Η κοπή της πίτας για το έτος 2016 από την Εκπαιδευτική Εταιρεία Χανίων συνδυάστηκε για τα μέλη και τους φίλους της με μια επιμορφωτική εκδρομή στο Μουσείο και στην πόλη της Κισάμου (Καστέλι) αλλά και σε επίσκεψη και ξενάγηση στη γειτονική αρχαία πόλη της Πολυρρήνιας.
Το Κυριακάτικο πρωινό της τελευταίας μέρας του Γενάρη ξεκινήσαμε από την πλατεία Δικαστηρίων με προορισμό και πρώτο σταθμό την πλατεία της Κισάμου έξω από το Μουσείο. Ο καιρός ήταν ανοιξιάτικος στη θάλασσα και τον κόλπο της Κισάμου απλωνόταν μια γαλήνια ομορφιά λες και κοιμόταν ή ξεκουραζόταν από τις πρόσφατες φουρτούνες της.
Ολα μύριζαν και θύμιζαν καλοκαίρι. Τον καταγάλανο και διάφανο ουρανό περνούσαν οι χρυσές αχτίνες του χειμωνιάτικου ήλιου, ζεσταίνοντας τα πουλιά, τους ανθρώπους, τις πέτρες, τα δέντρα. Ζέσταινε και τα γυμνά κλωνάρια μιας μοναχής μυγδαλιάς που γέμισαν και άνθησαν τα κλωνιά της με άσπρα και ροζ λουλούδια, υπενθυμίζοντας στους ανθρώπους ότι είναι κοντά η άνοιξη.
Το μαγευτικό αυτό πρωινό έδωσε την ευκαιρία να καθίσουν μερικοί από εμάς στα υπαίθρια τραπεζάκια της πλατείας απολαμβάνοντας μαζί με τον χειμωνιάτικο ήλιο τον πρωινό καφέ και την γλυκιά φιλική κουβέντα, που καιρό είχαν να ανταλλάξουν. Αλλοι περπατώντας για να λιαστούν και να ξεμουδιάσουν, κουβέντιαζαν για την ιστορία του πολύπαθου αυτού τόπου, αλλά και την ιστορία των μνημείων που θα βλέπαμε. Τέλος στο πρωινό χουζούρι μας έδωσε το άνοιγμα της πόρτας του Μουσείου
Στην πόρτα του μικρού αρχαιολογικού Μουσείου της Κισάμου μας υποδέχτηκε με ένα πλατύ χαμόγελο ο αρχαιολόγος Νεκτάριος Πατεράκης. Μετά από μια σύντομη ενημέρωση για την ιστορία του κτηρίου που στεγάζει το αρχαιολογικό Μουσείο, άρχισε η ξενάγηση στα εκθέματα. Στο Μουσείο ανά αίθουσα τα αντικείμενα αφορούσαν και μια διαφορετική χρονολογική περίοδο του πολιτισμού μας. Και περιέχονταν τα ευρήματα ανασκαφών που έγιναν στην επαρχία Κισσάμου.
Τα αντικείμενα της μινωικής περιόδου ήταν λίγα και άτεχνα σκεύη, κυρίως οικιακής χρήσης. Τα αντικείμενα της περιόδου των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων ήταν περισσότερα και περισσότερο εκλεπτυσμένης τέχνης. Ήταν η περίοδος που άνθησε η γειτονική Πολυρρήνια. Εντύπωση προκαλούν οι πολλές και σε διαφορετικές περιόδους επιγραφές που έχουν διασωθεί. Επίσης μοναδικά είναι τα ψηφιδωτά και ξεχωριστά σε τέχνη τα γλυπτά που βρέθηκαν και διακοσμούσαν ρωμαϊκές επαύλεις της περιοχής Αλλά κι ένα μοναδικό σε τέχνη ανάγλυφο που ο καλλιτέχνης γλύπτης μπόρεσε να χαράξει πάνω στο μάρμαρο τον ανθρώπινο πόνο του θανάτου που χωρίζει τον πατέρα από τη λατρεμένη νεαρή νεκρή του κόρη. Εντύπωση ακόμα προκαλεί πληθώρα της έκθεσης των νομισμάτων που είχαν εκδοθεί από την πόλη – κράτος της Πολυρρήνιας που χάρη της φιλίας της με τη Ρώμη το νόμισμά της έπαιζε το ρόλο σημερινού δολαρίου η του ευρώ σε ολόκληρη την Κρήτη
Η ξενάγησή μας συνεχίστηκε στον χώρο της αρχαίας Πολυρρήνιας εκεί που είναι κτισμένο και το ομώνυμο σημερινό χωριό. Η απόσταση της αρχαίας πόλης από την Κίσαμο είναι επτά χιλιόμετρα.
