Μορφές καθημερινής βίας και φασισμού

«H βία είναι θέμα ορισμού και αντίληψης, και βία είναι πολλές εικόνες της κοινωνίας στην οποία ζούμε».
(Ρομέν Γαβράς (γιος του Κώστα Γαβρά), σκηνοθέτης, μιλώντας στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, 30/10/13)

1 από 2

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ πρώτα του 15χρονου Αλέξη (2008), έπειτα των τριών εργαζομένων στη Marfin (2010) και τώρα του Παύλου Φύσσα (Σεπτ. 2013) από Χρυσαυγίτες στο Κερατσίνι, αλλά και των δυο νεαρών Χρυσαυγιτών (Καπελώνη και  Φουντά) στο Νέο Ηράκλειο (1/11/13), επικαιροποιούν το θέμα της “ιδεολογικοπολιτικής” (1) αλλά και της άλλης (φραστικής ή σωματικής) βίας που βιώνουμε στην καθημερινότητά μας.
ΚΑΙ οι δυο όψεις θανάτου, είναι απότοκοι φασιστικών νοοτροπιών: με κρατική, κομματική ή άλλη χροιά.
ΦΑΣΙΣΜΟΣ και βία πάνε μαζί. Τόσο ως ιστορικά φαινόμενα, όσο και ως καθημερινά συμβάντα. Συνυπήρχαν ανέκαθεν κάτω από οποιοδήποτε κατ’ επίφαση “δημοκρατικό” καθεστώς, αλλά και μέσα σε ευημερούσες “πολιτισμένες” κοινωνίες (υπόθεση Μπρέιβικ, παράλογοι φόνοι στις ΗΠΑ κ.ά.).
ΣΤΗ “χαρισάμενη” μεταπολιτευτική μας περίοδο που τα πάντα “έβαιναν καλώς”, η χαρακτηριζόμενη ως “ισχυρή” δημοκρατία μας ουδέποτε υπήρξε τέτοια. Φασιστικές πρακτικές ενσωματώθηκαν στην καθημερινότητά μας, με ένδυμα την “κομματοκρατία”, τη γραφειοκρατία, τη δήθεν ελεύθερη διακίνηση ιδεών στα ΑΕΙ, την δυναμική “αντίκρουση” κάθε αντίθετης άποψης σε συντεχνιακές/συνδικαλιστικές συνελεύσεις, την τακτική των ακατάληπτων καταλήψεων, την προσβολή θεσμών όπως του ΠτΔ, την αυθαίρετη “ερμηνεία” άρθρων του Συντάγματος από την εξουσία, τις αψυχολόγητες και άδικες απολύσεις, την εύκολη χρήση των ΜΑΤ, την κατάργηση των κεκτημένων, την επιβολή χαρατσιών, την άρση των πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας, κ.λπ..
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ του πολίτη, όταν τα μέλη της κοινωνίας μες στην οποία ζει δεν έχουν παιδαγωγηθεί σωστά από την οικογένεια και το σχολείο, ούτε έχουν διαμορφώσει μια δημοκρατική συνείδηση “του πολίτη” (citoyen), δεν είναι σπάνιο να εκτρέφεται από φασιστικές συμπεριφορές. Ανεπαίσθητες μεν, αλλά πραγματικές και “φυσιολογικές” για τους περισσότερους. Λέμε “ανεπαίσθητες”, γιατί μεγαλύτερη προσβολή για μια σωστή δημοκρατία δεν είναι άλλη από τον εθισμό των πολιτών της στην κρυφή (έμμεση ή άμεση) ατιμωρησία των αντιδεοντολογικών συμπεριφορών τους. Ώστε, μια επαναλαμβανόμενη παρανομία ή συμπεριφορά εύκολα να γεννά φασιστοειδή του τύπου «Θα σε κανονίσω!», ή «Ξέρεις ποιος είμαι εγώ;»
ΦΤΑΣΑΜΕ στο σημείο να ανεχόμαστε αδιαμαρτύρητα οποιοδήποτε καταδυναστευτικό, εξοντωτικό και βίαιο μέτρο! Ξέρετε, ένα από τα κατορθώματα του καθημερινού φασισμού είναι η δημιουργία της απάθειας (ή του τρόμου). Και φράσεις αφοπλιστικές όπως, «καλά τους κάνανε», ή «έτσι γίνεται, τι να κάνουμε;» κυριαρχούν ως… σωστές και λογικοφανείς! Οι συνειδήσεις γύρω μας υπνώττουν ύπνο βαθύ, αφού εδώ και δεκαετίες μάθαμε να θεωρούμε κάθε νομιμόφρονα πολίτη γραφικό τύπο. Άρα, εξαίρεση!
«ΕΓΩ θα διορθώσω (σώσω) την Ελλάδα;», λέμε.
ΑΣ ΠΟΥΜΕ, πόσες άραγε μορφές καθημερινής “βίας” και “φασισμού” βρίσκουμε μπροστά μας;
Δεν είναι φασισμός, άραγε, όταν:
• δουλεύεις 8 με 10 ώρες την ημέρα για 700 ευρώ (αν στα πληρώνουν κι αυτά); Και δεν είναι φασισμός να μη τολμάς να διαμαρτύρεσαι, γιατί σε απολύουν με άμεση πρόσληψη άλλου “φθηνότερου εργάτη” στη θέση σου;
