Είναι εντυπωσιακός ο οργασμός της εγκατάστασης νέων φυτειών Αvocado σε όλες τις επαρχίες του Νομού μας που διαθέτουν αρδευόμενα χωράφια, ιδιαίτερα στα πορτοκαλοχώρια που οι παραγωγοί ξεριζώνουν τα εσπεριδοειδή τους για να εγκαταστήσουν Avocado. O οργασμός αυτός πηγάζει από το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι τιμές του αβοκάντο στην αγορά είναι πολύ δελεαστικές.
H εγκατάσταση φυτειών Avocado στα Χανιά ξεκίνησε την περίοδο 1960 – 65 από ένα ΕλληνοΑμερικανό που είχε πολλές γνώσεις στην καλλιέργεια του Αvocado .
Ο ομογενής αυτός ήταν σπουδαίος γνώστης της οικολογίας αυτού του δένδρου. Οι πρώτες φυτείες που εγκατέστησε ήταν σε εκτάσεις γύρω στις Μουρνιές και σε κάποια άλλα χωριά. Την σκυτάλη πήρε κατόπιν το Ινστιτούτο Υποτροπικών Φυτών και Ελιάς Χανίων που εγκατάστησε τις πρώτες πειραματικές φυτείες ποικιλιών και Υποκειμένων στα κτήματα του
Το άρθρο αυτό , που γράφουμε τώρα , είναι για να βοηθήσουμε τους παραγωγούς που έχουν εγκαταστήσει αβοκάντο και έχουν προβλήματα ξηράνσεων , να μάθουν τις αιτίες των ξηράνσεων των νέων δένδρων που συμβαίνει στα πρώτα στάδια εγκατάστασης τους στο χωράφι. Από τα σοβαρότερα προβλήματα είναι οι μη ορθολογικές αρδεύσεις που επηρεάζουν την αλατότητα του εδάφους και την ασφυξία :
A. Zημιές από αλατότητα. Οι ζημιές αυτές διαπιστώνονται από το “κάψιμο κορυφής” των φύλλων. Ο φλοιός των δενδρυλλίων συχνά παρουσιάζει ηλιοεγκαύματα.
Όλα τα εδάφη και τα νερά περιέχουν άλατα και που μετρώνται από τις εδαφικές αναλύσεις με την ηλεκτρική αγωγιμότητα . Η αλατότητα αυξάνεται ,όταν τα εδάφη δεν διαβρέχονται σωστά και όταν στεγνώνει το έδαφος γύρω από την ριζόσφαιρα εξαιτίας της εξάτμισης της υγρασίας του εδάφους, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα άλατα να συμπυκνώνονται περισσότερο γύρω από το ριζικό σύστημα. Τότε που το φυτό διψά , ρουφά την συμπυκνωμένη διάλυση του νερού που φθάνει στα φύλλα και τα άλατα συγκεντρώνονται στις άκρες των φύλλων και επειδή δε μπορούν να απομακρυνθούν από τα φύλλα δημιουργούν τοξικότητα στους πέριξ ιστούς των φύλλων που καταλήγουν σε καψίματα στις άκρες των φύλλων .Επίσης η αλατότητα αυξάνει όταν δεν γίνονται σωστά οι λιπάνσεις ή είναι υπερβολικές.
Β. Ασφυξία. Το πολύ νερό στα νεαρά δενδρύλλια του αβοκάντο προξενούν ασφυξία στις ρίζες ,Επειδή στα βαριά εδάφη η ασφυξία είναι εντονότερη συνιστάται σε αυτά τα χωράφια η φύτευση των δενδρυλλίων να γίνεται σε αναχώματα κοινώς <<σαμάρια >>.Όμως, στα Χανιά που ο κλήρος είναι μικρός και έτσι λίγοι παραγωγοί χρησιμοποιούν το σύστημα των <<σαμαριών >>,ενώ στην Θεσπρωτία που άρχισε η εγκατάσταση του αβοκάντο σε προστατευμένες περιοχές από το κρύο και που εκεί ο κλήρος είναι πολύ μεγάλος, η εγκατάσταση των δενδρυλλίων γίνεται πάνω στα “σαμάρια”.
Τα δενδρύλλια που υποφέρουν από ασφυξία ,ρίχνουν τα φύλλα τους και στους νεαρούς βλαστούς μένουν λίγα μικρά φύλλα, στην συνέχεια οι εξασθενημένοι βλ αστοί παρουσιάζουν ηλιοεγκαύματα , και πολλές φορές αναπτύσσονται δευτερογενώς ξυλοσηπτικοί μύκητες οι οποίοι δεν παρουσιάζονται στα ζωηρά δενδρύλλια που έχουν εγκατασταθεί σε σωστό εδαφικό περιβάλλον.