Ο δρόμος είναι ελικοειδής και ξεδιπλώνεται ανάμεσα σε απέραντους ελαιώνες. Η αρχαία πόλη είναι κτισμένη στην κορυφή ενός υψώματος ύψους 412 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας που δεσπόζει στρατηγικά του κάμπου της Κισάμου. Εκτός από τα κυκλώπεια τείχη που είχαν κατασκευάσει οι αρχαίοι κάτοικοί της πόλης είναι και μοναδική η φυσική της οχύρωση. Βαθιά φαράγγια και απότομες ψηλές βουνοκορφές περιβάλλουν και περιφράσσουν την πόλη από κάθε επίδοξο κατακτητή. Εντύπωση προκαλούν τα σωζόμενα κυκλώπεια τείχη της πόλης, καθώς και όλα τα Ρωμαϊκά υδραγωγεία που είναι ακόμα σε λειτουργία .
Εντύπωση προκαλεί και η μικρή πιθανά πρωτοχριστιανική σπηλαιώδης λαξευμένη Εκκλησία της Κοιμήσεως της Παναγίας που είναι αγκαλιασμένη μέσα στο καταπράσινο τοπίο δίπλα από το αρχαίο υδραγωγείο.
Ψηλά υπάρχει ακόμα και μια Εκκλησία Μουσείο η βιβλιοθήκη. Οι πέτρες που είναι κτισμένη αποτελούνται από σπαράγματα αρχαίων επιγραφών, και υπόβαθρα αγαλμάτων. Οι σωζόμενες επιγραφές στους τοίχους της, δίνουν μοναδικές πληροφορίες για την ιστορία της πόλης στους αρχαιολόγους
Ο ξεναγός μας Νεκτάριος Πατεράκης ακούραστος πρόθυμος και με πολλές γνώσεις στο αντικείμενο που μιλούσε, γεμάτος από ζωντάνια αλλά και περηφάνια για το τόπο καταγωγής του, που δεν ήταν άλλος από το χωριό της Πολυρρηνίας.
Ανέβαινε, κατέβαινε τα σκαλιά, τις ανηφόρες και τα κακοτράχαλα δρομάκια με μεγάλη ευχαρίστηση, πρώτος πάντα καθοδηγούσε νέους και ηλικιωμένους και εξηγούσε σε όλους μας τα πάντα.
Τον ευχαριστούμε από καρδιάς για τη μοναδική ξενάγησή του αλλά και τη διεύθυνση Αρχαιοτήτων της περιφέρειας Χανίων για την άδεια της ξενάγησης που μας έδωσε.
Μετά το τέλος της ξενάγησης η ώρα ήταν τρείς το απόγευμα. Τα πόδια για πολλούς είχαν βαρύνει και το στομάχι για πολλούς είχε αδειάσει. Το κρύο άρχισε να γίνεται λίγο αισθητό και γκρίζα σύννεφα είχαν προβάλει στα ψηλά γύρω βουνά σκεπάζοντας τη θέρμη του ήλιου.
Η ζέστη του λεωφορείου, η κουβέντα και τα σχόλια για τα όσα είχαμε δει έδιναν κι έπαιρναν μέχρι που φτάσαμε χωρίς να το καταλάβουμε, στην ψαροταβέρνα, το τελευταίο σταθμό της ωραίας μας εξόρμησης.
Το μάζεμα όλων μας, σε ένα μικρό χώρο, το φαγητό που ακολούθησε αλλά και το άφθονο κρασί άνοιξε τις καρδιές όλων μας.
Τα γέλια, τα πειράγματα, και οι αναμνήσεις φούντωναν το κέφι. Οταν τελείωσε το φαγητό ήρθε η ώρα της κοπής της πίτας. Στο μάταιο όμως έπεσαν οι εκκλήσεις του προέδρου της εταιρείας μας Δημήτρη Τσουρουπάκη να τον ακούσουν, και να του δώσουν ένα μαχαίρι για να κόψει την πίτα…
Η οχλοβοή ήταν τόσο μεγάλη που δεν τον άκουγε κανένας. Τότε έδωσε εντολή να χρησιμοποιηθεί μια αντίκα του μαγαζιού που ήταν μια “καραμούζα μιας ιππήλατης παλιάς άμαξας”. Ο βραχνός και δυνατός ήχος της καραμούζας που ξαφνικά ήχησε (κουήκ… κουήκ… κουήκ…) ήταν πρωτόγνωρος και αναπάντεχος για πολλούς… Στην αρχή έφερε αμηχανία, μετά περιέργεια «τι στο καλό είναι αυτό;»… και μετά σιωπή. Τότε ακούστηκε η φωνή του προέδρου ότι ήθελε να κόψει τη πίτα!!!
Και τότε όλοι μαζί ξέσπασαν σε γέλια και χειροκροτήματα. Το φλουρί έπεσε στην κυρία Μπολουδάκη Διονυσία και μαζί πήρε για δώρο ένα ωραίο βιβλίο. Αργά το απόγευμα όταν βγήκαμε έξω από την ψαροταβέρνα το κρύο άρχισε να γίνεται τσουχτερό, ο ουρανός είχε συννεφιάσει. Πήραμε το δρόμο της επιστροφής καλύτεροι σε γνώσεις και γεμάτοι αναμνήσεις μιας ευχάριστης παρέας και μιας ευχάριστης ημέρας. Ευχόμενοι όλοι σε όλους καλή χρονιά και του χρόνου με υγεία.
Και στον πρόεδρο μας να οργανώνει πολλές τέτοιες εκδρομές.
*μαθηματικός