• διαβάζεις πως η ανεργία έφτασε στο 27,7%, (59% στους νέους) και “βολεύεσαι” με ό,τι κάνεις, αφού σου λένε πως «τουλάχιστον εσύ έχεις δουλειά»;
• σου κλείνουν ραντεβού στον ΕΟΠΠΥ για μετά από μήνες κι όταν πηγαίνεις εκεί, ο γιατρός απουσιάζει απροειδοποίητα και ατιμώρητα;
• αγωνίζεσαι γι’ αυτά που κέρδισες μια ζωή με τον ιδρώτα και το αίμα σου και έρχονται τα ΜΑΤ και σε διαλύουν;
• σε πετούν στο δρόμο στα σαράντα σου και δεν σε προσλαμβάνει πια κανείς, γιατί είσαι πάνω από… σαράντα;
• είσαι άνεργος, για μήνες, έχεις εξαντλήσει επιδόματα και βοηθήματα και
-μη έχοντας πού αλλού- ξεσπάς στα μέλη της οικογένειάς σου;
• διορίζεσαι με ΑΣΕΠ, μεταπτυχιακό και… όνειρα ως εκπ/κός στα ξερονήσια του Αιγαίου και σε κρατάει η κομματοκρατία εκεί καθηλωμένο για 9(!) χρόνια; Ή, σε αναγκάζει να “κομματιάζεσαι” σε 3-4 σχολεία, ενώ άλλοι συνάδελφοί σου παραμένουν αμετακίνητοι σε θέσεις ζηλευτές, επειδή είναι ημέτεροι;
• παρκάρεις οπουδήποτε χωρίς καμιά επίπτωση; Δεν είναι φασισμός απέναντι στους πεζούς (Αμεα, γυναίκα με παιδί ή ηλικιωμένο) που αναγκάζονται έτσι να “πεζοπορούν” στο δρόμο με κίνδυνο της ζωής τους; Κι αν σου κάνει κάποιος παρατήρηση, γι’ αυτή σου την παρανομία, να του πετάς κατάμουτρα «και σένα τι σε κόφτει, ρε;»
• είσαι 18 χρονών, έχεις “μεταρρυθμιστεί” δεόντως με όσους υπουργούς Παιδείας γνώρισες, έχεις κοπιάσει για να μπεις στα ΑΕΙ και βρίσκεις -ακόμη και τώρα- κλειστές τις πόρτες, γιατί αυτό επιτάσσουν Πρυτάνεις ή διοικητικοί υπάλληλοι των ΑΕΙ, εκβιάζοντας την κοινωνία;
• παρακολουθείς στα ΜΜΕ τα “νέα” επαχθή μέτρα, ενώ τα οικονομικά σκάνδαλα κομμάτων και ημετέρων κουκουλώνονται;
• δεν μπαίνουν στη φυλακή, δεν κατάσχονται οι περιουσίες καταδικασθέντων για φοροδιαφυγή, και όπως πάντα ο “ελλειμματικός” λογαριασμός του κράτους έρχεται σε σένα, τον απλό πολίτη;(…)
ΚΙ ΟΜΩΣ! Αυτή η κοινωνία, αν και πνέει τα λοίσθια, συνεχίζει βοηθούμενη κι απ’ το σαθρό πολιτικό σύστημα να συντηρεί τη φοροδιαφυγή, την ανισότητα μπροστά στους νόμους, την ατιμώρητη φοροκλοπή, τη συνεχή υποβάθμιση των υπηρεσιών υγείας… Αυτή η κοινωνία δεν επέτρεψε, άραγε, να απονεκρωθεί το μόνο αντίδοτο στον καθημερινό φασισμό και τη βία, που είναι η Παιδεία;… Μια τέτοια κοινωνία που δεν εμπιστεύεται πια θεσμούς όπως η Δικαιοσύνη, η Εκκλησία, η Αστυνομία, η πολιτική και γενικά κανένα…, γιατί να μην είναι φυτώριο φασιστικών νοοτροπιών;
ΜΙΑ τέτοια “άρρωστη σε όλα” κοινωνία, γιατί να μη θεωρείται, άραγε, ως η πρώτη γενεσιουργός αιτία της κρίσης αξιών που περνάμε; Δεν είναι αυτή που ψήφιζε τους ίδιους και τους ίδιους πολιτικούς σχηματισμούς που μας έφεραν μέχρι εδώ, γιγαντώνοντας παράλληλα τη “Χ.Α.”; Oταν κάποτε, λέμε κάποτε, από-φασιστοποιηθεί η κοινωνία μας, τότε πιθανόν να υπάρξει κι η ελπίδα για μια δημοκρατική πολιτεία “ισότιμων πολιτών”…

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
-(1) «Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση – εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενισχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του». (Μ. Χατζηδάκις, 1993).
Ειδικότερα για το ναζισμό: «…Και το Κακό ελλοχεύει χωρίς προφύλαξη, χωρίς ντροπή. Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, σκέψη και αναρχία. Είναι μια παράσταση. Εσείς κι εμείς. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος». (Μ. Χατζηδάκις, 1993) [http://tvxs.gr]