ΧΛΩΡΩΣΗ
Ένα άλλο κοινό πρόβλημα σε πολλά νεαρά δενδρύλλια είναι η “χλώρωση” που όταν είναι ήπιας μορφής ίσως οφείλεται σε έλλειψη αζώτου ,όμως σε αλκαλικά περιβάλλοντα η “χλώρωση” οφείλεται στην έλλειψη σιδήρου διότι ο σίδηρος που υπάρχει στο έδαφος δεν μπορεί να αξιοποιηθεί λόγω της αλκαλικότητας του εδάφους . Στην περίπτωση αυτή πρέπει να κάνουμε επεμβάσεις με σκευάσματα οργανικού σιδήρου (iron chelate ).Στην Καλιφόρνια για να αντιμετωπίσουν την αλκαλικότητα χρησιμοποιούν την γύψο
Οσοι κάνουν αναλύσεις του εδάφους, θα πρέπει να δίδουν ιδιαίτερη βαρύτητα ,στην παράμετρο του ποσοστού της οργανικής ουσίας, η οποί σε ένα καλό χωράφι θα πρεπει να κυμαίνεται γύρω στο 5%.
TO ANΘΟΣ ΤΟΥ ΑVOCADO
To άνθος του αβοκάντο λειτουργεί άλλοτε σαν όργανο αρσενικό και άλλοτε σαν θηλυκό. Στην αρσενική του φάση που παράγει την γύρη αποτελείται από τους ανθήρες και τους στήμονες. Το θηλυκό όργανο περιλαμβάνει το στίγμα (το οποίο υποδέχεται την γύρη ), τον στύλο και το ωάριο .Το αβοκάντο παρουσιάζει ένα τύπο ανθικής συμπεριφοράς γνωστής σαν “synchronous dichogamy” . Eνα ατομικό άνθος αβοκάντο ανοίγει δυο φορές σε διάστημα 2 ημερών με ευδιάκριτο χρονοδιάγραμμα μεταξύ της αρσενικής και θηλυκής φάσης υπό κανονικές θερμοκρασίες. Όταν το άνθος καταρχάς ανοίγει με την θηλυκή φάση και το στίγμα υποδέχεται την γύρη, η φάση αυτή κρατάει περίπου τέσσερεις ώρες , και στην συνέχεια το άνθος θα κλείσει . Την δεύτερη μέρα το ίδιο άνθος ξανανοίγει και σκορπά την γύρη.
Υπάρχουν δυο τύποι άνθησης που αναφέρονται σαν “Α” κα “Β”. Οι ποικιλίες που ανοίγουν στον τύπο ‘’ Α’’ ανοίγουν σαν θηλυκά το πρωί της πρώτης μέρας και κλείνουν όταν τελειώνει αυτή η φάση που κρατάει 4 ώρες περίπου , παραμένουν κλειστά μέχρι το απόγευμα της επομένης μέρας, οπότε ανοίγουν σαν αρσενικά άνθη. Οι ποικιλίες με τα άνθη του τύπου ΄΄ Β’’ ανοίγουν σαν θηλυκά το απόγευμα της πρώτης μέρας κλείνουν αργά το απόγευμα και ξανανοίγουν σαν αρσενικά το επόμενο πρωί.
Ποικιλίες τύπου “Α” : Hass, Lamb Hass, Pinkerton, Reed
Ποικιλίες τύπου “Β”: Bacon, Fuerte, Zutano, Ettinger
Το ποσοστό της αυτογονιμοποίησης σε σχέση με την σταυρογονιμοποίηση διαφέρει από χρονιά σε χρονιά και εξαρτάται από τις κρύες θερμοκρασίες του έτους.
Η αυτογονιμοποίηση είναι γενικά δεσπόζουσα στην κομπόδεση του αβοκάντου. Η σταυρογονιμοποίηση μόνο στην Hass είναι πάνω από 50 %, όταν στους οπωρώνες που καλλιεργείται χρησιμοποιούνται σαν επικονιαστές ή η ποικιλία Fuerte ή η Ettinger. Γενικά τα δέντρα της Ηass που είναι δίπλα στα δέντρα της Fuerte έχουν μεγαλύτερη παραγωγή. Η ποικιλία Bacon όταν χρησιμοποιείται σαν επικοντιστής ευνοεί την παραγωγή βαρύτερων καρπών της επικονιαζόμενης ποικιλίας.
SAP FLOW
Sap Flow είναι ένας όρος ιδιαίτερης σημασίας για το αβοκάντο. Για αυτούς που θέλουν να μάθουν σωστά την καλλιέργεια του αβοκάντου θα πρέπει να χρησιμοποιούν τον όρο Sap Flow σαν λέξεις κλειδιά στο INTERNET , για να μάθουν σε βάθος την φυσιολογία του δένδρου , για τα κλαδέματα και την χρήση των υποκειμένων .
Το ΙΝΤΕΡΝΕΤ είναι σημαντικό εργαλείο για την απόκτηση γνώσεων. Όταν λέμε τον όρο Sap Flow εννοούμε την η κυκλοφορία του νερού στον κορμό και τους κύριους βραχίωνες του δένδρου από τα αγγεία του ξύλου και μετριέται με ειδικά όργανα που πρέπει να είναι εφοδιασμένοι οι γεωπόνοι που είναι υπεύθυνοι για την καλλιέργεια του αβοκαντο.
