ουάιλντ – Ιρλανδός δραματουργός, 1854 – 1900
Δεν πήγα στη συναυλία της Lady Gaga. Το σκέφτομαι ξανά και δάκρυα κυλούν από τα μάτια μου στους ρυθμούς του νέου της τραγουδιού, που ανύψωσε το Αθηναϊκό πολιτιστικό ηθικό. Και αν κάποιος διαβάζοντας τούτες τις γραμμές αρχίζει να νομίζει ότι ειρωνεύομαι, ας σταματήσει να νομίζει: Τον διαβεβαιώνω ότι ειρωνεύομαι και μάλιστα πολύ.
Ας ξεκαθαρίσω την θέση μου αρχικά: Αυτή μου η ειρωνική διάθεση δεν έχει να κάνει ούτε με το πρόσωπο, ούτε με την καλλιτεχνική αξία της εν λόγω σόου γούμαν. Έχει να κάνει με την πλύση εγκεφάλου και την διαφημιστική καταιγίδα την οποία έχουμε υποστεί τους τελευταίους δύο μήνες. Για τον μήνα Σεπτέμβριο δεν υπήρχε κανένα άλλο γεγονός άξιο τέτοιας προβολής, εκτός από την συναυλία της. Η Lady Gaga στο ΟΑΚΑ, ο Σαμαράς στο Βερολίνο κι εμείς εδώ. Εγκλωβισμένοι στα τείχη του κοντόφθαλμου και αρκούντως μοδάτου παγκόσμιου μάρκετινγκ. Εσώκλειστοι, με τη δική μας μάλιστα συναίνεση, στο μοντέρνο σχολείο που μας διδάσκει το επιφανειακό, αλλά τόσο σημερινό. Ακρωτηριασμένοι, σε μια χώρα που θα έπρεπε να εξάγει κουλτούρα και καταφέρνει να εισαγάγει οτιδήποτε εκπτωτικό: Από συμβουλές ανάρρωσης, βαριά κατά τα άλλα άρρωστων σοφών δυτικότροπης καπιταλιστικής λιτότητας, μέχρι την οποιαδήποτε ξενόγλωσση αοιδό. Αρκεί να αποκαλύπτει το ίδιο καλά, τόσο το ταλέντο όσο και τον κώλο της.
Αν η λέξη κώλος είναι ακραία για στήλη εφημερίδας, ας θυμηθούμε τα δελτία ειδήσεων που τραντάζονται καθημερινά από τις 7 μέχρι τις 9, από τα εξίσου τρεμάμενα οπίσθια των μεγάλων ταλέντων αυτού του πλανήτη. Ακραία είναι η επιλογή «έγκριτων» δημοσιογράφων να τοποθετούν ως πρώτη είδηση τις ελληνογερμανικές συνομιλίες για το χρέος της χώρας, τρίτη είδηση την εξέλιξη των ανασκαφών στην Αμφίπολη και έκτη είδηση την πιθανότητα διαζυγίου της Μπιγιονσέ. Κανάλια που αγνοούσαν εδώ και δεκαετίες το ύψος και την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, που δεν έδιναν ούτε ένα δεκαπεντάλεπτο σε Έλληνες αρχαιολόγους να μιλήσουν για το μεγαλείο της επιστήμης τους, επιλέγουν τώρα να απαλύνουν τον πόνο της κρίσης που τρομοκρατεί και της τζιχαντικής τρομοκρατίας που θα πονέσει άμεσα, κάνοντας αναφορές κυρίως σε κυρίες του παγκόσμιου πενταγράμμου. Αναφορές που σχετίζονται περισσότερο με την χαμηλή τους κυτταρίτιδα παρά με το υψηλό τους ταλέντο.
Και τι στ’ αλήθεια προσπαθεί να πετύχει η τηλεόραση με αυτή την τακτική; Να αποκλείσει όσους είναι 60 ετών και άνω ή να προσεγγίσει νέους σε ηλικία τηλεθεατές; Και οι δύο τρόποι θα φέρουν το ίδιο αποτέλεσμα: Την δημιουργία μιας κοινωνίας που θα κλαίει με κάθε ατάλαντο τουρκικό δράμα. Που θα αποδέχεται ως πρώτο όνομα στο ελληνικό τραγούδι τον Παντελίδη, τον Αργυρό και κάθε νέο καλλίφωνο ή μη, που αποφάσισε να χρησιμοποιήσει το αγκίστρι της σύγχρονης προώθησης ταλέντων αλλά και να χρησιμοποιηθεί την ίδια στιγμή ως δόλωμα με βραχεία ημερομηνία λήξης. Που θα ενημερώνεται για τις δεκάδες ιδιωτικές σχολές που μοιράζουν πτυχία, όταν οι περισσότερες οικογένειες δεν θα μπορέσουν ούτε φέτος να γεμίσουν τον λέβητα του καλοριφέρ. Που θα ενθουσιάζεται με την νέα χαμηλή τιμή του νέου πανέξυπνου κινητού, «μόνο 200 ευρώ», όταν το επίδομα ανεργίας ίσα που αγγίζει τα 400.
Αυτό είμασταν και σε αυτό εξακολουθούμε να εξελισσόμαστε: Ευρωπαίοι στο μοδάτο φαίνεσθαι αλλά αγροίκοι στο φέρεσθαι. Μίζεροι στην εκπαίδευση αλλά ανοιχτοχέρηδες σε κάθε μπουζουκοέξοδο. Επαίτες για χαμηλότερη δόση πιστωτικής αλλά με τριάρι και τζιπάκι εξίσου δανεικά. Ανειδίκευτοι καραγκιόζηδες στην υπηρεσία των τουριστών αλλά Μεγαλέξανδροι στην διεκδίκηση μιας μακραίωνης ιστορίας, το περιεχόμενο της οποίας σχεδόν αγνοούμε. Ανέκαθεν μας άρεσαν οι τίτλοι. Κι έτσι καταντήσαμε κι εμείς. Ένα έθνος σε τίτλους: Οι Έλληνες της κρίσης, οι Έλληνες τεμπέληδες, οι Έλληνες χρεωμένοι, και προσφάτως οι Έλληνες της ανάκαμψης. Και αν ανακάμπτω, σημαίνει αναγκαστικά επανέρχομαι στην προηγούμενη κατάσταση, προσωπικά θα επιλέξω να παραμείνω σε καθεστώς κρίσης.
Ξανακοιτάζω το γραπτό μου και διακρίνω ειρωνεία. Ταυτόχρονα θυμάμαι τα λόγια του Πεσσόα: «Η ειρωνεία δεν είναι κάτι επικίνδυνο, παρά μόνο όταν χρησιμοποιείται για να υπαινιχθεί η αλήθεια».
Ξανακοιτάζω το γραπτό μου: Δεν υπαινίσσομαι τίποτα!
