Την εβδομάδα που πέρασε, στα επείγοντα του νοσοκομείου Παίδων «Π. & Α. Κυριακού» έφτασε ένα μωρό. Ηταν μόλις 27 ημερών. «Χτύπησε», είπε η μαμά του στους γιατρούς. «Δεν ξέρω πώς ακριβώς έγινε». Το ποδαράκι του ήταν πρησμένο. Οι ακτινογραφίες έδειξαν τρία κατάγματα.
Οι γιατροί έτρεξαν να το περιθάλψουν. Ταυτόχρονα όμως κινήθηκε και μια παράλληλη διαδικασία. Της διερεύνησης τυχόν ενδείξεων κακοποίησης. Μελετήθηκε η ανάπτυξή του, τα αποτελέσματα των εξετάσεων και η θέση των τραυμάτων του, σε συνάρτηση με τις εξηγήσεις που έδινε η οικογένεια. Πώς χτύπησε; Ενα νεογνό δεν μπορεί να γυρίσει μόνο του, δεν μπορεί καν να μπουσουλήσει. «Η μητέρα δεν ήταν σε θέση να μας δώσει έναν ακριβή μηχανισμό του τραυματισμού. Εχουμε σοβαρή υποψία ότι αυτό το παιδί είναι θύμα κακοποίησης», λέει στην «Κ» η δρ Αλεξάνδρα Σολδάτου, επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εχουν ήδη κινηθεί οι προβλεπόμενες διαδικασίες.
Αν το συγκεκριμένο περιστατικό είχε φτάσει στο νοσοκομείο λίγους μήνες νωρίτερα, υπήρχε σοβαρό ενδεχόμενο η κακοποίηση να μην είχε εντοπιστεί. Τον περασμένο Ιούνιο όμως οι γιατροί του Παίδων, μεταξύ άλλων συναδέλφων τους παιδιάτρων, ορθοπεδικών, παθολόγων από όλη την Ελλάδα, είχαν παρακολουθήσει το πρώτο εκπαιδευτικό σεμινάριο ανίχνευσης περιστατικών σωματικά κακοποιημένων παιδιών, ένα πρόγραμμα που υλοποιεί το Σωματείο ΕΛΙΖΑ. Οι γιατροί εκπαιδεύτηκαν στον εντοπισμό τυχόν ύποπτων σημαδιών στη συμπεριφορά και τον οργανισμό του παιδιού και στον τρόπο δράσης στη συνέχεια. «Δεν είναι τυχαίο ότι από τον Ιούνιο μέχρι σήμερα έχει καταγραφεί στο νοσοκομείο μεγάλη αύξηση των περιστατικών στα οποία τίθεται αυτή η υποψία», λέει η κ. Σολδάτου. Δεν πρόκειται για αύξηση του πραγματικού αριθμού των περιστατικών κακοποίησης, πρόκειται για βελτίωση του μηχανισμού εντοπισμού τους. «Γιατί το δεύτερο χτύπημα στο παιδί μπορεί να είναι σοβαρότερο».
Το Σωματείο κατά της κακοποίησης του Παιδιού ΕΛΙΖΑ φιλοδοξεί τώρα να ενεργοποιήσει και έναν άλλο κρίκο της αλυσίδας, εξίσου κρίσιμο: τους εκπαιδευτικούς. «Ποιος άλλος βλέπει το παιδί σε καθημερινή βάση; Οι δάσκαλοι είναι οι πρώτοι που έρχονται σε επαφή με περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και αν εκπαιδευτούν στο να αναγνωρίζουν τα σημάδια μπορούν να προλάβουν τα χειρότερα», λέει η Αφροδίτη Στάθη, ψυχολόγος και διοικητική διευθύντρια του ΕΛΙΖΑ. Η επιμόρφωση των δασκάλων καθίσταται ιδιαίτερα κρίσιμη σήμερα, που λόγω κρίσης τα περιστατικά βίας έχουν αυξηθεί. «Δεν υπάρχει μόνο το bullying. Πίσω από τον θύτη ή το θύμα μπορεί να κρύβεται μια ιστορία κακοποίησης. Ζητάμε από τους εκπαιδευτικούς να κάνουν ένα βήμα πίσω και να δουν τη μεγάλη εικόνα».
Οπως όμως είπαν δάσκαλοι στη διάρκεια της επιμορφωτικής ημερίδας που οργάνωσε το ΕΛΙΖΑ, το σύστημα αποτρέπει την καταγγελία των περιστατικών. «Μας προσέγγισαν πολλοί δάσκαλοι για να μας πουν ότι βλέπουν τα σημάδια της κακοποίησης, αλλά αποθαρρύνονται να τα καταγγείλουν», αναφέρει η κλινική ψυχολόγος Τίνια Απέργη, καθηγήτρια στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας. «Οπως χαρακτηριστικά μου είπε μια δασκάλα σε σχολείο σε μικρή κοινωνία, όταν έκανε νύξη στους γονείς και στο σχολείο για τυχόν κακοποίηση ενός παιδιού, ο σχολικός σύμβουλος τη συμβούλεψε να κάνει πίσω γιατί μπορεί να έχει αντίποινα. Με πολύ πόνο εκείνη μας είπε ότι ξέρει ότι κακοποιείται το παιδί, αλλά έπρεπε να σκεφτεί και το δικό της παιδί. “Είμαστε μόνοι μας”, λένε οι δάσκαλοι».
Το πρόβλημα είναι σύνθετο. Η Αττική για παράδειγμα έχει μόλις δύο εισαγγελείς ανηλίκων, μία καταγγελία απαιτεί τρεις μήνες κατά μέσον όρο για να διεκπεραιωθεί. «Οπότε είναι εύλογη η σκέψη ενός δασκάλου.
Μήπως εκθέτω το παιδί σε μεγαλύτερο κίνδυνο αν μιλήσω;», λέει η κ. Απέργη. «Ομως εμείς δεν τους ζητάμε να πολεμήσουν μόνοι τους το σύστημα. Αλλά να βρίσκονται σε εγρήγορση και εάν μπουν σε υποψίες για κακοποίηση να επικοινωνήσουν με τον διευθυντή ή τον σχολικό σύμβουλο».
Ποια είναι όμως τα σημάδια που πρέπει να χτυπήσουν «καμπανάκι»; «Το πιο συχνό είναι η επιθετικότητα, ιδιαίτερα στις μικρότερες ηλικίες», λέει η ίδια. «Το στρες ή η θλίψη εκδηλώνεται με εκνευρισμό. Ενδεικτική είναι γενικά η απότομη αλλαγή συμπεριφοράς και η ξαφνική διάσπαση προσοχής. Οι δάσκαλοι οφείλουν να παρατηρήσουν επίσης σημάδια παραμέλησης, εάν ένα παιδί έρχεται για παράδειγμα βρώμικο στο σχολείο ή το σάντουιτς στην τσάντα είναι μουχλιασμένο. Οι δάσκαλοι μας είπαν ότι βλέπουν συχνά τα παραπάνω σημάδια».
ΠΗΓΗ: kathimerini.gr