Η καλλιέργεια του αβοκάντου έχει πολλά μυστικά και χρειάζεται μακροχρόνια έρευνα. Ευτυχώς το Ινστιτούτο Υποτροπικών φυτών Χανίων επανδρώθηκε με νέους αξιόλογους συναδέλφους ορεξάτους, όπως είναι Η Τερέζα Τζατζάνη ,υπεύθυνη για το αβοκάντο ,ο Βασίλης Ζιώγας υπεύθυνος για τα εσπεριδοειδή ,ο Ματθαίος Μαθιουδάκης υπεύθυνος του εργαστηρίου της Φυτοπαθολογίας αλλά και οι άλλοι νέοι συνάδελφοι στα άλλα τμήματα .Οι ερευνητές αυτοί είναι ικανοί στην ερευνα. Λαμβανομένου υπόψη ότι η έρευνα που κάνουν στο Ινστιτούτο είναι συνέχεια των διδακτορικών διατριβών τους .
Ποικιλίες του αβοκάντο
Υπάρχουν περισσότερες από 500 ποικιλίες Αβοκάντο που καλλιεργούνται στις διάφορες χώρες του κόσμου .Στα Χανιά καλλιεργούνται οκτώ που είναι πιο εμπορικές και είναι οι ακόλουθες :
1. Hass
Αυτή η ποικιλία καλλιεργείται ιδιαίτερα στην Καλιφόρνια την Χιλή και την Νότια Αφρική , είναι η περισσότερη ζητούμενη ποικιλία από τους καταναλωτές και είναι διαθέσιμη σχεδόν όλο τον χρόνο. Η επιδερμίδα του καρπού δεν είναι λεία αλλά έχει τραχεία πλοκή και το χρώμα ανάλογα με τον χρόνο συγκομιδής ποικίλει από βαθύ πράσινο μέχρι έντονο ιώδες
2. Lamb Hass
Πολλές φορές την ονομάζουν και <<Καλοκαιρινή Hass >> διότι η ωρίμανση κορυφώνεται από αργά την άνοιξη και νωρίς το καλοκαίρι είναι ένα αβοκάντο ωοειδούς σχήματος με μια χοντρή τραχεία επιδερμίδα το χρώμα σκουραίνει με την περίοδο ωρίμανσης. Η Lamb Hass δίδει την γεύση βουτύρου ‘όπως την Hass . Οι καρποί της διατίθενται σε μεγάλα μεγέθη.
3. Zutano
To αβοκάντο Zutano είναι μεγαλόκαρπη ποικιλία και μοιάζει με αχλάδι, μπορεί να διατεθεί από αργά το φθινόπωρο και όλο τον χειμώνα. Η επιδερμίδα των καρπών έχει φωτεινό πράσινο χρώμα που διατηρείται μέχρι την συγκομιδή. Ορισμένοι φυτωριούχοι χρησιμοποιούν του σπόρους της Zutano σαν υποκείμενο
4. Bacon.
To Bacon, είναι ένα χειμωνιάτικο αβοκάντο μεσαίου μεγέθους και ωοειδούς σχήματος και διατίθεται στην αγορά από αργά το φθινόπωρο μέχρι νωρίς την άνοιξη .Η επιδερμίδα των καρπών είναι λεία και το χρώμα της φωτεινό πράσινο που διατηρείται μέχρι την συγκομιδή.
5. Fuerte
To Fuerte είναι ένα απιδόμορφο αβοκάντο , με καρπούς μετρίου έως μεγάλου μεγέθους, διατίθεται στην αγορά από αργά το φθινόπωρο και καλύπτει και όλη την άνοιξη. Η επιδερμίδα είναι λεία και διατηρεί τον πράσινο χρώμα μέχρι την συγκομιδή.
6. Pinkerton
To Pinkerton είναι ένα αβοκάντο με μεγάλους καρπούς με μια επιμήκη μύτη, οι σπόροι των καρπών είναι μικρότεροι σε σχέση με τις άλλες ποικιλίες. Το Pinkerton διατίθεται στην αγορά ,νωρίς τον χειμώνα μέχρι τα μέσα της άνοιξης
7. Reed
Το αβοκάντο Reed είναι μια καλοκαιρινή ποικιλία, που το κάνει περιζήτητο στις βιομηχανίες τροφίμων, οι καρποί του είναι σφαιρικοί με πρασινωπό χρώμα που το διατηρούν μέχρι την συγκομιδή.
8. Benik
H ποικιλία αυτή είναι μεγαλόκαρπη σε σχήμα αχλαδιού, η επιδερμίδα είναι κοκκινωπή και γίνεται ιώδη με την ωρίμανση. Είναι σπουδαία ποικιλία για το Ισραήλ, αλλά όχι όμως για την Καλιφόρνια.
Ευχαριστούμε για τις πολύτιμες γνώσεις.